Çocuk Vakfı tarafından Yüzüncü Yıl Üniversitesi işbirliğiyle hazırlanan "Van Depremi Sosyo-Ekonomik ve Psikolojik Durum Tespiti Araştırması" adlı rapor Çocuk Vakfı Kültürevi'nde düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı. Raporun sunumundan önce konuşan Çocuk Vakfı'nın Kurucusu Mustafa Ruhi Şirin, araştırmanın bin 505 kişi üzerinden yapılan ve 10 bin 500 insanı kapsayan bir saha araştırması olduğunu belirterek, bu saha araştırması çerçevesinde bir gözlem raporu da hazırladıklarını kaydetti.
Şirin, şunları söyledi:
"Gözlem raporunda ilk tespit şuydu, deprem sonrası hizmetler koordine edilememiş. Bu araştırmanın sonuçlarına göre de yine koordinasyonun sağlanamadığı sonucu ortaya çıkıyor. Özellikle Başbakanlık AFAD Yönetimi depremle ilgili sosyal destek programını öngörememiş. Van Valiliği deprem noktalarına afetzedelere yönelik sosyal destek programını uygulayamamış görünüyor. İlgili Bakanlıkların günübirlik çalışmalarıyla sınırlı bir sosyal destek programı ortaya çıkmış. 17 Ağustos 1999 depremini hatırlarsanız, o depremde de aynı durum yaşanmıştı. Ne yazık ki, hükümet kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, gönüllü uzman işbrliği sağlanamadığı için 99 Marmara depreminde de en büyük acıyı depremzedeler depremden sonra yaşadılar. Çünkü akut dönemde o destekleri alamadılar. Türkiye'nin henüz, sözde bir stratejiden söz ediliyor, ama ne bir strateji, ne bir uygulama planı ve ne de yasal mevzuat yeterli. Türkiye 23 Ekim Van depremiyle yeniden bir acemilik yaşadı."
EN BÜYÜK BEKLENTİ BARINMA
Raporu sunan Korkut Tuna, görüşülen kişilerin yüzde 63.7'sinin çadırda, yüzde 13.9'unun kendi imal ettikleri barınakta, yüzde 10.1'inin prefabrik evde, yüzde 9'unun Mevlana Evi'nde, yüzde 3.3'ünün ise farklı konteynerlerde barındığını aktardı. Çadırların yüzde 83.9'unun yazlık çadır olduğunu vurgulayan Tuna, "Çadırların yüzde 48'inde 6-10 arası kişi, yüzde 39'unda 1-5 kişi, yüzde 10'unda da 11-15 kişi ve yüzde 2.1'inde de 16 ve üstünde insan yaşayor" dedi.
Tuna, depremzedelerin yüzde 57.3'ünün elektrik sobası, yüzde 41'inin de kömür sobası ile ısındığını aktararak, araştırma kapsamındaki kişilerin yüzde 30'unun çocuklardan oluştuğunu ifade etti. Depremzedelerin yüzde 56.8'inde psikolojik sorunların tespit edildiğine işaret eden Tuna, ne tür ihtiyaçlarının bulunduğuna yönelik sorulara yüzde 73.1 gıda, yüzde 67.2 barınma, yüzde 59.5 giyim, yüzde 26.4 battaniye, yüzde 17.9 oranında da yatak cevabı verildiğini dile getirdi.
Raporda, yardım ve hizmetler konusunda yüzde 28.9 oranında dağıtım organizasyonunun yetersizliği görüşünün ağırlık kazandığı görülürken, kısa vadeli beklentilerde barınmanın yüzde 80.9'luk oranla ön plana çıktığı gözlenmektedir.
DG-İT (MK) (FOTOĞRAF)
