Gönüllü askerlik uygulamasını hayata geçirme kararı alan son AB ülkesi Fransa oldu.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransız Alplerindeki Varces askeri üssünde yaptığı açıklamada, ülkenin “savunma kapasitesinin ulusal seferberlikle güçlendirilmesi” gerektiğini vurguladı.
Macron’un duyurduğu yeni sistem şu hedeflere dayanıyor:
2026 yazı: 3.000 gönüllü. 2030: 10.000 gönüllü. 2035: 50.000 gönüllü.
On ay sürecek gönüllü hizmet için aylık yaklaşık 800–1000 euro ödeme yapılacak. Gönüllülerin yalnızca Fransa topraklarında görev yapması öngörülüyor. Yeni sistem, Macron’un 2017’de başlattığı ve başarısızlıkla sonuçlanan “evrensel ulusal hizmet” modelinin yerini alıyor.
Fransa, rezerv gücünü de artırmayı planlıyor: 47.000 olan yedek sayısı 80.000’e çıkarılacak, Profesyonel ordu 15.000 kişi büyütülecek.
Macron, bu düzenlemenin genç Fransızları cepheye göndermeyi amaçlamadığını belirterek, “Çocuklarımızı Ukrayna’ya göndermek gibi bir durum söz konusu değil” dedi. Ancak gerekli olması halinde Fransız profesyonel askerlerinin bir ateşkesin güvenliğini sağlamak üzere Ukrayna’da konuşlandırılabileceğini de dile getirdi.
Almanya, Belçika, Polonya ve diğer ülkeler askerlikte yeni modelleri benimsiyor
Rusya tehdidi karşısında askerlik tartışmasını yoğun şekilde yaşayan bir başka ülke Almanya. Alman hükümeti, zorunlu askerlik geri getirilmese de gönüllü sistemin güçlendirilmesine karar verdi. Yeterli gönüllü olmaması durumunda zorunlu askerliğe dönüş ihtimali açık bırakıldı. Almanya gönüllülere aylık 2.600 euro ödemeyi planlıyor.
Belçika, geçtiğimiz haftalarda 17 yaşındaki 130 bin gence gönüllü askerlik daveti gönderdi. 2026’da yürürlüğe girecek sistem için düzenlenen tanıtım toplantılarına şimdiden 3 binden fazla genç kayıt yaptırdı. Gönüllülere aylık 2 bin euro ödeme yapılacak.
Polonya hâlihazırda gönüllü askerlik sistemini uyguluyor ancak Tusk hükümeti 2025 başından itibaren tüm yetişkin erkeklere askeri eğitim verme hazırlığında.
Bulgaristan 2020’de, Hollanda 2023’te, Romanya ise 2026’da gönüllü askerlik modellerine geçiyor.
Zorunlu askerlik hangi AB ülkelerinde sürüyor?
AB’de zorunlu askerlik hâlâ uygulanıyor: Avusturya, Danimarka, Estonya, Finlandiya, İsveç, Kıbrıs, Letonya, Litvanya ve Yunanistan.
Hırvatistan da 2026 itibarıyla erkekler için zorunlu askerliği yeniden başlatmaya hazırlanıyor.
Avrupa’da Rusya kaygısı
Avrupa’nın askeri yapılanmadaki hareketliliğinin temelinde Rusya’nın gelecekte daha agresif bir politika izleyebileceği kaygısı yatıyor. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, “Bugün güvendeyiz ama beş yıl sonra olmayabiliriz” diyerek bu risklere işaret etmişti.
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius ise Rusya’nın NATO’ya yönelik bir saldırısının 2028 gibi erken bir tarihte mümkün olabileceğini söyledi.
Eski ve yeni Fransız genelkurmay başkanları da Avrupa’nın risk almadan kıtada kalıcı barışın korunamayacağına dikkat çekti.
Kamuoyu desteği ülkelere göre değişiyor
Finlandiya gibi Rusya’ya yakın ülkelerde savunmaya destek yüksek. 2020’de %65 olan “ülkeyi savunmaya hazır olma” oranı, Rusya’nın Ukrayna saldırısından sonra %83’e yükseldi.
Ancak Rusya’dan uzaklaştıkça bu oran ciddi şekilde düşüyor. 2024 tarihli geniş katılımlı bir ankete göre, AB vatandaşlarının üçte birinden azı ülkelerini savunmaya hazır olduğunu belirtti.