Adana Pozantı Çocuk Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda çocuklara işkence, kötü muamele ve tecavüz iddiaları üzerine CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, iddiaların araştırılması için CHP'li milletvekilleri Ümit Özgümüş, Nurettin Demir, Özgür Özel, Veli Ağbaba, Melda Onur'u görevlendirdi. CHP'li 5 milletvekili 28 Şubat 2012 tarihinde Adana, Mersin ve Pozantı'da incelemelerde bulunularak bir ön araştırma raporu hazırladı. MİLLETVEKİLLERİNİN ZİYARET VE TEMASLARI CHP'li milletvekilleri, Adana İnsan Hakları Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı Adana Temsilciliği, Mersin İnsan Hakları Derneği yöneticileri, Mersin Akdeniz Belediyesi Kadın Sığınma Evi'ndeki uzmanlar ve Pozantı Çocuk Cezaevi Savcısı, Cezaevi Müdürü ve Müdür Yardımcısı ile iddialar hakkında temaslarda bulundu. Cezaevinde bulunan ve tahliye olmuş çocuklar ile yaşanan travmanın tekrarlanmaması ve İstanbul protokolü gereği bu tip ziyaretler sırasında çeşitli uzmanların bulunması şartı nedeniyle, ilgili tüm izinler alınmış olmasına rağmen görüşülemediği belirtildi. "İNSAN HAKLARI DERNEKLERİ 25 ÇOCUĞUN BAŞVURUSUNU ALDI" Ön araştırma raporunda 28 Şubat 2012 tarihi itibariyle Adana Pozantı Çocuk cezaevinde 218 çocuğun kaldığı bunlardan 39'unun TMK kapsamında cezaevinde bulunduğu belirtildi. Cezaevinde 34 koğuşun bulunduğu 30 koğuşta çocukların kaldığı, 4 koğuşta ise yaşı büyük mahkumlar kaldığı bildirildi. 2011 Nisan ayında Pozantı Cezaevi'ndeki çocuklar Mersin İnsan Hakları Derneği'ne başvurular yapmaya başladı. Türkiye İnsan Hakları Vakfı Adana Şubesi tarafından 22.06.2011 tarihinde 8 çocukla ilgili rapor düzenlendi. 12.07.2011 tarihinde İnsan Hakları Derneği Mersin Şubesi tarafından Adalet Bakanlığı, Adana Valiliği ve Adana Cumhuriyet Başsavcılığı'na şikayetler iletildi. İnsan Hakları Dernekleri tarafından bugüne kadar 25 çocuğun başvurusu alındı. Ancak iddiaların üzerinden 1 yıla yakın bir süre geçmesine rağmen Adalet Bakanlığı hiçbir soruşturma ve inceleme yapmadığı belirtildi. CHP'li milletvekilleri cezaevindeki boş koğuşları, bilgisayar salonunu, yemekhaneyi, kütüphaneyi ve spor salonu gezdi. Yaptıkları incelemede cezaevi ortak kullanım alanlarındaki fiziki imkanlarının koğuşlara göre nispetten daha iyi olduğu izlenimine ulaşıldğı belirtildi Koğuşların fiziki durumu sağlıklı olmadığı ve koğuşlarda bulunan araç gereçlerin gündelik hayatın ihtiyaçlarını karşılayacak durumda olmadığı açıklandı. Tutuklu çocuklar için savcılar tarafından bölücü terör örgütü üyeliği gerekçesiyle onlarca yıl ceza istendiği bildirildi. ADLİ TUTUKLU VE HÜKÜMLÜLERE YÖNELİK İDDİALARI Çocuk mahkumların birlikte kaldıkları adli tutuklu ve hükümlülere yönelik iddiaları şöyle ; "Çamaşır yıkatma, masaj yaptırma, ayak yıkatma gibi özel işlerin yaptırılması. Paspas sapı ile dayak atılması. Koğuş mesullerinin daha çok yemek alması, etli yemeklerde etleri seçip almaları. Sabah erken saatte uyandırılıp koğuş temizliği yaptırılması. Aileleri tarafından yatırılan paranın koğuş mesulleri tarafından kontrol edilmesi ve harcanması. Ayak tabanlarına sopalar ile vurulması. Basketbol potasına boğulacak derecede kafaların asılması. Cinsel taciz ve tecavüz." CEZAEVİ YÖNETİMİ İLE İLGİLİ İDDİALAR Çocuk mahkumların cezaevi yönetimi ile ilgili iddiaları ise şunlar ; "Revire çıkma taleplerinin gardiyanlar tarafından engellenmesi. Şarkı söylerken, slogan atıyorsunuz denilerek gardiyanlar tarafından dayak atılması. Gardiyanlar tarafından siyasi suçtan gelen herkese teröristsiniz denilerek dayak atılması. Cezaevine ilk girişte işkence, saldırı ve kötü muameleye maruz kalma. Adli tıp kurumuna, adliyeye, hastaneye götürülüp getirilirken kelepçe takılması. Revir doktorlarının kötü muamele uygulaması. Kantinden yeterince faydalanamamak. Haziran 2011'den sonra İnsan Hakları Derneklerine yapılan başvurular dernek yöneticileri tarafından Adana Valiliği ve Adalet Bakanlığına iletilmiş, ancak bu kadar ciddi iddialara rağmen, cezaevinde bir inceleme bile yaptırılmamıştır." İNCELEME SONRASI MİLLETVEKİLLERİNİN TESPİTLERİ CHP'li milletvekilleri Ümit Özgümüş, Nurettin Demir, Özgür Özel, Veli Ağbaba, Melda Onur'u yaptıkları Adana, Mersin ve Pozantı'da incelemeler sonrası bazı tespitlerde bulundular. Tespitleri şöyle; "Çocukların "Bizi dövüyor, hakaret ediyor" dediği ve en çok şikayet edilen kişi olan cezaevi ikinci müdürünün Van- Erciş Cezaevi'ne birinci müdür olarak atanması, Pozantı Cezaevi Müdürü'nün de Ankara 'daki Sincan Cezaevi'ne atanarak terfi ettirilmesi, Adalet Bakanlığı'nın olay karşısında tutumunu özetler niteliktedir. 