Yanlışlıklar Komedyası - Die Komödie der Irrungen
Prömiyerini 14 Nisan’da yapan Yanlışlıklar Komedyası Türkiye kökenli ve Alman izleyicilerden büyük ilgi gördü. Oyunu birlikte hazırlamak için İstanbul’dan Bremen’e gelen BeReZe topluluğu, muzip Shakespeare yorumlarıyla hep dikkat çeken Bremen Shakespeare Tiyatrosu ile çok güzel bir iş çıkarmış.
Eserin konusu
Antik dönemde geçen olayda Sirakuzalı Egeon ve eşi Emiliya’nın özdeş ikiz çocukları dünyaya gelir. O sırada yoksul başka bir kadın da özdeş ikiz çocuk doğurur. Egeon bu kadının çocuklarını kendi ikizlerine hizmet etsin diye satın alır. Egeon, karısı, iki öz çocuğu ve onların uşağı ikizle çıktıkları deniz yolculuğunda fırtınaya yakalanırlar ve gemi batar. Egeon, bir oğlu ve oğlunun kölesi bir gemi tarafından kurtarılır. Eşi Emiliya ile ikiz çocuklardan diğeri ve kölesi çocuk da başka bir gemi tarafından kurtarılır.
Fakat aile dağılmıştır. Sirakuza’ya dönen Egeon’un oğlu Antifolus ve kölesi Drominio bir süre sonra ikizlerini ve annelerini aramak için yola çıkarlar. Onlar dönmeyince Egeon da onları aramaya çıkar. Hepsi antik Efes’te buluşur ve olay burada geçer.
Shakespeare’in hikâyeyi Efes’e taşımasının nedeni olarak Hristiyan İngiltere’deki halkın İncil’i iyi bilmesini ve İncil’i yazanlardan Tarsuslu Pavlus’un “Efesliler’e Mektuplar” kısmının neden olduğu düşünülmektedir. Bir bakıma Shakespeare neredeyse 450 yıl önce bir tür halkla ilişkiler çalışması yapmış denilebilir.
Genç Antifolus’un, kölesi ile beraber ikizini ve annesini araması aynı zamanda bir kendini bulma çabasıdır. Bremen’deki sahnelemede bu yabancılaşma faktörü ve kendini bulma çabası dikkat çekiyor. Daha çok bir 20. ve 21. yüzyıl fenomeni olarak düşünülen “Ben kimim” sorusuna cevap arama belki bir biçimde 16. yüzyıl İngiltere’sinde de vardı ve büyük şair ve tiyatro ustası bunu kaleme almıştı. Bu kendini arama uğraşını Anadolu tasavvufunun büyük ustası Yunus Emre’den de biliyoruz.
Fakat bu oyun her şeyden önce bir güldürü ve öncelikle bir güldürü olarak izlenmeli. Aile üyelerinin birbirlerini bulma macerasında her şey ve herkes birbirine karışıyor. Oyunun adı da herhalde bunun için Yanlışlıklar Komedyası.
Eser, yönetmen Doğu Yaşar Akal’ın sahnelemesi ve oyuncular Sofie Alice Miller, Marcus Seuss, Tim Lee (Shakespeare Company), Elif Temuçin, Erkan Uyanıksoy’un (BeReZe Tiyatrosu) performansları ile görmeye değer. Eğlenceli, biraz da düşündürücü bir akşam geçirmek için çok iyi bir fırsat.
Oyun iki dilde. Hem Türkçe hem Almanca bilenler için bu çok iyi bir izleme keyfi veriyor. Biz Türkiye kökenli göçmenler kısmen İtalyanca, İngilizce olan eserleri anlamakta biraz zorluk çekeriz. Yanlışlıklar Operası’nda ise bir istisna olarak ayrıcalıklıyız. Fakat oyun sadece Almanca bilenler tarafından da kolaylıkla izlenebiliyor. Yani Almanlar ah vah etmesinler haksızlığa uğramıyorlar. Bu oyunu Türkçe ve Almanca iki dilli yapma cesaretinden dolayı her iki tiyatroyu da ayrıca tebrik etmek lazım.
Yanlışlıklar Komedyası İstanbullu BeReZe Tiyatrosu ile Bremenli Shakespeare Topluluğu’nun ilk ortak çalışması değil. Tiyatro sevenler daha önce bu iki tiyatro ekibinin “Macbeth / İki Kişilik Kâbus” ve “Coriolanus” eserlerini Bremen’de izlemişti.
Yanlışlıklar Komedyası 15 ve 16 Nisan’da Bremen Shakespeare Tiyatrosu’nda sahnelenecek. BeReZe topluluğu 6 Mayıs’ta eseri tekrar sahnelemek için Bremen’e gelecek. Oyun, yönetmen Doğu Yaşar Akal’ın verdiği bilgiye göre Türkiye’de de sahnelenecek.
Haber: Orhan ÇALIŞIR / BREMEN
Foto: Marianne Menke
