Öneri, siyasette hem destek hem de sert eleştirilere yol açtı.

Ancak asıl soru şu: Böyle bir uygulama hukuken mümkün mü?

Almanya’da mültecilerin alacağı yardımlar İltica Başvuru Sahiplerine Yönelik Sosyal Yardımlar Yasası (Asylbewerberleistungsgesetz) ile düzenleniyor. Mevcut sistemde, kendi geçimini sağlayamayan sığınmacılara nakit yardımlar yapılıyor.

  • 1 Ocak 2025’ten itibaren, toplu barınma merkezleri dışında yaşayan bekar sığınmacılar aylık 441 euro alıyor. (Önceden 460 euro idi.)

  • Bu miktar, vatandaşlara ödenen Bürgergeld (şu an 563 euro) yardımının altında.

  • İltica başvurusu kabul edilenler veya 36 aydır Almanya’da yaşayanlar, Bürgergeld seviyesinde destek alıyor.

  • Ukraynalı mülteciler ise AB’nin "kitlesel akın direktifi" kapsamında doğrudan Bürgergeld hakkına sahip.

Anayasal engel

Uzmanlara göre, SPD’li iki siyasetçinin önerisi (SPD’li Nordhaeuser kaymakamı Matthias Jendricke ile meslektaşı Marko Wolfram’ın) Anayasa’ya takılacak. Çünkü Alman Anayasa Mahkemesi, “asgari geçim hakkı”nın insan onurunun ayrılmaz parçası olduğunu defalarca vurguladı.

Berlin’de Dışişleri Bakanı Fidan’la poz yarışı gazetecilik krizine dönüştü
Berlin’de Dışişleri Bakanı Fidan’la poz yarışı gazetecilik krizine dönüştü
İçeriği Görüntüle

Sosyal hukuk uzmanı Prof. Constantin Hruschka (Evangelische Hochschule Freiburg), konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:
"Asgari yaşam yardımları, ister Alman vatandaşı olsun ister yabancı, ister sığınmacı olsun, herkes için haktır. Bu ödemelerin krediye dönüştürülmesi ve geri ödenmesinin istenmesi, insanları yardımdan feragat etmeye ve asgari yaşamın altında yaşamaya teşvik eder. Bu da anayasaya aykırıdır."

“BAföG ile kıyas yapılamaz”

Eleştiriler arasında, "öğrenciler neden BAföG’ü (öğrenim kredisi) geri ödüyor ama mülteciler yardımı geri ödemiyor?" sorusu da gündeme geldi. Ancak uzmanlara göre bu kıyas doğru değil.

BAföG’ün amacı sadece geçimi sağlamak değil, aynı zamanda uzun vadeli bir eğitim yatırımını desteklemek. Federal Anayasa Mahkemesi de 2022’de, bu nedenle BAföG’ün kredi olarak verilmesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına hükmetmişti.

Hruschka, "Bir öğrencinin parasızlık yüzünden okulu bırakıp çalışması, insan onurunu zedelemez. Ama bir mültecinin aç kalması, doğrudan insan onurunu ihlal eder" diyerek farkı özetledi.

Sonuç

SPD’li iki Thüringen’li siyasetçinin önerisi siyasette tartışma yarattı. Ancak hukukçulara göre, sosyal yardımların krediye dönüştürülmesi anayasal olarak mümkün değil.