2 ay önce meydana geldiği iddia edilen tecavüz olayının ardından ağır ceza mahkemesinde devam eden bir davanın olduğu belirtilmiştir. Ancak cezaevi yönetiminin tecavüz iddiasının üzerine yeterince gitmediği hatta bu tarz olaylara göz yumduğu iddia edilmektedir. Cezaevinden çıkan çocukların psikolojik travma yaşadıkları, takip edildiklerini sandıkları, evden-mahalleden dışarıya çıkamadıkları, tekrar cezaevine konulacakları kaygısı yaşadıkları ifade edilmektedir. Adalet Bakanlığı medyada konu gündeme geldikten hemen sonra apar topar müfettiş görevlendirerek Pozantı'ya göndermiştir. Yetkililer yaşanan olaylara kayıtsız kalmıştır. Şikayetlerin başladığı günden itibaren konuya müdahale edilmiş olsa idi çok daha derin yaraların oluşması engellenebilirdi. TMK'na göre cezaevine konulan çocukların bir arada bulunmalarına izin verilmemektedir. Bu nedenle çocuklar, 34 koğuşu bulunan cezaevinde ikişer üçerli gruplar halinde farklı koğuşlara dağıtılmaktadır. Kamuoyunda taş atan çocuklar olarak bilinen çocuklar ile adi suçtan cezaevinde bulunan çocuklar aynı koğuşta tutulmaktadır. Şikayetlerin tamamı TMK'dan dolayı cezaevinde kalan çocukların iddiasıdır. Çocukların şikayetlerinden hareketle adli suçlu çocukların da benzer veya daha fazla kötü muameleye maruz kaldığı değerlendirilebilir." "CEZAEVİ'NDE BULUNAN MÜFETTİŞLER DERHAL GERİ ÇAĞRILMALIDIR" CHP'li milletvekilleri Ümit Özgümüş, Nurettin Demir, Özgür Özel, Veli Ağbaba, Melda Onur yaptıkları tespitler sonrası hazırladıkları ön araştırma raporunda ayrınca çözüm önerilerini de paylaştılar. Raporda yer alan çözüm önerileri ise şöyle; "Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen soruşturmanın yanlı olacağı düşünülmektedir. Dolayısıyla Pozantı Cezaevi'nde bulunan müfettişler derhal geri çağrılmalıdır. Yaşanılan sorunları ve ortaya konulan iddiaları araştırmak üzere tarafsız bir araştırma komisyonu kurularak konu tüm detayları ile ele alınmalı ve incelenmelidir. Pozantı Çocuk Cezaevi'nin fiziki altyapısı mutlaka düzeltilmelidir. Koğuşların ve tuvaletlerin bakımı yapılmalı, ranzalar ve yataklar değiştirilmeli, araç gereç eksiklikleri giderilmelidir. Siyasi tutuklu olarak değerlendirilen çocuklar ile adi suçlardan cezaevinde kalan çocukların ayrı koğuşlarda tutulması meydana gelebilecek olumsuz durumları ortadan kaldıracaktır. Pozantı Çocuk Cezaevinde kalan yaşı 18'in üzerinde 14 tutuklu başka cezaevlerine gönderilmelidir." "DAİMİ BAĞIMSIZ BİR 'DENETLEME KOMİSYONU' OLUŞTURULMALI" "Cezaevinde görev yapan infaz koruma memurlarının koğuşlardaki kötü muameleleri takip etmeleri, meydana gelebilecek olumsuz durumları olaylar meydana gelmeden önce engellemeleri gerekmektedir. Konuyla ilgili cezaevi yönetimi gerekli hassasiyeti göstermelidir. Türkiye'de ki tüm çocuk cezaevlerinin denetlenebilmesi için, içerisinde psikolog, pedagog, psikiyatr, uzman hekim, mimar, mühendis ve hukukçuların da bulunduğu daimi bağımsız bir "denetleme komisyonu" oluşturulmalıdır. Pozantı Cezaevi için ise, hem cezaevinde kalan çocuklar hem de Pozantı Cezaevi'nden tahliye olan çocuklar istekleri doğrultusunda belirli periyotlarla tarafsız hekimler ve psikologlar tarafından dinlenmeli, muayene edilmelidir.Neredeyse tamamı okul çağında olan çocukların eğitim hakları ellerinden alınmamalıdır. Eğitimlerine devam edebilmeleri sağlanmalıdır." "ADALET BAKANI HAKKINDA GENSORU ÖNERGESİ VERİLMELİDİR" " Çocukların cezaevine girme şartlarını ortadan kaldıracak önlemleri belirlemek üzere araştırma ve uygulamalar yapılmalıdır. Pozantı Çocuk Cezaevi Türkiye cezaevlerinin küçük bir resmidir. Türkiye cezaevlerinde yaşanılan şiddet, baskı, taciz, kötü muamelelerin araştırılması, cezaevlerinin fiziki durumlarının incelenmesi amacıyla TBMM tarafından cezaevleri inceleme komisyonu kurularak detaylı bir inceleme yapılması uygun olacaktır. Adalet Bakanı istifaya çağrılmalı ve hakkında bir Gensoru önergesi verilmelidir." (MV)