Süheyla KAPLAN
Ziyaretin en dikkat çeken detaylarından biri, Merz’in eşi Charlotte Merz’in de heyette yer alması oldu. Charlotte Merz, Perşembe akşamı Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan’ın ev sahipliğinde verilecek akşam yemeğine katılacak.
Almanya Başbakanı’nın eşiyle birlikte yaptığı bu ilk ikili ziyaret, Berlin’in Ankara’ya yönelik dostane bir jesti olarak değerlendiriliyor.
Merz’in bu ziyaretle amacı, son yıllarda insan hakları ihlalleri, tutuklu Alman vatandaşları ve Suriye operasyonları nedeniyle gerilen ilişkileri yeniden rayına oturtmak ve iki ülke arasındaki stratejik ortaklığı güçlendirmek.
“Olumlu bir gündem” vurgusu
Yaklaşık iki hafta önce Ankara’yı ziyaret eden Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul, Türkiye’nin Almanya için “stratejik bir ortak ve iyi bir dost” olduğunu belirtmişti. Wadephul, iki ülke arasında “olumlu bir gündem” oluşturmak istediklerini dile getirmişti.
Buna karşın, muhalefet ve insan hakları konularının Merz-Erdoğan görüşmesinde ne ölçüde gündeme geleceği belirsiz. Sınır Tanımayan Gazeteciler ve Human Rights Watch, Merz’in bu konularda açık tavır göstermesi çağrısında bulundu.
Gazze’deki kırılgan ateşkes gündemin başında
Merz ve Erdoğan, iki hafta önce ABD Başkanı Donald Trump’ın Mısır’da düzenlediği Gazze barış töreninde kısa bir görüşme gerçekleştirmişti. Ancak o dönemde ilan edilen ateşkesin yeniden bozulması, Gazze meselesini gündemin en üst sırasına taşıdı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsrail’in askeri operasyonlarını sık sık eleştiriyor ve Hamas’ı “direniş örgütü” olarak tanımlıyor. Türkiye’nin Hamas üzerindeki etkisi, planlanan silahsızlanma sürecinde kritik bir rol oynayabilir.
Ukrayna’da arabulucu rolü
Türkiye, hem Rusya hem Ukrayna ile iyi ilişkilere sahip. Daha önce taraflar arasında yapılan görüşmelere ev sahipliği yapan Ankara, halen arabulucu rolünü sürdürüyor. Ancak Türkiye’nin Rusya’ya uygulanan yaptırımlara katılmaması, Batı’da eleştirilmeye devam ediyor.
Bu ziyaretten yeni bir barış girişimi beklenmiyor; gözler hâlâ Trump-Putin görüşmesi olasılığına çevrilmiş durumda.
Göç politikası: Türkiye kilit ortak
Ziyaretin bir diğer önemli gündem maddesi göç ve mülteci politikası. 2016’da imzalanan AB-Türkiye mutabakatı ile Türkiye üzerinden Yunan adalarına geçişler büyük ölçüde azalmıştı.
Türkiye, milyonlarca Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor ve Almanya’dan sınır dışı edilecek Suriyeli suçluların geri kabulünde rol üstlenebilir.
Federal Göç ve Mülteci Dairesi verilerine göre, 22.560 Türk vatandaşı Almanya’da sınır dışı edilmesi gereken konumda bulunuyor.
Savunma alanında yeni dönem: Eurofighter anlaşması
Almanya ve Türkiye arasında askeri alanda da yeni bir sayfa açılıyor. Bu hafta 20 yeni Eurofighter savaş uçağı için milyar euroluk bir satış anlaşması imzalandı. 2016’da başlayan ihracat kısıtlamalarının ardından gelen bu gelişme, iki ülke arasındaki savunma iş birliğinin yeniden güçlendiği şeklinde yorumlanıyor.
İmamoğlu dosyası masada olabilir
Mart ayından bu yana tutuklu bulunan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında yeni bir tutuklama kararı çıkarılması, Almanya’da tartışma yarattı. SPD’li siyasetçiler, Merz’in bu konuyu Erdoğan’la görüşmesinde gündeme getirmesini bekliyor.
SPD’li Ralf Stegner, “Almanya ile Türkiye arasındaki önemli konular ne olursa olsun, bu tür hassas meseleler mutlaka dile getirilmelidir.” dedi.
