AKP gözünü yurtdışından emekli olanlara dikti!

Yasalar çerçevesinde işlemleri yapılan ve belirlenen parayı yatıran emeklilere SGK tarafından mektup gönderilerek emeklilikleri iptal edildilmeye başlandı. SGK 10 yıl geriye dönük ödenen, tüm maaşlar ve emeklilik ikramiyelerini de faizleri ile birlikte geri istiyor.

8 Mayıs 1985'de Turgut Özal hükümeti tarafından çıkarılan ve süreç içerisinde birçok değişikliğe uğrayan 3201 sayılı "Yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi hakkında kanun" çerçevesinde, yurt dışında yaşayanlara Türkiye'de emekli olabilmelerine imkan tanınmıştı. Bu yolla yurtdışındaki vatandaşların Türkiye'ye döviz aktarmaları hedeflenmişti. Yasa çeşitli değişiklikler yapılarak günümüze kadar yürürlükte kaldı.

AKP iktidarı döneminde de yeni yasal düzenlemeler yapıldı. SSK ve şimdi SGK tarafından çıkarılan genelgelerle borçlanarak emeklilik daha da teşvik edici hale getirildi. Özellikle 2009 yılı sonrası başta Avrupa olmak üzere Türkiye dışında yaşayan yüzbinlerce vatandaş kanunda öngörülen mevzuata uygun olarak ve borçlanma tutarını ödeyerek emekli oldular. Bu sayının yaklaşık bir milyon kişi civarında olduğu tahmin ediliyor.

İPTAL HABERİ BOMBA ETKİSİ YAPTI

Emekliliklerin iptal edilmeye başlanması Avrupa'da yaşayan Türkiye kökenliler arasında adeta bomba etkisi yaptı. Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) Yönetim Kurulu Üyesi Salih Kılıç gazetemizde yaptığı açıklamada, kurumun yetkili kişileriyle görüştüğünü ancak bu durumu henüz doğrulatamadığını belirtti. Kılıç, “Konuyla ilgili resmi bir açıklama yapılacak mı?” şeklindeki sorumuza, böyle bir hazırlığın olduğunu, açıklamanın hazırlanarak ilgili bakanlığa gönderildiğini, şu anda bakanlığın cevabının beklendiğini söyledi.

SSK'ya yakın kaynaklardan gazetemizde ulaşan bilgilere göre, yurtdışından prim yatırarak emekli olan 700 bin emekli hakkında inceleme başlatıldığı kesinleşmiş durumda.

İptale gerekçe olarak, yasada yer alan “birfiil Türkiye”de çalışma şartının yerine getirilmediği ileri sürülüyor. Avrupa'da bulunan bir çok emekli danışma firmasının Türkiye'de kurdukları firmaların bazılarının fiilen çalışma yapmadığı öne sürülüyor. Ayrıca, SSK tarafında yürütülen incelemede emeklilik için Türkiye'de çalışmış gibi gösteriken bu sürelerde gerçekte Türkiye'de olmadıkları da ayrı bir gerekçeyi oluşturuyor.

HÜKÜMET HERŞEYİ BİLİYORDU

Gazetemize ulaşan bilgilere göre hükümet yıllardır pek çok emeklinin “birfiil Türkiye'de çalışma” şartını yerine getirmediğini bildiği halde, dövizin gelmesini sağlamak için bu şartı yerine getirmeyenlere göz yumdu. Emeklilik firmaları ve SSK yetkilileri de bu şartın yerine getirilip getiririlmediği konusunda gerekli incelemeyi başlatmadı. Yaklaşık 10 yıldır bu şekilde sürdürülen fiili işlemin ardından emeklilik maaşı almaya başlayanların bütçeye yük olmaya başladığını gören hükümet bu sefer, emeklilik maaşlarını kesmek ve verilen emeklilik maaşlarını talep etmek için neden arayışına girmeye başladı. Bunun için de yıllardır gözyumulan fiili durumu yerine getirmeyenlerin cezalandırılmasına karar verildi.

Hükümet tarafından başlatılan bu yönlü inceleme, yüzbinlerce insanın bir kez daha mağdur edilmesi anlamına geliyor.

Daha önce de yurtdışında yaşayan Türkiye kökenliler İslami holdingler ve Merkez Bankası tarafından benzer iekilde mağdur edilmişti.

Neden şimdi?

"Sıcak para" gelmesi hedefiyle teşvik edilen uygulama neden şimdi inceleme konusu oldu? Emeklilik hakkını kazanan vatandaşların emeklilikleri hangi gerekçeyle iptal ediliyor?

