Türkiye'de son günlerde ortaya çıkan sahte ballar, vatandaşları da tedirgin etti. Çeşitli spekülasyonların yapıldığı, balın yapay mı doğal mı olduğunun tespit edilmesinin ise bilim adamları tarafından mümkün olmadığı belirtildi. OMÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Organik Kimya Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof.Dr. Hasan Kocaokutgen, yapay ve doğal balı birbirinden ayırt etmenin laboratuvar dışında tespit edilmesinin imkansız olduğunu ifade etti. Lazer ışığıyla balın yapay ya da doğal olup olmadığını anlamanın imkansız olduğunu söyleyen Prof.Dr. Kocaokutgen, merdiven altı tabir edilen yöntemlerle 1 mililitre bal aroması ile 1 kilogram bal üretilebileceğini dile getirdi. Prof.Dr. Hasan Kocaokutgen, "Değişik kimyasallarla hazırlanan balı laboratuvar dışında hiçbir yöntemle tespit edilmesi mümkün değil. Ama halkımız kendilerine göre balı yakıp şekline bakarak, kokusundan veya akışkanlığı gibi değişik yöntemlerle analiz edip yapay veya doğal bal diyebiliyor" dedi.
LİSE ÖĞRENCİLERİNİN SAHTE BAL TESPİT PROJESİ
Öte yandan Samsun Garip Zeycan Yıldırım Fen Lisesi öğrencileri de 'Balların ışığı kırma özelliklerine göre ayırt edilmesi' projesiyle TÜBİTAK Bölge Yarışmasına katıldı. Bu yıl 43'ncüsü yapılan TÜBİTAK Ortaöğretim Öğrencileri Arası Araştırma Projeleri Yarışması'na Samsun, Amasya, Sinop, Ordu, Tokat, Giresun ve Kastamonu'dan projeler yer aldı. Samsun Garip Zeycan Yıldırım Fen Lisesi öğrencilerinin hazırladığı bu çalışmada jürinin seçtiği 24 proje arasına girmeye hak kazandı. Yurdun diğer bölgelerinde de yapılan yarışmalarda seçilen projeler, önümüzdeki Mayıs ayında Ankara'da yapılacak finallerde boy gösterecek.
'Balların ışığı kırma özelliklerine göre ayırt edilmesi' projesini hazırlayan 10'uncu sınıf öğrencisi Tuğçe Şahin (16) ile İlayda Ezgi Zengin (16) ve projeye danışmanlık yapan biyoloji öğretmeni Turgay Tuncer, çalışmaları hakkında bilgi verdi. Öğretmen Tuncer, glukozun ışığı kırma özelliği olduğunu belirterek, "Yapay balda balda glukoz oranı fazladır. Işık bu nedende doğal bala göre daha fazla kırılıyor. Bu sadece balın yapay veya doğal olup olmadığını anlıyoruz. Bu projemiz TÜBİTAK tarafından düzenlenen yarışmada bölge ikincisi oldu. Yapay ve doğal balı, kare kapların içine koyduk. Küp kapların içindeki doğal bal ile yapay balı lazer ışığına maruz bıraktık. Işığın, karşı tarafa yerleştirdiğimiz kağıt üzerinde sapma değerlerini hesapladık. Yapay balda sapma değerlerinin daha fazla olduğu gördük. Araştırmalarımıza göre yapay baldaki glukoz oranı doğal bala oranla daha fazla. Bu yüzden iki balı kıyasladığımızda hangisi ışığı daha fazla kırıyorsa o bala yapay bal diyebiliyoruz" dedi.
İlayda Ezgi Zengin ise, sahte balın gündemde olduğunu belirterek," Böyle bir çalışma yaptık. Ve büyük ilgi gördük. biz inanıyoruz ki bu cihazımız, bal satan yerlerde çok işe yarayacaktır" diye konuştu.
YK(İS/AAA) (FOTOĞRAF)
