Pınar ÇITAK KOYGUN - Taner YENER/İSTANBUL, ABD Eski Savunma Bakanı Robert Gates, " Patriotların Suriye sınırına yerleştirilmesiyle ilgili NATO ile ilgili yürütülen çalışma bu bölgedeki çatışmaların ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Suriye krizi NATO'nun Avrasya bölgesinde karşılaştığı en büyük çatışmalardan birisidir. Soğuk Savaştan sonra karşılaşılan en kritik meselelerden birisidir " dedi. Hazar Strateji Enstitüsü (HASEN), tarafından düzenlenen Hazar Forumu, Four Seasons Otel'de başladı. Foruma Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, ABD'li eski Savunma Bakanı Robert Gates katıldı. Eski ABD'li bakan, Türkiye sınırına yerleştirilmesi düşünülen patriotlar, Suriye ve İran yönetimiyle ilgili konuştu. Gates, Suriye'deki olayların içinde dış mihraklar olduğunu söyleyen Gates, İran yönetimine karşı işbirliği yapılmasına vurgu yaptı. " İLİŞKİLERİN DEĞERİNİ BULDUĞU ÜLKELER VAR, DEĞERİNİ BULMADIĞI ÜLKELER VAR " Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, forumun açılışında yaptığı konuşmada şunları söyledi: "Bir ihtiyacın oluşabilmesi yalnızca üretici ülkelerden değil tüketici ülkelerden de geçmektedir. Enerji kaynaklarının az sayıdaki ülkede bulunmuş olması daha farklı bir bakış açısını elzem kılmaktadır. İlişkilerin değerini bulduğu ülkeler var, ilişkilerin değerini bulmadığı ülkeler var. Bu ülkeler tercihlerini yapmalıdırlar. Kurulmuş olan ortaklık bunu lüzumlu hale getirir. Sistem boşluğu affetmeyeceğine göre dünyada uluslararası ilişkiler enerji kaynaklarına göre şekillenir. Enerji gerginliğin gerekçesi olduğu kadar saygınlığın da gerekçesidir. Bizler Türkiye olarak coğrafyamızdan kaynaklanan avantajları barışın bir gerekçesi olarak kullanmaya özen gösteriyoruz. Arap baharıyla birlikte bölgemiz ulusallaşan politikalar üretmiştir. Türkiye hemen hemen bütün projeleri pozitif manada değerlendirmektedir. Yarın Güney Akım'ın temel atmasına gideceğiz. Bizim projeye katkımız var. Nabucco, Tap gibi diğer projelerle rekabet oluşturduğu iddiası var. Biz buna rağmen pozitif modada bulunmanın gerekliliğine inanıyoruz." " BAZI KURUMSAL HAFIZALARIN BÖLGEDEKİ ETKİLERİNİ YADSIMAMAK LAZIM " " Dünya büyüyüyor ama Türkiye dünyanın büyüme hızından daha hızlı büyüyor" diyen Bakan Yıldız, şöyle devam etti: "Bölgede her ne kadar ülkeler birbiriyle proje geliştiriyor olsa da bazı kurumsal hafızaların bu projelerin üzerindeki gölgesini yadsımamak lazım. Ne demek istiyorum ? Doğumuzdaki kaynakların batıdaki tüketim noktalarıyla buluşturulmasının proje bazında oluşması lazım. Biz zihniyetleri birbirine yakınlaştırmak istiyorsak bu projeleri rahatlıkla gerçekleştiriyor olmamız lazım. Türkiye'nin medeniyetler buluşmasıyla alakalı yürüttüğü bu çalışmaların buradaki enerji çalışmalarından bağımsız olmadığını söylemek isterim. Bizler bölgenin petrol ve doğalgazının 2035 yılında hala ağırlığını koruyacağını biliyoruz. Her ne kadar yenilenebilir enerji kaynaklarından bahsediyor olsak da, doğalgaz petrol ve kömür dünyanın en önemli enerji kaynaklarını muhafaza edeceğini gösteriyor. O zaman hem bu değişimi yönetmek hem de dünyanın çevreye olan borcunu ödemek gerekiyor." Yıldız, Türkiye'nin içinde bulunduğu projelerin yok sayılamayacağını belirterek, "Ortadoğu