Karlsruhe’deki Federal Anayasa Mahkemesi, Radio Dreyeckland editörü Fabian Kienert’in ev ve işyeri aramalarına ilişkin verdiği kararda, savcılığın işlemine “ağır bir anayasal ihlal” dedi.
Kienert, 2022’de radyo internet sitesinde yayımladığı bir haberde, 2017’de Federal İçişleri Bakanlığı tarafından yasaklanan linksunten.indymmededia sitesinin arşivine bir bağlantı vermişti. Karlsruhe Savcılığı, bu linki “yasaklı bir örgüte destek” olarak değerlendirerek 2023 başında hem radyonun ofisini hem de Kienert’in özel konutunu aramış, gazetecinin gazetecilik faaliyetinde kullandığı laptop, telefon ve depolama aygıtlarına el koymuştu.
Stuttgart Yüksek Eyalet Mahkemesi aramayı onaylamış, ancak Kienert Anayasa Mahkemesi’ne başvurmuştu. 2024’te ceza davasında beraat eden gazeteci, şimdi de en üst mahkemeden haklı bulundu.
Anayasa Mahkemesi kararında, basın ve yayın özgürlüğünün “özgür demokratik temel düzenin kurucu unsuru” olduğu vurgulandı ve gazetecilerin evlerinin aranması için çok yüksek hukuki eşikler bulunduğu hatırlatıldı. Mahkeme, savcılığın bu eşikleri dikkate almadığını belirterek, aramaya gerekçe oluşturacak başlangıç şüphesinin dahi mevcut olmadığını ifade etti.
Karar, linksunten.indymedia’nın 2017’den beri güncellenmeyen bir arşiv sayfasının “örgütün varlığının sürdüğü” anlamına gelmeyeceğinin altını çizdi. Savcılığın, örgütün hâlen aktif olduğuna dair somut bir veri sunmadığı belirtildi.
Gazeteciye destek veren İnsan Hakları ve Özgürlükler Derneği’nden David Werdermann, süreci “tamamen akıl dışı bir soruşturma” olarak niteledi:
Werdermann, “Bir arşiv linki yüzünden ev araması, dijital aygıtların toplu şekilde el konulması ve uzun bir yargılama… Bu karar, bu absürt sürecin son noktasıdır.” dedi.
Mahkeme, link verme eyleminin suç teşkil edip etmeyeceğine dair hüküm kurmadı; ancak gazetecilik kapsamında yapılan bir haberin bu tür ağır müdahalelerle karşılaşamayacağını vurguladı.
RSF: Almanya’da Gazetecilere saldırılar 2024’te iki katına çıktı
Anayasa Mahkemesi’nin kararının kamuoyunda geniş yankı bulduğu günlerde RSF’nin Almanya raporu da endişe verici tabloyu gözler önüne serdi.
RSF, 2024’te 89 saldırı tespit ettiğini açıkladı. Bu sayı 2023’teki 41 saldırının iki katından fazla.
Rapora göre: 40 gazeteci tekme, yumruk veya sert itme gibi fiziksel saldırıya uğradı. 11 gazeteciye tükürüldü, 4 kişi bir cisimle darbedildi, Çok sayıda gazeteci yumurtayla, kahve bardağıyla veya biber gazıyla hedef alındı. 14 saldırı gazetecilerin konutlarına ve redaksiyonlara yönelikti. 6 vaka, polis şiddeti olarak kaydedildi.
Saldırılar en çok Berlin’de yoğunlaştı (49 vaka). Bunu Bavyera ve Saksonya izledi. 66 saldırı siyasi gösterilerde yaşandı; bunların 38’i Orta Doğu çatışması bağlamındaki protestolarda meydana geldi.
RSF, özellikle Orta Doğu konusunda çalışan gazetecilere yönelik tehditlerin ve nefret kampanyalarının ciddi ölçüde arttığını, muhabirlere yönelik dijital taciz ve hedef göstermelerin yoğunlaştığını belirtti.
Basın özgürlüğü için çifte uyarı niteliğinde bir hafta
Hem Federal Anayasa Mahkemesi’nin kararı hem de RSF raporu, Almanya’da basın özgürlüğünün hem hukuki hem de fiziksel açıdan baskı altında olduğuna işaret ediyor.
Kienert kararı, savcılık müdahalelerine karşı hukuki bir fren niteliği taşırken; RSF raporu, sahada çalışan gazetecilerin güvenlik risklerinin arttığını ortaya koyuyor.
Avrupa Konseyi: Gazetecilere saldırılar Avrupa genelinde de artıyor
Basın özgürlüğüne yönelik baskı yalnızca Almanya ile sınırlı değil. Avrupa Konseyi adına hazırlanan son rapor, Avrupa genelinde gazetecilere yönelik fiziksel saldırıların belirgin biçimde arttığını ortaya koydu. Rapora göre 2024 yılında Avrupa’da saldırı sayısı 26 artarak 78’e yükseldi.
En fazla saldırının bildirildiği ülke, 19 vakayla Ukrayna oldu. Ukrayna’yı Gürcistan, Sırbistan ve Türkiye takip etti; üç ülkede de sekiz saldırı kaydedildi. Rapor, özellikle Gürcistan’da basın özgürlüğü koşullarının dramatik biçimde kötüleştiğini vurguluyor. On binlerce kişinin katıldığı hükümet karşıtı protestolarda gazeteciler sık sık hedef alındı.