Genç ölümleri arasında intiharların yılda 1 milyona ulaşan sayı ile 3'üncü sırada yer aldığını dile getiren Prof.Dr. Yıldız, 15-29 ve 15-45 yaş arasında da trafik kazalarından sonra 3'üncü sıraya yerleştiğini söyledi. Duygudurum Vakfı’nın öncülüğünde ve TÜBİTAK katkıları ile yapılan 'Bipolar Bozukluk: Kapadokya'dan Milenyum Notları' isimli uluslar arası toplantı Nevşehir’in Avanos İlçesi'nde başladı. Türkiye’den 18 ve çeşitli Avrupa ülkeleri ile ABD’den 27 olmak üzere 45 bilim adamının katılımı ile Doubletree by Hilton Hotel’de başlayan 'Bipolar Bozukluk: Kapadokya'dan Milenyum Notları' konulu toplantı ile ilgili bilgiler veren 9 Eylül Üniversitesi Psikiyatri Anabilim Dalı öğretim üyesi Başkanı Prof.Dr. Ayşegül Yıldız, herkesin aslında çeşitli dönemlerde dalgalanmasını hissettiği duygu durumuyla ilgili hastalık düzeyinde veya yardım alacak düzeyde dalgalanmalara yardım etmek bununla ilişkili duygu durum bozukluklarına eşlik ederek ortaya çıkan intihar olaylarını incelemek için bir vakıf çatısı altında çalışmalar yapmaya başladıklarını belirtti. BİPOLAR BOZUKLUK İLK KEZ KAPADOKYALI BİLİM ADAMINCA TANIMLANDI Prof.Dr. Ayşegül Yıldız, Duygudurum ile ilgili Bipolar bozuklukları dünyada ilk kez tanımlayan ve Hipokrat’ın da öğrencisi olan Kapadokyalı Aretaeus ‘un doğup yaşadığı bu topraklarda, vakfın da ilk aktivitesi olarak bilimsel olarak değerlendirmek amacıyla böyle bir bilimsel çalışma yapmayı uygun gördüklerini anlattı. Prof.Dr. Yıldız, bu hastalığın doğduğu topraklarda bilim adamları ile bilgi alışverişini geliştirmek ve bundan sonra aynı yoğunlukta aynı dirsek temasıyla dünyayla birlikte çalışmalarımıza devam edeceklerini kaydetti. Depresyonun dünya sıklığının Türkiye’de de aynı paralelde olduğunu vurgulayan Prof.Dr. Yıldız daha sonra şöyle konuştu: "Depresyonun dünyadaki sıklığı yüzde 20, ülkemizde de bu durumla aynı. İki uçlu dediğimiz dalgalanmalar dünyada yüzde 4.4, ikisi birlikte yüzde 24.4 yani, her 4 kişiden biri bu duygu durum dalgalanmalarını aslında bizim psikiyatristler olarak önemli gördüğümüz ve klinik açıdan anlamlı bulduğumuz düzeyde yaşıyorlar. Bu duygu durum bozukluğu yaşayan insanlarında yüzde 25'i de hayatların bir bölümünde intihar teşebbüsünde bulunuyor. İntihar teşebbüsünde bulunanlarında yüzde 15'i maalesef bunu başarıyor. Dolayısıyla tek sebep olmamasına rağmen duygu durum bozukluklarının intihar olgusuna katkısı çok önemli ve diğer taraftan intiharla ilgili dünyada 50 yılda intihar olgusunun yüzde 60 oranında artmış olması bununla ilişkili eskiden yaşlı erkek ölüm sebebi arasındayken, şu anda genç ölümler arasında 3'üncü sıraya yükselmiş olması ve hem 15-29 yaş arasında hem de 15-45 yaş arasında trafik kazalarından sonra 3'üncü sırada yer alması nedeniyle çok dikkat çekici." İntiharlardaki ciddi artışlar karşısında bir dizi bilimsel çalışmaların yapıldığını aktaran Duygudurum Vakfı (DUVAK) Başkanı Prof.Dr. Ayşegül Yıldız ,bununla ilgili tüm dünya genelinde bir dizi toplantılar yapıldığını söyledi. Prof.Dr. Yıldız, şöyle devam etti: "2007'de 105 ülkenin katıldığı uluslararası intiharı tespit etme ve önleme programı gerçekleştirildi ve maalesef Türkiye o ülkeler arasında değildi. Tabii bunun birkaç sebebi var. Burada bizim kültürümüz ve tarihimiz devreye giriyor. 