Asıl sorununun, TL'nin değerli olmasının yaratmış olduğu komplikasyon olduğunu, sorunun, ihracat değil, ithalat üzerindeki etkiden kaynaklandığını ifade eden Çağlayan, "İthalattan bahsedilmiyor, diyenlere bir kez daha şunu ifade etmek istiyorum ki, madem ithalattan bahsedilmiyor, o zaman neden Haziran ayından beri ithalatı azaltıcı önlemler alınıyor? Bunu bir sorun olarak görmesek neden Merkez Bankası, neden BDDK ve neden hükümetimiz ithalatı azaltıcı önlemler alalım? İhracatımız rekor kırdığı için ne kadar mutluysak, ithalatımızın kırdığı rekordan da o kadar rahatsızız ve bu konuda da çok ciddi ve somut çalışmalar yapıyoruz" diye konuştu. ASIL SORUNUN TL'NİN DEĞRLİ OLMASININ YARATTIĞI KOMPLİKASYON Çağlayan, en çok ithalat yapılan ilk 10 ülkenin Rusya, Almanya, Çin, ABD, İtalya, İran, Fransa, Hindistan, Güney Kore ve İspanya olduğunu aktardı. 2011 yılında 65 bin 323 firmanın ithalat yaptığını açıklayan Çağlayan, şunları söyledi: "Bunların 32 bin 793'ü 100 bin dolar ve altında ithalat yapmış olup, bunların gerçekleştirdiği toplam ithalat değeri ise sadece 864 milyon dolardır. Sadece 59 firmamız, 500 milyon doların üstünde ithalat yaptı ve bunların gerçekleştirdiği ithalat değeri ise 96.7 milyar dolar oldu. İthalatımızın yüzde 40'ını sadece 59 firmamızın ithalatları oluşturdu. Bu 59 firmanın ikisi kamuya, kalan 57'si ülkemizin en büyük özel sanayi firmasına ait. 2010 yılı ile 2011 yılı kıyaslandığında ise, 100 bin doların altında ithalat yapan gruptaki toplam ithalat sadece yüzde 7 oranında artarken, 500 milyon doların üzerinde ithalat yapan gruptaki toplam ithalat artışı yüzde 53 düzeyinde oldu." 11 AYDA BİR KEZ CEP TELEFONU DEĞİŞTİRECEK KADAR ZENGİN BİR ÜLKE MİYİZ? İthalatın yapısına bakıldığında, Türkiye'de üretimi hiç olmayan veya çok az olan mallar ile Türkiye'de üretilen ancak talebi tam olarak karşılamayan mallar bulunduğunu anlatan Çağlayan, Türkiye'de hiç üretimi bulunmayan veya üretimi yetersiz olan ürünlerde Ekonomi Bakanlığı ve diğer bakanlıkların çok sayıda çalışma yaptığını, bunların başında Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES), yeni teşvik sistemi ve doğrudan yabancı yatırımların geldiğini söyledi. Çağlayan, amaçlarının bu kapsamdaki ürünlerin Türkiye'de üretim olanaklarını geliştirmek için gerekli yatırım ortamını oluşturmak, Türk yatırımcıları bu alanlara yönlendirmek ve yabancı yatırımcı çekmek olduğunu da kaydetti. Geçen yıl Türkiye'ye 14.3 milyon cep telefonu geldiğini ve bunlara 1 milyar 744 milyon dolar ödendiğini aktaran Çağlayan, şöyle konuştu: "Ben bunu söylerken, insanlara 'Gidip telefon almayın' demiyorum, zaten diyemem. Ama sesli düşünüyorum, Biz 11 ayda bir kez cep telefonu değiştirecek kadar zengin bir ülke miyiz? Bu kadar harcama zenginliğimizi mi gösteriyor? 465 milyon dolar değerinde buzdolabı ve soğutucu, 172 milyon dolar değerinde çamaşır makinesi ithal ettik. Bu ithalatı, beyaz eşya sektöründe Avrupa'da yüzde 20'ye yakın paya sahip Türkiye yapıyor. İngiltere'de İtalya'da, Litvanya'da bizim ürünlerimiz aranırken, biz gidip onların ürünlerini alıyoruz. Sadece 2011'de 871 milyon dolarlık ayakkabı ithal ettik. Yazık değil mi bu paraya? 