"1) Halkımızca Hıfzısıhha Kurumu olarak bilinen Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, su denetimleri konusunda köklü bir tecrübeye sahiptir. Kamuoyunda oluşan hassasiyet nedeniyle sonuçlarını açıkladığımız damacana suyu denetimleri, yıllardır devam eden uygulamalardır. Bu denetimler AB mevzuatına uygun ve dünya uygulamalarına paralel kriterlerle sürdürülmektedir.
2) Türkiye genelinde piyasaya sürülen damacana sular Türkiye Halk Sağlığı Kurumunca 365 gün denetlenmektedir. Tesis ve piyasa denetimlerinde şu hususlara dikkat edilmektedir:
Tesis hijyenik şartlarda faaliyet gösteriyor mu?
Başka bir suya ait kaplar kullanılıyor mu?
Yıkama ve durulama ünitesi nasıl? Yıkama suyunda izinsiz ürünler kullanılıyor mu? Yıkama suyu sıcaklığı yeterli mi?
Tesise ait laboratuvarda eksiklikler var mı? Analizler düzenli yapılıyor mu? Analiz sonuçları nedir?
Ambalajlarda kullanılan etiketler uygun mu? Tüketiciyi aldatıcı ve yanıltıcı bilgi ve sembollere yer verilmiş mi? Ruhsatta belirtilen ormatta mı?
Kapak üzerinde emniyet bandı (shiring) kullanılıyor mu?
Su dolumu ünitesinde çalışan personel hijyen kurallarına uyuyor mu?
İzinli suya niteliği dışında su katılıyor mu?
İzinsiz kaynak ilavesi var mı?
Ürünler hijyenik koşullara uygun taşınıyor mu?
Suların depolanma koşulları nasıl?
Satış koşulları nasıl? Tüpgaz vs ile birlikte satışa sunuluyor mu?
3) Denetimlerde gerek tesislerde (yıkama suyu, durulama suyu ve doldurulan sulardan) gerekse piyasada satışa sunulan ürünlerden numuneler alınmaktadır. Analizlerde hem mikrobiyolojik hem de kimyasal olmak üzere toplam 56 parametre incelenmektedir. Bu analizler Bakanlığımızca içme sularının analizlerinin yapılması için yetkilendirilmiş Tüketici Güvenliği Laboratuarı (Ulusal Referans Laboratuarıdır) ve Halk Sağlığı Laboratuarlarında yaptırılmaktadır.
4) Su üretim ve satış noktalarından ikişer adet numune alınmaktadır. Bunlardan birisi analiz için alınan numune diğeri ise itiraz durumunda değerlendirilmek üzere alınan şahit numunedir. Alınan bu numuneler denetim elemanlarınca hemen mühürlenmekte olup daha sonradan değiştirilme ihtimali yoktur. Numunelerin belli koşullarda analiz yapılacak laboratuarlara taşınması gerekir. Normal şartlarda numuneler denetim ekiplerimizce laboratuara taşınmaktadır. Bazı durumlarda mühürlü numuneler firma tarafından laboratuara götürülmektedir. Ancak bu mühürlü numunelerin değiştirilmesi kesinlikle mümkün değildir. Bu nedenle denetimlerle ilgili bir güvenlik açığı söz konusu olamaz.
5)Bakanlığımızca ambalajlı suların son 3 yılda yapılan denetimleri neticesinde uyarı cezasından faaliyetten mene kadar 608 işlem gerçekleştirilmiştir. Son üç yılda yapılan denetimlere ilişkin genel bilgiler şöyledir:
AMBALAJLI SULARDA DENETİM (2009–2011)
YILI DENETİM UYGUN UYGUN
SAYISI OLANLAR OLMAYANLAR
2009 1385 1176 209 8 firma faaliyetten men
2010 1748 1470 278 6 firma faaliyetten men
2011 1821 1691 130 1 Firma faaliyetten men
2012 1745 1690 55 5 firma faaliyetten men (Temmuz hariç)
İmlahanede eksikliği saptanan firmaların uygunsuzluğu giderene kadar piyasaya ürün vermeleri engellenmekte, daha önceden piyasaya sunulan damacanalar toplatılmakta ve Müdürlüklerimiz gözetiminde imha edilmektedir.
6)Damacana suyu kullanan vatandaşlarımızın da aldıkları ürünle ilgili aşağıda belirtilen hususlara dikkat etmesi gerekmektedir:
Tükettiğiniz ambalajlı suyun Sağlık Bakanlığı tarafından izni olup olmadığına, etiketin üzerinde izin tarihi ve sayısının bulunup bulunmadığına bakılmalıdır.
4 ayrı yerinde (etiketinde, gövdesinde kabartma yazıyla, emniyet bandında ve kapağında) suyun markasının bulunmasının yanı sıra, yine etiket bilgilerinde cinsi, üretim adresi, suya uygulanan işlemler ve suyun sahip olduğu parametreler mutlaka yer almalıdır.
İmal ve son kullanma tarihi, parti ve seri numarası, şirket logosunun ayrıca damacna ambalaj üzerinde kabartma ile yazıyor olması gerekmektedir Güvenlik bandına önemle dikkat etmek gerekir, suyu açanın ilk siz olduğunun göstergesidir. Damacananızı belirlenen kriterlere göre muhafaza etmeniz gerekmektedir. Serin, kuru ve direkt güneş ışığına maruz kalmayan temiz bir ortamda muhafaza edilmelidir. Damacanalar evlerde başka amaçla kullanılmamalıdır. Damacanaların temizlenmesinde çamaşır suyu, fırça gibi tahriş edici maddeler kullanılmamalı, damacana temizliği su üreticisine bırakılmalıdır.
Deforme, yıpranmış damacanalardaki sular satın alınmamalıdır.Damacana pompalarının ve damacana suyu kullanılan su sebillerinin temizliğine azami dikkat edilmelidir. Damacana açıldıktan sonra 5 litrenin üzerindeki ürünlerin maksimum 7 gün içeisinde tüketilmesi gerekmektedir. Basına ve kamuoyuna saygıyla duyurulur."