2 bin yıl az bir zaman değil. Yani 2 bin yıl önce bu aslında bu topraklarda Kapadokyalı olan ve Hipokrat’ın öğrencisi bir hekim tarafından Mani'nin ve Melankoli'nin aynı insanda olabileceği tanımlanıyor. Bir gözlemleme ve bunu bilimsel bir şekilde dile getirme nasıl bir fark yaratıyor ? Bunun dışında M.Ö. 5.'ci yüzyılda Hipokrat, mani ve melankoliyi tanımlamış ama ayrı insanlarda tanımlamış ve arada Anadolu'nun tarihi var, 2 bin yıllık tarih var bu tarihin önemli bir kısmını da Osmanlı tarihi oluşturuyor ve bu tarih içinde Avrupa'da ve ABD'de etnik amaçlarla, siyasi amaçlarla bazen ekonomik amaçlarla akıl hastaları maalesef bazen ‘içine şeytan girdi ruh hasta olamayacağına göre kötü bir dış gücün etkisi var’ sanısıyla bu insanlar idam edilmiş, asılmış, yakılmış.İçine cadı girdi diye muamele görmüş keza kısırlaştırılmış, bunlar ari ırk diye ama Anadolu tarihine baktığımızda müzikle açık hava ile ve inançla tedavi edip psikiyatrik hastalara hem kötü muamele yapılmadığı gibi rehabilitasyon gündeme gelmiş. Onun için tüm dünyaya bu tarihi hatırlatmakta önemli bu kültürün bu toprakların bize bir armağanı." Vakfın ayrıca bipo bozukluklarını neden sonuç ilişkileri ile birlikte çalışmalar yürüttüğünü vurgulayan Prof.Dr. Yıldız, ülke düzeyinde bu çalışmayı yapmaya eldeki verilerle yapmaya kalktıkları zaman Emniyet ve Jandarmadaki kayıtların tutulduğunu belirtirken, şöyle dedi: "Oradaki kayıtlarda bilimsel bir bakış açısıyla toplanmazsa bu tür neden sonuç ilişkilerine bizi götürmekten çok uzak o nedenle biz İzmir'de 1.5 yıl önce İzmir Emniyet Müdürlüğü ile ortak çalışma başlattık ve tüm emniyete ihbar edilen intihar vakalarını bilimsel bir bakış açısıyla tanımlanmış veri tabanı altında birleştirdik. Analizini tamamladığımız kadar söyleyebilirim ki, kadınlarda erkeklerden 3 kat daha fazla intihara teşebbüs ediyor. Erkeklerde ölümle sonuçlanan intihar kadınlardan 2 kat daha fazla. Yani kadınlar daha fazla teşebbüs ediyor, erkekler teşebbüs ettiklerinde daha radikal bir yöntem kullanıyor. Her yıl dünyada 900 bin ila 1 milyon ölüm intihar nedeniyle gerçekleşiyor." Uluslararası toplantıya Harvard Üniversitesi'nden katılan Prof.Dr. Gray Sachs de, 'iki uçlu duygu durum bozukluğunun' tanımlandığı Kapadokya'da topraklarında Aretaeus'un ilk kez tanımladığı Kapadokya topraklarında bu konudaki uzmanların bir araya geldiği ve özellikle bu ülkeye gelerek bu konun çok sayıda konusunda uzmanlarla ele alınmış olmasından ve Türkiye'yi görmekten dolayı çok mutlu olduğunu söyledi. ABD’de yaptığı klinik çalışmalarına ilişkin olarak bilgiler veren Sachs, geliştirilen bir ilacın etkili olup- olmadığını görmek için klinik araştırmalar yapıldığını, ifade etti. Kapadokya'dan Milenyum Notları konulu toplantıya katılan Üsküdar Üniversitesi’nden Psikiyatrist Prof Dr Nesrin Dilbaz da, tarihte ilk kez Bipolari iki uçlu duygu durum bozukluğunun Kapadokya'da Aretaeus tarafından tanımlandığını belirterek, şöyle dedi: "Bipoların tarihinden konuşulurken tüm dünyada Aretaeus'dan söz ediliyor onun için biz de dünyadaki en üstte gelen akademisyenleri bir araya toplayarak hem ülkemizi tanımları hem de bundan sonra bir çok insana hastalığın nerede doğduğunu daha iyi tanıtılmasını amaçladık.Tabi en önemli kısmı da ülkemizde de çalışan en önemli uzman olan hekimleri de bir araya getirerek gerçek bir deneyim ve bilgi transferi yapılıyor eminim ki bundan sonra ülkemizdeki hastalarında daha iyi daha kaliteli almalarını sağlayacaklar.'' AK(OE/İD)