Ucuz olduğu için kamu kurumlarından özel işyerlerine kadar pek çok binaya giren Çin malı granitler mezarlıklara kadar girdi. Türkiye’deki mezar ustaları bu granitleri ilkin hammadde olarak kullansa da Çinliler bu pazarı da keşfetti ve mezarları hazır satmaya başladı. İnternette, Çin menşeli veya yurtiçi ithalatçı konumundaki pek çok firmanın da satışını yaptığı 'Çin işi mezarlar' Türkiye'de maden ve doğaltaş ihracatçıları başta olmak üzere sektörün büyük tepkisini çekti.
MEZARLARIN YARISI İTHAL TAŞTAN İMAL
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre yıllık ortalama 350 bin dolayında ölümün gerçekleştiği Türkiye’de, mezar için kullanılan mermer ve granit miktarı konusunda herhangi bir somut veri bulunamazken, sektör temsilcileri ithal mezar kullanımının yüzde 5’lerde seyrettiğinde birleşti. Ancak bu rakamın sürekli olarak yükseliş göstermesinden endişe duyduklarını da dile getirdiler. Öte yandan, yurtiçinde imal edilen mezarların yarıya yakın kısmında ise ithal malzeme kullanıldığı biliniyor. Granit mezarların fiyatları çoğunlukla 4 bin lira ile bin 500 lira arasında değişirken, mermer mezarlarda 500 liraya kadar fiyatlar ortaya çıksa da 7 bin lira dolayında mermer mezar da imal ediliyor.
ERDİNÇ: ARTIK DEMONTE MEZAR İTHALATI VAR
Konuyla ilgili açıklama yapan Ege Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Aslan Erdinç, ithal granitle mezar yapımından sonra mezarların da tümden ithal edildiğini belirtti. Dış ülkelerin kültürleri gereği graniti tercih ettiğini ancak Türkiye gibi ülkelerde inançsal olarak saflığı ve temizliği temsil eden beyaz mermerin kullanıldığını anlatan Erdinç, "Türkiye’de de üretim yapan atölyeler var. Bunların bir kısmı yerli malzeme kullanıyor ancak büyük miktarda hammadde de Çin’den geliyor. Hatta iş öyle bir noktaya geldi ki mezarın kendisi bile çerçeveli olarak demonte şekilde ithal ediliyor. Mezar baş taşları da ithalat kalemleri arasına çoktan girdi" diye konuştu.
'GELİNEN SON NOKTADIR'
Erdinç, ihracatçılar olarak kalitesiz ithal granite karşı sürekli olarak mücadele verdiklerini, tamamen yerli girdiyle yüksek oranda istihdam sağlayan ve ülkeye döviz kazandıran sektörlerinde yerli ürün kullanımını yaygınlaştırmaya çalıştıklarını vurguladı. Özel sektörün dışında kamu kurumlarının bile ucuz olması nedeniyle ithal graniti tercih etmesinin kendilerini üzdüğüne dikkat çeken Erdinç, "Biz bunlarla uğraşırken mezarların bile ithal edilmesi gelinen son noktadır ve herkes bunu düşünmelidir. Bu çok elim bir durum" değerlendirmesini yaptı. Erdinç, mermer mezarların daha ucuz olduğunu sözlerine ekledi.
'MEZAR TAŞI BOYUTUNA VARMASI ÇOK ŞAŞIRTTI'
İzmir Mermerciler Derneği Başkanı Nuri Kuntel ise Çin’den gelen çok büyük miktarda granitin her alanda olduğu gibi mezar yapımında da kullanıldığını kaydetti. Gelen malzemelerin çok kalitesiz olduğunu savunan Kuntel, "Hem ülkenin dövizi elden gidiyor hem de içerdeki üreticinin motivasyonu bozuluyor. Biz defalarca bunu söyledik ancak göz ardı edildi. Biz bu konuda çok dertliyiz. Ancak bu işin mezar taşı boyutuna varması beni açıkçası çok şaşırttı. Çok kalitesiz malzemenin mezarlığa bile girmiş olması oturup çok ciddi düşünmemizi gerektiriyor. Dünya mermer rezervlerinin yüzde 40’ını elinde bulunduran Türkiye’de alanı ne olursa olsun kendi mermerimizi kullanmalıyız" dedi.
'İÇERİ ÇİN MALI SOKMAM'
İzmir’de 20 yıldır bu mesleği icra eden Osman Ardıç ise "Çin malı kullanmıyoruz. Müşteri isterse, ucuz isterse o zaman zorunlu kalıyoruz ama kendi isteğimle buradan içeri sokmam" dedi. Bütün olarak mezar ithalatını doğru bulmadığını dile getiren Ardıç, "Bizim yaptıklarımız gibi olur mu? Hepsini kendimiz yapıyoruz, el emeği, yerli malı. Çin işi mezarları rakip görmüyorum. Onu yapanlar makine üzerinden yapar. Biz kendimiz elde yapıyoruz" diye konuştu.
BT(İÖ/CK)
