AB de 'Türkiye'nin temel insan haklarına ve hukuk üstünlüğü ilkesine uyması gerektiğini' söyledi.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcü yardımcısı Cale Brown, Osman Kavala'nın tutukluluğunun 1000'inci gününe girdiğini hatırlatıp açıklamasında şu ifadeleri kullandı: "ABD, uluslararası yükümlülükler ve taahhütlere saygı duyulmasının öneminin altını çiziyor. Türkiye'yi, adalet ve hukukun üstünlüğüne yönelik kendi taahhüdünü yerine getirmeye ve Osman Kavala'yı serbest bırakmaya, Kavala'nın davasının adil, şeffaf ve hızlı şekilde çözüme kavuşturulması için gayret göstermeye çağırıyoruz."
Avrupa Birliği (AB) de Kavala'nın tutukluluğuyla ilgili açıklamasında Türkiye'de 'temel hak alanlarında yaşanan gerilemenin kaygı verici olduğunu' söyledi.
AB'nin Kavala'nın 1000 gündür tutuklu kalmasıyla ilgili açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
"Bugün insan hakları savunucusu Osman Kavala, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin serbest bırakılması hükmüne rağmen 1000 gündür cezaevinde.
"Osman Kavala'nın davası, Türkiye'nin, temel insan haklarına saygı ve hukukun üstünlüğü gibi temel alanlarda Türkiye'nin geriye doğru gittiğinin işaretidir.
"Aday ülke ve Avrupa Konseyi'nin uzun dönem üyesi olarak Türk yetkililer, Avrupa Konseyi'nin tavsiyeleri ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin hükümlerini, uygun bir şekilde takip etmelidir.
"Türkiye'nin acil olarak, AB-Türkiye ilişkilerinin mihenk taşları olan bu alanlarda sürdürülebilir, sağlam ilerleme sağladığını göstermelidir. AB, Kavala'nın ve diğerlerinin davalarını yakından izlemeye devam edecek."
BBC'nin haberien göre Kavala'nın eşi Prof. Dr. Ayşe Buğra ve avukatları da tutukluluğun 1000'inci günü nedeniyle haftasonu bir basın açıklaması gerçekleştirdi.
Ayşe Buğra: Tutukluluk süresi işkence
Buğra, Cumartesi günkü toplantıda, Osman Kavala'nın tutukluluk sürecinin "işkence sözü kullanılarak tarif edilebilecek bir hal aldığını" söyledi.
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi Şubat ayında Gezi Parkı Davası'nda tüm sanıklar hakkında beraat kararı vermişti.
Davanın tek tutuklu sanığı Osman Kavala'nın tahliyesi beklenirken 15 Temmuz darbe girişimi ile alakalı bir başka dosyadan hakkında yeniden tutukluluk kararı verilmiş ve bu nedenle tahliye gerçekleşmemişti.
İnsan hakları örgütlerinden çağrı
1000 gün içerisinde eşinin 4 kez tutuklandığını, 3 kez tahliye ve 1 kez beraat ettiğini hatırlatan Ayşe Buğra, "Beraat ettiği gün onu karşılamayı beklerken cezaevinden adliyeye götürüldü ve tutuklandı. Bu bizim için korkunç bir deneyimdi" dedi ve şöyle devam etti:
"Ben bütün bu yaşananları ne hukuki mülahazalarla ne de akıl ve mantık çerçevesinde anlamlandırabiliyorum. Osman Kavala'nın yaşadıkları, yaşadıklarımız bana Türkiye'de gerçeklik algısının kaybolmuş olduğunu düşündürüyor. Gerçek olanla gerçek olmayan arasındaki farkla fazla ilgilenilmiyor. Gördüğümüz şey aslında bunun yargıdaki yansımaları."
"Bu ortamda makul şüphe, kanıt gibi kavramlar anlamını kaybetti" diyen Kavala'nın eşi Buğra sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bin gündür özgürlüğünden yoksun olan Osman Kavala ne yapmış diye somut fiillere dayanan bir cevap yok. Bununla birlikte bu soruyu önemli bulmayan, 'mutlaka bir şey yapmıştır da tutuklanmıştır' diye düşünen bir kesim de var. Tutuklamalar sürecinde yaşanan acayipler böyle bir ortamda oluyor."
