Gülseli ÖZDEMİR /İSTANBUL, Merkez Bankası Haziran ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu yayımladı. Raporun özet bölümümünde şu bilgilere yer verildi: "Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0,90 oranında azalmış ve yıllık enflasyon yüzde 8,87 seviyesine yükselmiştir. Para Politikası KuruluToplantı Özeti'nde de dikkat çekildiği gibi, enerji ve işlenmemiş gıda fiyatlarının olumlu seyri enflasyondaki baz etkisi kaynaklı yükselişi sınırlamıştır. Ayrıca, maliyet yönlü baskıların hafiflemesiyle temel enflasyon göstergeleri aşağı yönlü eğilimini sürdürmüştür." Raporun değerlendirmeler bölümünde, Haziran ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,90 oranında azaldığı, yıllık enflasyonun yüzde 8,87'ye yükseldiği, bu dönemde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranının yüzde 8,10'a, bu endeksten işlenmiş gıda ürünlerinin çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranının ise yüzde 7,43'e gerilediği belirtildi. ENERJİ FİYATLARI AZALDI Raporda, Haziran ayında enerji fiyatlarının yüzde 1,65 oranında azaldığı, bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak yüzde 4,85 oranında azalan yurt içi akaryakıt fiyatları belirleyici olduğuna yer verildi. Son üç ayda akaryakıt fiyatlarındaki gerileme yüzde 10,27 olurken, bu dönemde tüpgaz fiyatlarındaki azalış ivmelenerek devam etti ve belediyelerce belirlenen su tarifelerinde artış gözlendi. Raporda, enerji grubu yıllık enflasyonu Haziran ayında da gerileyerek yüzde 11,23 olduğu bildirildi. Merkez Bankası haziran ayı fiyat gelişmeleri raporunda, "Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatları haziran ayında yüzde 3,42 oranında azalmış ve grup yıllık enflasyonu 3,32 puanlık artışla yüzde 7,38 olmuştur. Taze meyve ve sebze fiyatları yüzde 19,28 ile belirgin bir oranda gerilese de yıllık enflasyon düşük bazın etkisiyle yükselmiştir. Bu dönemde beyaz et ve süt fiyatları ise gerilemiştir. Sonuç olarak, mevsimsellikten arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatlarındaki azalış eğilimi Haziran ayında da devam etmiştir. Haziran ayında islenmiş gıda fiyatları yüzde 0,49 oranında artmıştır. Bu dönemde et ve süt ürünlerinde fiyatlar azalmaya devam ederken, katı ve sıvı yağlardaki fiyat artısı hız keserek sürmüştür. Benzer şekilde, ekmek fiyatlarında gözlenen artışlar bu dönemde de sürmüştür. Bu çerçevede işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu 0,22 puan artarak yüzde 10,51'e yükselmiştir" denildi. ULAŞTIRMA HİZMETLERİNDE GEÇİCİ İNDİRİMLER ETKİLİ Raporda, hizmet sektörü fiyatları Haziran ayında yüzde 0,79 oranında arttığına ve yıllık enflasyonun yüzde 6,94 ile önceki aya paralel seyrettiğine yer verildi. Bu dönemde yemek hizmetlerindeki artış oranları yavaşlarken, ulaştırma hizmetleri fiyatlarının geçici indirimlerin etkisiyle gerilediği belirtildi. Haberleşme hizmetlerinde sabit telefon görüşme ücretlerinde yüksek oranlı artışlar kaydedildiği, eğitim grubundaki fiyat artışlarının önceki yılın üzerinde gerçekleştiği kaydedildi. Raporda, aylık kira enflasyonun son döneme kıyasla yüksek bir oranda artış kaydettiği, hizmet fiyatlarına ilişkin yayılım endeksinde bu dönemde sınırlı bir artış gözlense de mevsimsellikten arındırılmış fiyat verilerinin hizmet fiyatlarının ana eğiliminde yatay bir görünüme işaret ettiği söylendi. DAYANIKLI TÜKETİM Rapora göre temel mallar grubunda enflasyondaki yavaşlama eğiliminin sürdüğü belirtilirken, grup yıllık enflasyonunun haziran ayında yaklaşık 0,5 puan azalarak yüzde 7,93 olduğu, bu dönemde dayanıklı tüketim malları fiyatları, alt kalemlerinin tamamında olmak üzere yatay bir görünüm sergilediği ve grup yıllık enflasyonunda azalan seyrin korunduğu belirtildi. Rapora göre giyim enflasyonunda düşüşün devam ettiği ve buna göre, "Dayanıklı tüketim ve giyim dışında kalan malların yıllık enflasyonun bu ayda yükseliş kaydetse de mevsimsellikten arındırılmış veriler temel mal fiyatlarındaki aşağı yönlü eğilimin korunduğuna işaret etmiştir" denildi. YILLIK ENFLASYONDA AZALMA Raporun ÜFE değerlendirmesinin yer aldığı bölümünde Haziran ayında üretici fiyatlarının yüzde 1,49 oranında gerilediği, yıllık enflasyon 1,62 puan azalarak yüzde 6,44 olduğu söylendi. Tarım grubunda taze meyve ve sebze fiyatları mevsim ortalamalarının üzerinde bir düşüş gösterdiği ve buna bağlı olarak grup yıllık enflasyonu yüzde 4,39'a gerilediği belirtildi. İmalat sanayinde hammadde olarak kullanılan tarım ürünlerinden ayçiçeği fiyatlarındaki yükselişin sürdüğün, buğday fiyatların da bu dönemde arttığı belirtildi. Ayrıca, canlı hayvan ve süt fiyatlarındaki düşüşün korunmuş olduğu bildiridi. Ayrıca Merkez Bankası Haziran ayı fiyat gelişmeleri raporunda şunlara yer verildi: "Uluslararası emtia fiyatlarında süre gelen gerilemenin etkisiyle Haziran ayında imalat sanayi fiyatları geneline yansıyan azalış, üretici fiyatları üzerinde en çok petrol ve ana metal fiyatları kanalıyla etkili olmuştur. Bunun yanında, petrol ve ana metal hariç imalat sanayi yıllık enflasyonu da 0,60 puan gerileyerek yüzde 6,47 olmuştur. MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, imalat sanayi fiyatlarında ki gerilemenin ara malları ve dayanıksız tüketim malları kanalıyla etkili olduğu gözlenmektedir. Ara malları fiyatlarındaki yüzde 0,80 oranındaki gerilemede ana metal fiyatları etkili olurken, yaklaşık olarak aynı oranda gerileyen dayanıksız tüketim malları üretici fiyatlarında gıda ve tekstil imalatı alt gruplarındaki azalışlar belirleyici olmuştur. Dayanıklı tüketim malları Haziran ayı enflasyonu mücevherat fiyatlarındaki artışla yüzde 1,32 artarken, sermaye malları fiyatları sınırlı bir oranda (yüzde 0,17) yükselmiştir. Sonuç olarak, üretici fiyat gelişmeleri tüketici fiyatları üzerindeki maliyet etkilerinin bu dönemde zayıfladığına işaret etmektedir." GÖ