ve bölgemizde Türkiyesiz bir coğrafya düşünülemediğine göre bizim yürüttüğümüz projelere de böyle bakılmasında yarar var. Bu gelişen dünyada bilgi eksikliği diye birşey yok. Herkes herşeyi biliyor ve herşeyin farkında. Bize göre gizli ile gerçeğin o ülkenin yöneticileri ve siyasi iradesiyle buluşturulması lazım. Biz o yüzden şeffaflığı tercih ediyoruz " dedi. ESKİ SAVUNMA BAKANI GATES'TEN PATRIOT AÇIKLAMASI Forumun açılışında bir konuşma yapan ABD'li eski Savunma Bakanı Robert Gates, Türkiye sınırına konulacak patriot füzelerinden bahsederek, İran ve Suriye yönetimiyle ilgili olarak şunları söyledi: " Bölgedeki önemli bir mesele de çeşitli isyanlar ve çatışmalardı. Soğuk Savaşın bitmesinden sonra Arap baharı denen süreç. Özellikle bu tabii ki uzun vadeye yayılan bir süreçtir. Batı özellikle de ABD, Ortadoğu ülkeleriyle yeni bir vizyonla haşır neşir olması gerektiğini gördü. Esas olarak tartışmaların gittiği yön bir sonraki meselenin ne olacağı. Türkiye'de de aynı tartışmalar devam ediyor. Suriye konusunda dış mihrakların etkisi vardır. Burada çeşitli muhalefet noktalarının etkili olduğunu da söyleyebiliriz. Bazı aşırıcı oluşumların El Kaide gibi oluşumların sürecin içinde olduğunu biliyoruz. Patriotların Suriye sınırına yerleştirilmesiyle ilgili NATO ile ilgili yürütülen çalışma bu bölgedeki çatışmaların ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Suriye krizi NATO'nun Avrasya bölgesinde kaşılaştığı en büyük çatışmalardan birisidir. Soğuk Savaştan sonra karşılaşılan en kritik meselelerden birisidir. " İRAN DAHA CÜRETKAR BİR TAVIR İZLİYOR. BU NEDENLE İŞBİRLİĞİ YAPILMASI GEREKİR Irak savaşının etkilerinin zaman içinde ortadan kalktığını söyleyen Gates, şöyle devam etti: " Irak savaşının etkileri zaman içinde ortadan kalktı, diyebiliriz. Ülkenin kendi çıkarları doğrultusunda kendini adapte etme süreci başlamıştır. Suriye meselesinin global ölçekteki çatışma ve güvenlik unsurları açısından tartışılması sözkonusu olması ABD' nin vazgeçilmez bir ülke olduğunu görüyouz. NATO ve İran hükümeti bunun önemli tarafları. İran'ın nükleer programlarını düşündüğümüz zaman AB, Rusya, Çin ve birçok başka ülkeyle çeşitli koalisyonlar oluşturulmuştur. Bu geniş koalisyonlar işbirliği unsurları tabii ki belli başlı şirketlerin bölgede faaliyet yürütmesini zorlaştırmıştır. Belli başlı yaptırımlar getirmiştir. İran'daki yatırım ve ticaret hacminin petrol üzerinden olduğunu düşünecek olursak, bu azalmıştır. Nükleer programlardan dolayı ve İran'da nükleer silahların olma ihtimalinden ötürü İslam devriminden sonra ciddi bir temkinli plan yürütülüyor. Mesela Saddam Hüseyin'in nükleer silahlarının olmadığı Kaddafi'nin olduğu gibi tartışmalar da ortada. ABD bu noktada oldukça temkinli. Aynı şey Kuzey Kore için de geçerli. İran hükümeti kendi politikalarını değiştirmezse aynı şekilde etkilerin Avrupa'ya da ulaşabileceğini söyleyebiliriz . İran aslında son zamanlarda daha agresif bir tavır göstermeye başladı. Irak üzerine Afganistan Orta Asya üzerinde daha cüretkar bir tavır sergilemeye başladı. Bu nedenden dolayı işbirliği yapılması gerekir. Avrupa ve Ortadoğu ülkeleri birarada uluslararası işbirliğini ABD' nin de desteğiyle yaparsa bu noktada gelişim kastedilecektir." PÇK (MK) (FOTOĞRAF)