AB ülkeleri Türkiye'ye Schengen Bölgesi için tanınması öngörülen vize serbestisinin gerekli olduğunda hızlıca devre dışı kalmasının önünü açtı. AB büyükelçilerinin Brüksel'de yaptıkları toplantıda, 'acil fren' görevi görecek mekanizma konusunda uzlaşma sağladı. Söz konusu mekanizmanın sadece Türkiye için değil, AB ile vize anlaşması sağlayan bütün ülkeleri kapsayacağı duyuruldu. Vize serbestisi konusundaki yeni uzlaşmanın cuma günü yapılacak AB İçişleri Bakanları toplantısında, yeniden ele alınmaksızın onaylanması bekleniyor. Bu gelişmenin ardından Avrupa Parlamentosu konuyu ele alacak. Olası bir durumda vize serbestisi tanınan ülkeye altı aylığına yeniden vize zorunluluğu getirilebilecek. AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Timmermans Türkiye'ye vize serbestisi konusunda tavsiye kararını açıklamıştı. Türkiye'ye vize serbestisi belirsiz AB ve Türkiye arasında sağlanan mülteci anlaşması uyarınca Türk vatandaşlarına haziran sonundan itibaren Schengen Bölgesi için vize serbestisi tanınması planlanıyor. AB Komisyonu Türkiye'nin vize serbestisi için gerekli 72 koşuldan çoğunu yerine getirdiğini, son beş koşulu daha tamamlaması halinde, vize serbestisinin tanınması yönünde tavsiye kararında bulunmuştu. Bu kriterler arasında en tartışmalı olanı 'terör' tanımının yeniden yapılması ve terörle mücadele yasalarında reforma gidilmesi. Türkiye bu konuda değişiklik yapılmayacağını duyurdu. Avrupa Parlamentosu ise Türkiye'nin 72 kriterin tamamını yerine getirmesi halinde vize serbestisi konusunun gündeme alınacağını açıkladı ve bu konuda geri adım atılmayacağının sinyalini verdi. Almanya ve Fransa hazırladı Almanya ve Fransa'nın ortaklaşa hazırladığı, vize serbestisi konusunda 'fren' görevi görecek mekanizma, söz konusu ülkede yolsuzluk ya da organize suçların sayısında büyük oranda artış kaydedildiğinde devreye girebilecek. Bunun yanı sıra terörizm gibi, kamu güvenliği ya da düzenin tehlikeye girdiği durumlarda da vize serbestisi askıya alınabilecek. Avrupa Birliği'nde şimdiye dek yürürlükte olan hukuki düzenlemeye göre vize serbestisi ancak herhangi bir gerekçe olmaksızın iltica başvurularında artış olması ya da oturum süresinin ihlal edilmesi gibi durumlarda askıya alınabiliyor. Almanya ve Fransa bu durumu 'karmaşık' olduğu ve 'uzun sürdüğü' gerekçesiyle eleştiriyor. Şimdi vize serbestisi konusunda devreye girecek yeni mekanizma ile iltica başvurularının artması ya da oturum süresinin ihlali gibi konularda artış olup olmadığına yönelik tespit süresi altı aydan iki aya indirilecek. Rakamlardaki yükseliş için de bir önceki yılın aynı dönemi baz alınacak. Yeni mekanizma ile birlikte kriterlerin yerine getirilip getirilmeyeceğini AB Komisyonu gözlemleyecek. AB ülkeleri vize serbestisi tanınan ülke ile ilgili olarak sorun tespit etmeleri halinde, Komisyon'a bizzat başvuruda bulunabilecek. Komisyon söz konusu başvuruyu değerlendirerek, vize serbestisinin askıya alınıp alınmayacağı konusunda bir ay içinde karar vermek zorunda kalacak. DW/afp, HT/BD