Sinop’ta günümüzden 2 bin 500 yıl önce Gaskalılar tarafından yapılan Sinop Kalesi’nin surları yıllar bazı vatandaşlar tarafından kullanılarak, evlerinin bir duvarı haline dönüştürüldü. Bazıları kale surlarını temel olarak kullanırken, bazı evler de 12 metrelik kale koruma alanı içerisine inşa edildi. Surlarla iç içe olan, surlarla bitişik ya da hemen yanında bulunan toplam 16 evin tahliye edilip yıkılması için çeşitli çalışmalar yapıldı. Ancak kamulaştırma maliyetlerin çok yüksek olması nedeniyle bir aşama kaydedilemedi. 1982 yılından önce yapılan ruhsatlı, tapulu ve bir kısmı ise kaçak olan evler, zaman içerisinde vatandaşlar tarafından yenilendi. Kale surlarıyla iç içe olan evlere bazı vatandaşlar PVC pencere, fransız balkon yaptırıp, çanak anten yerleştirdi. Fransız balkonlu kale kondular ise bölgede ilginç görüntülerin oluşmasına neden oldu. Kente gelen turistler de kale surlarında gördükleri bu evleri şaşkınlıkla inceliyor. VALİ: GEÇMİŞTEKİ İHMALLERİN SONUCU Sinop Valisi Ahmet Cengiz, Sinop’un surlarla çevrili bir kale kenti olduğunu belirterek şunları söyledi: "Tarihi bir kent olan Sinop’ta, bir çok ilimizde olduğu gibi orijinal dokuyu bozan çok sayıda yapı var. Tarih bilincinin bugün olduğu gibi çok gelişmemiş olmadığı dönemlerde yapılmış ihlallerin sonucu. Bir şekilde artık insanlar hak sahibi olmuşlar, evlerini yaptırmışlar. Maalesef bunlar hoş görüntüler değil. Bunların temizlenmesi, yıkılması kalenin özgür haline dönüştürülmesi konusunda çabalarımız var. Bakanlığımızın talimatları, projeleri var." CEZAEVİ RESTORASYONUNA 9.2 MİLYON EURO Sinop kalesinin surlarıyla çevrelenen tarihi cezaevinin restorasyonuyla ilgili bir projenin olduğunu belirten Vali Cengiz şöyle konuştu: "Avrupa Birliği’nden ülkemizin aldığı en büyük restorasyon projesi hayata geçirilmek üzere. 9.2 milyon Euro’luk bir proje. Alt yapı çalışmaları yasal düzenlemeleri devam ediyor. Önümüzdeki aylarda bunu da başlatabilirsek Sinop Cezaevi bugünkünden çok daha farklı bir pozisyona gelecek. Bu süreçte bir alan yönetimi kuruldu. Alan yönetiminin de tavsiyeleri doğrultusunda hem Sinop cezaevi hem de Sinop kale surlarının üzerinde bulunan orijinalliğiyle bağdaşmayan yapılar zamanla yıkılacak, temizlenecek, özgün haline getirilecektir." ÖNCELİK BALATLAR KİLİSESİ KAZISINA VERİLDİ Sinop Kültür ve Turizm İl Müdürü Hikmet Tosunda, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 1982 yılında çıktığını ve kale koruma alanlarının belirlendiğini kaydederek şöyle dedi: "Bu 16 binanın tamamı 1982 yılından önce yapılmış. Bu sebeple çoğu tabulu ve ruhsatlı. Özellikle kale surlarının üzerine yapılmış 4 ev bulunuyor. Tabii ki hoş olmayan çirkin bir görüntü. Bu 16 binanın kamulaştırılıp yıkılması sürekli gündemde. En son 2011’de kültür ve Turizm Bakanlığı’nın gündemine geldi. Hatta kaynak aktarılması düşünüldü. Ancak o dönemde ilimizde Balatlar Kilisesi’nde kazı projesi gündemdeydi ve 12 evin kamulaştırılması gerekiyordu. Bakanlığımız bu kazıya öncelik verdi ve 270 bin TL’lik kamulaştırma yaptı." BİR EV İÇİN 1 MİLYON 130 BİN LİRA Geçtiğimiz yıl kale surlarının temelleri temel olarak kullanmış 3 katlı bir evin kamulaştırılması için Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın girişimde bulunduğunu dile getiren Tosun, "Bakanlığımız bu binayı 160 bin TL değerle kamulaştırdı. Ama bina sahipleri itiraz edip Samsun Bölge İdare Mahkemesi’ne başvurdu. 1 ay önce dava sonuçlandı ve kamulaştırma bedeli 1 milyon 130 bin TL olarak belirlendi. Maliyetin çok yüksek olması nedeniyle Bakanlık kamulaştırmadan vazgeçti. Bizim bu evlerin yıkılıp surların restore edilmesi için bütün çalışmalarımız projelerimiz hazır. Ancak kamulaştırma bedellerinin çok yüksek olması sürecin tıkanmasına neden oluyor. Bu binaların kamlaştırılması için yaklaşık 3.5 milyon TL gerekiyor. Ancak bu bedel yapılan itirazların ardından mahkeme sürecinin sonrasında artabilir." BU EVLER MUTLAKA YIKILACAK Sinop Kalesi ve tarihi cezaevinin restorasyonunun, Avrupa Birliği destekli 9.2 milyon TL’lik bir proje olduğunu yineleyen Tosun şöyle devam etti : "Bu proje ile bölgenin tamamı restore edilecek. Bu yıl sonu ile planlamalarının tamamlanıp fiili olarak restorasyonunu başlamasını planlıyoruz. Projede kamulaştırmalara para aktarılmadı. Ancak süreç başladığında doğal olarak kale surlarının tamamı restore edileceği için bu binaların kamulaştırılıp yıkılması zorunlu olacak. Bakanlığımız Sinop Belediyesi’nin bu evlerin yıkılması çalışmalara daha fazla ağırlık verecek. Bu evler mutlaka yıkılıp kale surları orijinal dokusuna kavuşturulacak." YK,EA(İS/COŞ)