Kızılburun batığı, sualtı arkeoloğu ve araştırmacı Can Pulak tarafından yapılan dalışlarda 1993 yılında yeri tespit edilen, INA, Teksas A&M Üniversitesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan çalışmalarla 2005 yılında gün ışığına çıkarıldı. Amerikalı, Avrupalı ve Türkler'den oluşan 16 arkeoloğun yaklaşık 2 yıl süren çalışmaları sonunda 45-48 metre derinlikten çıkarılan, 1.5 metre çapında, 1 metre yüksekliğinde, 5-7 ton ağırlığındaki 8 mermer tambur, sütun başları, geminin çıpası, mermer mezar taşı, mermer sunu kapları, kaptan ve gemi mürettebatının kutsanması için kullanılan Hermes heykelciği, gemiye ait çiviler ve anforalar Bodrum'daki Sualtı Arkeoloji Müzesi’ne getirildi. Yapılan konservasyon çalışmaları sonunda eserlerin yarısı Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nde sergilenirken, 11 metre yükseklikteki bir sütuna ait olan tamburların konservasyonuna başlandı. Yaklaşık 5 yıldan bu yana devam eden çalışmalar sonunda İyonlar'a ait olan ve M.Ö. 2'nci Yüzyıl'a tarihlenen geminin adını, Marmara Denizi'ndeki tarihteki adı 'Prokenessos' olan Marmara Adası'dan aldığı ve yaklaşık 60 ton ağırlığındaki kargosunu İzmir'in Menderes İlçesi’ne bağlı Ahmetbeyli yakınlarındaki Klaros'taki Apollon Tapınağı'na götürürken Kızılburun açıklarında yakalandığı fırtınada battığı tespit edildi.
INA Müdürü ve arkeolog Tuba Ekmekçi, DHA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihte ilk kez bir batığın kargosunun gittiği yerin tespit edilebildiğini belirtti. Ekmekçi, şöyle dedi:
"İyon uygarlığında Prokenessos Adası'ndaki mermer ocaklarında üretilen, işlenen ve ağırlığı 5-7 ton olan mermer tambur ve bunların en üstüne konulan sütun başının gidiş yerinin Klaros'taki Apollon Tapınağı olduğunu tespit ettik. Binlerce yıldır sualtında kalan eserlerin üzeri büyük tortu tabakası ile kaplandığı için 3 yıl sürecek konservasyon çalışmalarından sonra tamburlar, sütun başları ve gemiye ait eserler yine gitmesi gereken yere 2 bin 200 yıl geç ama ulaşacak. Tonlarca yükü taşıyan geminin bölgede fırtınaya yakalandıktan sonra battığını ve aynı bölgede 6 batık daha bulunduğunu tespit ettik. Eserlerin yerinde sergilenmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan yanıt bekliyoruz."
YA(AÖ/İD)