Türkiye'de kısa süreli çalışma yaparak SSK'dan 4a sigortalısı statüsünde emekli olunduğu, yapılan çalışmanın fiili bir çalışma değil "göstermelik" olduğu ileri sürülüyor. İptal gerekçesi olarak öne sürülen bu işlemin çalışma yasalarına aykırı olduğu iddia ediliyor. İncelemer de esas olarak bu yönde yürütülüyor. Sigorta müfettişleri çalışma yapılan işyerlerini denetleyerek, fiili bir çalışma olup olmadığını tesbit ediyor ve alınan sonuca göre konu karara bağlanıyor. Yani fiili bir çalışma olmadığı kanısı oluştuğu takdirde emeklilik iptal ediliyor. Emeklilik işlemlerini para karşılığı yapan bazı emeklilik danışma şirketlerinin Türkiye'de kurdukları "posta kutusu şirketi" üzerinden çalışma gösterildiği fiili bir çalışmanın olmadığı öne sürülüyor.

Halbuki SGK tarafından 2014 yılında yayınlanan 70809318.010.06.02/370 sayılı ve 2013/39 konulu Genelge ile, yurtdışında yaşayan ve çalışan kişinin paralel olarak Türkiye'de de çalışmasının önündeki engeller kaldırılmıştı ve sadece çalışma yapılan dönemde Türkiye'de bulunma şartı aranıyordu. Böylelikle bulundukları ülkelerde çalışan vatandaşların da borçlanarak emekli olmaları kolaylaştırılarak teşvik edilmişti. Aynı şekilde, 2014 yılında çıkarılan torba yasada doğumla T.C. vatandaşı olup çıkma izni alarak T.C. vatandaşlığını kaybettikleri takdirde, yurtdışında Türk vatandaşı olarak çalıştıkları süreleri için borçlanma başvurusunda bulunabilmeleri sağlanmış ve böylece Türkiye'den emeklilik özendirilerek teşvik edilmişti.

Hukukçular çalışma kanunlarının SGK genelgelerinin üstünde olduğu gerekçesiyle fiili çalışma olmaması halinde işlemin iptal edilebileceğini ileri sürüyorlar. Ancak SGK'nın yasalara uygun olmadığı ileri sürülen genelgelerine dayanarak ve devlete güvenerek bu yolla emekli olanların suçu nedir diye sormak gerekmiyor mu?

Türkiye'den emekli olarak sosyal güvenceye kavuştuğunu düşünen ve bu güvenle Türkiye'ye temelli dönüş yapan onbinlerce vatandaşın mağduriyeti nasıl giderilecek? Devlet kurumları tarafından yapılan hataların sorumluluğu neden bu insanlara yükleniyor?

Yine şu ana kadar yaptığımız araştırma ve görüşmelerden çıkardığımız sonuç o ki, Türkiye’nin içinde bulunduğu mali kriz nedeniyle, emekli aylıkları gibi mevcut iktidarın kendince „kambur“ olarak gördüğü harcamalaradan kurtulmak, ödenen aylıkları da geri alarak kaynak yaratmak üzere başlatılan bir hamle olduğu anlaşılıyor. Ve bu amaçla yıllardır maaş ödenen emeklileri „titiz“ incelemeye tabi tutarak, emekliliklerini iptal bahanesi arandığı bir uygulama ile karşı karşıya olduğumuz anlaşılıyor.

Gelişmeleri endişe ve kaygıyla takip eden vatandaşlar, çok ciddi mağduriyet oluştacağı aşikar olan ve yüzbinlerce emekliyi ilgilendiren bu girişimin derhal durdurulmasını ve devletin bu soruna çözüm getirmesini talep ediyorlar.

Duruma tepki göstermek ve kamuoyunun göndemine taşınması için Avrupa'da şimdiden insiytif grupları oluşturma girişimleri olduğu bildiriliyor. Konu hakkında hükümet ve ilgili kurumlardan net açıklama bekleniyor.

Yanıt bekleyen soruları şöyle özetleyebiliriz:

- Yurtdışından borçlanarak emekli olmuş 700 bin emekli hakkında inceleme başlatıldığı doğru mudur?

- Yıllardan beri bu uygulama devam ederken ve teşvik edilirken neden şimdi inceleme başlatılmıştır?

- Şu ana kadar kaç kişinin emekliliği iptal edilmiştir ve bunlar hakkında nasıl işlemler yapılmaktadır?

- Vatandaşların mağduriyeti nasıl giderilecektir?

(Kaynak: Aziz Koçyiğit / Evrensel Avrupa)