2011'de 194 milyon dolarlık halı, 123 milyon dolar değerinde cam bardak ve eşya, 43 milyon dolar şemsiye, 65 milyon dolarlık ayna, 254 milyon dolarlık gömlek, 74 milyon dolarlık sabun, 95 milyon dolarlık çarşaf ve perde gibi mefruşat ürünü, 578 milyon dolarlık mobilya, 400 milyon dolar civarında lamba ve aydınlatma aracı, 461 milyon dolar deri bavul, kemer ve giyim ürünü ithal ettik." 2011'DE İTHALATA BAĞIMLILIK ORANI YÜZDE 43 Çağlayan, ithalatın 2011'de yüzde 29.8 oranında artarak 240.8 milyar dolara ulaşmasının iç ve dış talebin hızlı artışı, emtia fiyatlarında sert yükseliş, TL'nin aşırı değerli oluşu ve üretim yapısı olmak üzere 5 ana nedeni bulunduğunu anlatarak, şunları söyledi: "İthalat artışını ne tek başına TL'ye, ne tek başına emtia fiyatlarına, ne iç ne de dış talebe bağlıyoruz. 2011'deki yükseliş bunların tamamının ve sonuçlarını vereceğim çalışmamızda ortaya çıkan üretim yapımızın bir sonucudur. Türkiye'nin üretim yapısının değişmesi gerektiğini ve bizim buna önayak olabileceğimizi düşünüyoruz. Bazı malların Türkiye'de üretimi yok ya da yetersizse o zaman hem yerli hem yabancı yatırımcıları bu alanlarda yatırıma teşvik edebileceğimizi düşünüyoruz. Türkiye'de bulunmayan maden ve tarım ürünlerinin bulunduğu ülkelerdeki tesislerin Türk girişimciler tarafından satın alınabileceğini düşünüyoruz." Türkiye'de ilk kez yaptıkları "İthalat Haritası" çalışması ile Türk sanayisinin ne kadar ithalat bağımlılığı olduğunu gösterme imkanı elde ettiklerini kaydeden Çağlayan, "2011 yılı sonu itibariyle Türk sanayinin imalatının ithalata bağımlılık oranı yüzde 43'tür" dedi. Çağlayan, 36 sektör bazındaki ithalat bağımlılık oranının ise gübre üretiminde yüzde 72, demir-çelik sektöründe yüzde 69, kimyasallarda yüzde 56, motorlu kara taşıtlarında yüzde 51, tekstilde yüzde 43, beyaz eşya ve tüketici elektroniğinde yüzde 40, gemi ve tekne imalatında yüzde 34, mücevherat ve değerli taş sektöründe yüzde 29, demiryolu araçlarında yüzde 27, metal eşyada yüzde 27, makinede yüzde 25, hazır giyimde yüzde 19, mobilyada yüzde 11 olduğunu bildirdi. 'HİÇ ARABA ALMAYIN, CEP TELEFONU ALMAYIN, ŞUNU BUNU ALMAYIN' DEMİYORUM İthalatı ve cari açığı azaltmanın tek başına devletin yapabileceği bir şey olmadığını, bu konuda mutlaka devlet-özel, sektör-tüketici işbirliğiyle hareket etmeleri gerektiğini anlatan Çağlayan, Türkiye'de cari açık sorununun çözümünde etkili araçlardan birinin israftan kaçınma, tasarruf açığını azaltmak olduğunu söyledi. Çağlayan, üreticilere ve vatandaşlara seslenerek, "Ben sizlere 'Hiç araba almayın, cep telefonu almayın, şunu bunu almayın' demiyorum. Böyle bir şey söylemeye de hakkım yok. Ama harcamalarınızı yaparken aklınıza hep şunu getirin, nasıl ev ekonomisi içinde tasarruf ön plandaysa, ülke ekonomisi için de öyle olmalı. Harcamanızı yaparken, sadece evdeki ailenizi değil, bütün ülkeyi düşünerek yapın. Cebinizden çıkan para, sadece ailenizin bütçesinden değil, Türkiye ailesinin bütçesinden de çıkıyor. Bu nedenle halkımızdan israftan kaçınmalarını ama tabii ki harcamalarına devam etmelerini, tüketim kararlarında 'ithal mal kalitelidir' algısından vazgeçmelerini bekliyoruz. Üreticilerimizden ise ARGE ve ÜRGE harcamalarını artırmalarını, markalarını güçlendirmelerini, ürünlerindeki kaliteyi sürekli iyileştirmelerini bekliyoruz" dedi. YK (MK) (FOTOĞRAF)