Düzce Üniversitesi Akçakoca Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okulu'ndan Yrd. Doç. Dr. Emrah Özkul, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm ve Otel İşletmeciliği Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencisi Dilek Demirer ve Sinop Üniversitesi Meslek Yüksekokulu'ndan Öğretim Görevlisi Mehmet Sedat İpar'ın birlikte yürüttükleri 'Edebiyat'ın Pazarlama Aracı Olarak Turizm Amaçlı Kullanımı Üzerine Bir Araştırma'nın sonuçları, Akdeniz Üniversitesi Turizm Fakültesi'nce Antalya'da düzenlenen '13'üncü Ulusal Turizm Kongresi'nde sunuldu. Bildiride, edebiyatın alternatif turizm anlayışını teşvik edebilecek bir kültürel varlık olduğuna değinilerek Fransa, İngiltere, İrlanda, Avusturya, Rusya gibi pek çok ülkede edebiyat turizmi alanında çeşitli uygulamalar bulunduğuna işaret edildi. Türkiye'de hem kültürel değerlerin gelecek kuşaklara aktarılması hem de turizmin kapsamlı ekonomik getirilerin daha üst düzeye çıkarılması için edebiyatın büyük bir potansiyele sahip olduğu vurgulanan bildiride, şehirler, kasabalar, mekanlar ve otel işletmelerinde edebiyatın turizm amaçlı pazarlanması için çalışma yapılması önerildi. EDEBİYAT TURİZMİ Edebiyat turizminin, kültürel turizmin bir parçası olup yazarların hayatlarını geçirdikleri ya da onların eserleriyle ve kurguladıkları metinlerle ilgili şehirleri ve yerleri ziyaret etmek amacıyla yapılan seyahat türü olduğu belirtilen bildiride, bu seyahatin romandaki hayali bir karakterin maceralarını takip eden bir rotayı, bir öyküdeki belirli sahneleri ya da bir romancının uğrak yerlerine yapılan turları içerebileceğine işaret edildi. Okudukları, roman ya da öykünün ardından, edebi eserdeki mekanlara seyahat edenlerin 'Edebiyat turisti' olarak tanımlandığı bildiride, edebiyat turistlerinin seyahat dergisinde yazılan bir yazıdan ziyade, romanda okuduklarıyla zihinlerinde canlandırdıkları ayrıntılarla ilgilendiklerine dikkat çekildi. Dünyanın çeşitli kentlerinde edebiyat turistlerine yönelik ünlü yazarların evlerine, kitaplarını yazdıkları yerlere ve ziyaret ettikleri barlara yürüyüş ve bisiklet turları düzenlendiğine değinilen bildiride, Londra'da, Arthur Conan Doyle'un onuruna Sherlock Holmes turları düzenlendiği belirtildi. Edebiyat turistlerinin çoğunun iyi eğitimli, gezilerinde heyecan ve deneyim arayan, yazarlarla bağlantılı yerleri önceden duymuş ama bu yerler hakkında fazla bilgiye sahip olmayan kişilerden oluştuğu anlatılan bildiride, yapılan araştırmaların edebiyat turistlerinin okudukları edebi eserlerin etkisiyle seyahatlerini planladıklarını ortaya koyduğuna işaret edildi. DA VINCI'NIN ŞİFRESİ Edebiyat turizminin, daha çok klasik eserleri ve yazarlarını tanımaya yönelik olduğu ifade edilen bildiride, şu bilgilere yer verildi: "Ancak son yıllarda popüler olan Dan Brown'un 'Da Vinci Şifresi', 'Melekler ve Şeytanlar', 'Kayıp Sembol' ve J. K. Rowling'in 'Harry Potter' serisi gibi kitaplar da bu akımdan payını almış ve yazarların bahsettiği tarihi yapılara özel turlar düzenlenmeye başlanmıştır. Dan Brown'un 'Da Vinci Şifresi' adlı romanı farklı şehirlerde geçse de (İngiltere, Paris ve Edinburgh), turun esas mekanı olarak Paris tercih edilmektedir. Turlar genellikle Cafe Marley'den başlamakta, sonrasında ise Louvre Müzesi ile Brown'un romanında rol alan eserleri ön plana çıkartarak devam etmektedir. 'Melekler ve Şeytanlar' romanı film olarak vizyona girdikten sonra ise kitaba konu olan İtalya'nın başkenti Roma'da otel rezervasyonları yüzde 200'ün üzerinde artış göstermiştir." KAYIP SEMBOL ODA PAKETİ Dan Brown'un son kitabı 'Kayıp Sembol'ün hikayesinin geçtiği ABD'nin başkenti Washington'da da, kitabın turizme olan katkılarının görüldüğüne vurgu yapılan bildiride, "Kitabın ilk iki haftadaki rekor satışının ardından, 'Kayıp Sembol Oda Paketi' hazırlayan Washington'daki Dupont Hotel, internet sitesine koyduğu bu pakete ek olarak, kitapta adı geçen tarihi binalara müşterilerini özel bir limuzin servisiyle götürmektedir" denildi. MISIR TURİZMİ Bildiride, Mısır turizminin 1990'lı yıllar boyunca yaşanan terör ve 2001 yılında ABD'de ikiz kuleleri vuran saldırılara rağmen sürekli büyümesinin nedenlerinden birinin, Mısır hükümetinin Christian Jacq isimli yazara Mısır tarihini dekor olarak kullanan 'Ramses', 'Piramitler Çağı', 'Tutankamon' gibi Mısır tarihini konu edinen kitaplar yazdırması olduğu öne sürüldü. MASUMİYET MÜZESİ Türkiye'de de, bazı yazarların eserlerinde konu ettiği, Çanakkale, İzmir, İstanbul gibi kentlerin yerli turistler tarafından bu çerçevede gezildiği belirtilen bildiride, Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk'un İstanbul'da 'Masumiyet Müzesi' adlı kitabıyla aynı ismi taşıyan bir müze açtığı da anımsatıldı. Bildiride, bazı ülkelerde edebiyat eseriyle aynı adı taşıyan oteller bulunduğu, ünlü yazarların eserlerini kaleme aldığı bazı otellerin de bu yönde dünya genelinde tanınarak, müşteri kazandığı da anlatıldı. Tüm bu örneklerin edebiyatın bir pazarlama aracı olarak turizm amaçlı kullanılması gerekliliğini ortaya koyduğunun altı çizilen bildiride, hükümetlerin, yerel yönetimlerin, turizm birliklerin, destinasyonları konu ve mekan olarak kullanan edebi eserlerin yazımını teşvik etmesi, bazı otellerin de ünlü yazarları, eserlerini yazmak üzere otellerine davet ederek, onlara gerekli imkanı sağlamaları ve yazarları uzun süreli konuk etmelerinin, edebiyat turizminin gelişimine önemli katkı sağlayacağı kaydedildi. BT(SU/BT)