İmparator Cladius döneminde inşaa edilmeye başlanan ve M.S. 117 yıllarında tamamlandığı belirtilen, çok süslü ve üç katlı sahne binası 24 bin kapasiteli oturma basamaklarıyla antik dünyanın en büyük tiyatrosunun restorasyonunu yürüten ekibin başı Türk Restoratör Mimar Esin Tekin, bu süreçte bir çok koruyucu müdahalelerin yapıldığını söyledi. Tiyatronun özgün malzemesinin güçlendirildiğini söyleyen Restoratör Mimar Esin Tekin, bundan sonra korunması için de bazı önlemler alınması gerektiğinin altını çizdi. TEDBİR ALINMALI Esin Tekin, “Tiyatronun gördüğü yıkım nedeniyle statik yapısının sağlamlaştırılmasını yaptık. Yapının uzun yıllar daha ayakta kalması için koruyucu tedbirler aldık. Efes Festivali’ne, İzmir Kültür Sanat Festivali’ne ev sahipliği yapan, bir çok ünlünün konserler verdiği antik tiyatronun yaşatılması için kullanılması gerekir. Ancak bunu yaparken çok dikkatli ve kısıtlayıcı tedbirler alınmalıdır. Örneğin kişi sayısı 2200 ile sınırlandırılmalı, ses güçlendiriciler kullanılmamalı, büyük dekorlar kurulmamalı. Çok hassas yapıya günlük turizm hareketliliğinden daha fazla zarar verecek hareketlilik olmamalıdır. Tiyatronun içindeki yürüyüş yollarını düzenleyerek mümkün olduğunca tarihi dokuya zarar verilmemesi için çaba gösteriyoruz. Giriş çıkışlar ve yürüyüş yollarının sadece tiyatro için değil, Efes antik kentinin tümü için düzenlenmesi gerekir” dedi. ZİYARET BASKISI AZALTILSIN ÖNERİSİ Kazı başkanı, Avusturya Arkeoloji Enstitüsünden Doç. Dr. Sabine Ladstötter, dört yıl önce başlayan çalışmaların bu ayın sonunda tamamlanacağını söyledi. Doç. Dr. Sabine Ladstötter son yıllarda artan kruvaziyer turizmiyle Kuşadası ve İzmir’e yanaşan gemilerden inen yüz binlerce turistin mutlaka Efes Antik Kenti ve buradaki antik tiyatroyu gezmek istediğine dikkat çekti. Doç. Dr. Ladstötter bu talebin karşılanması için turistlerin daha fazla ziyaret noktasına yönlendirilerek antik tiyatro üzerindeki ziyaret baskısının azaltılmasını önerdi, “Efes antik kentinin ve tiyatronun korunması, daha fazla yıpranmaması için başka bir sistem geliştirerek ziyaret edilebilecek nokta sayısını çoğaltmalıyız. Bu yerlere grupları isteklerine göre yönlendirmeliyiz. Örneğin dini mekanları ziyaret etmek isteyenlere kiliselere kültürel mekanları ziyaret etmek isteyenleri tiyatroya yönlendirmek gibi. Turist nereyi gezmek, nereye ilgi göstermek istiyorsa oraya yönlendirmeliyiz. Bunun için ziyaret edilebilecek yer seçeneklerini çoğaltmalıyız. Antik kent ve tiyatroyu gelecek kuşaklara daha fazla tahrip olmadan bırakmak için sağlamlaştırma ve dayanıklı hale getirilmesi gerekir. 117 Yıl önce başlayan kazılarda ortaya çıkarılan eserlerin bir bölümü çok iyi restore edilip, korunmasına karşın, bazıları iyi koşullarda değil. Bunların acilen korunmaya alınması gerekir” dedi ÇOK ÖZEL BİR KONSERE HAZIRLANIYOR Bugüne kadar dünyanın en ünlü orkestraları, Sting, Elton John, Joan Baez, Mikis Theodorakis, Ray Charles, Jose Carreras gibi dünya starlarına ev sahipliği yapan Efes Antik Tiyatrosu şimdi de Berlin Flarmoni Orkestrası’nı ağırlamaya hazırlanıyor. Dört yıldır kazı ve restorasyon çalışmaları sürdürülen Efes Antik Tiyatro’nun belli bölümleri, 26'ncı Uluslararası İzmir Festivali özel konseri için açılacak. Dünyanın en iyi orkestralarından biri olarak kabul edilen, Sir Simon Rattle yönetimindeki Berlin Filarmoni Orkestrası (Berliner Philharmoniker) 28 Eylül Cuma günü saat 20.00’de Efes Antik Tiyatro’da çalacak. Dünyanın hayran olduğu harika kardeşler Efe ve Fora Baltacıgil konsere solist olarak katılacak. Kazı Heyeti ve Efes Müzesi Müdürlüğü Antik Tiyatronun kendilerince saptanan belli bölümlerinin sadece bu konser için açılabileceğini Bakanlığa bildirdi. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın özel izniyle Antik Tiyatro Berlin Filarmoni Orkestrası Konseri için açıldı. ANTİK TİYATRO Efes Antik kentinin en iyi korunan ve en etkileyici yerlerinden biridir. Helenistik dönemde inşa edilen, M.S. 1'inci yüyyılda tamamlanan tiyatro 24 bin kişi kapasitelidir. Claidus zamanında genişletilen, imparator Trajan zamanında tamamlanan Tiyatro geç Roma devrinde gladyatör dövüşlerine sahne oldu. İS(İÖ/AK)