Tutukluluk sürecinde bazı medya organlarında "asılsız ve kişiliğe saldırı niteliğinde haber ve yorumlarla" karşılaştıklarını söyleyen Buğra, bu konuda yaptıkları hukuki girişimlerin de sonuçsuz kaldığını ifade etti.
"Bizim hayatımızdan çalınan 1000 gün telafisi imkansız bir kayıp oluşturuyor" diyen Buğra şöyle konuştu:
"Eşimin annesi 90 yaşını geçmiş bir insan ve oğlunu bir daha görüp göremeyeceğini düşünüyor. Yargı sürecindeki acayipliklerinden rahatsız olmayanlar bunlardan vicdani bir rahatsızlık duyabilirler mi bilmiyorum."
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Direktörü Kenneth Roth, Osman Kavala'nın 1000'inci günü sebebiyle bir mesaj yayımladı.
Roth açıklamasında, "Osman Kavala'nın tutukluluğu Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gitgide otokratikleşen yönetiminin arkasındaki kurguları özetler nitelikte. Erdoğan Gezi Parkı protestolarında insanların kendiliğinden ona karşı ayaklanmış olabileceği gerçeğini kabul edemiyor. Dolayısıyla gülünç bir şekilde elebaşı Kavala'ymış gibi davranıyor" ifadelerini kullandı.
Uluslararası Af Örgütü, Freedom House, PEN ve The Project on Middle East Democracy gibi sivil toplum kuruluşları ABD'deki ofisleri aracılığıyla ABD Dışişleri Bakanlığı'na bir mektup göndererek, Osman Kavala'nın serbest bırakılması için Türkiye'ye çağrı yapması talebinde bulundu.
Dava süreci nasıl gelişti?
Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı, insan hakları savunucusu ve iş insanı Osman Kavala, 18 Ekim 2017'de gözaltına alındı.
Kavala 1 Kasım 2017'de "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs" ve "Hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs" suçlamalarıyla tutuklandı. Kavala, Gezi Parkı eylemlerinin "finansörü" olmakla suçlandı.
Osman Kavala tutuklandıktan yaklaşık 1,5 yıl sonra İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından iddianame düzenlendi.
Anayasa Mahkemesi 22 Mayıs 2019'da Osman Kavala'nın kişi hürriyeti ve güvenliğinin ihlal edildiğine ilişkin yapmış olduğu bireysel başvuruyu 5'e karşı 10 oy ile reddetti.
İlk duruşma 24 Haziran 2019'da Silivri Cezaevi'ndeki duruşma salonunda görüldü. Oy çokluğu ile Osman Kavala'nın tutukluluğunun devamına karar verildi. Bir sonraki duruşmanın 18-19 Temmuz 2019 tarihinde Silivri Cezaevi Kampüsü'nde görülmesine karar verildi.
11 Temmuz 2019'da Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun yayımladığı yetki kararnamesiyle, davanın ilk duruşmasında vekaleten heyete başkanlık eden ve Kavala hakkındaki tutukluluğunun devamı kararına şerh koyan Mahmut Başbuğ 30. Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığı'na getirildi.
Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun yayımladığı yetki kararnamesiyle 30. Ağır Ceza Mahkemesi'nde ikinci bir heyet oluşturuldu ve Gezi Parkı olaylarına ilişkin dava ikinci heyete kaydırılarak ilk heyet dosyadan alındı.
18 Temmuz ve 9 Ekim'deki duruşmalarda da mahkeme Osman Kavala için tahliye taleplerini reddetti.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 10 Aralık 2019'da Osman Kavala'nın makul şüphe bulunmadan siyasi gerekçelerle tutuklandığına hükmetti ve tutukluluğun derhal sona erdirilmesini istedi.
İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi, AİHM'in kararının henüz kesinleşmediği gerekçesiyle oy birliği ile Osman Kavala'nın tutukluluk halinin devamına karar verdi.
18 Şubat 2020'de görülen duruşmada mahkeme, aralarında Osman Kavala'nın da olduğu Gezi Parkı Davası'nda yargılanan sanıkların beraatına karar verdi.
Silivri Cezaevi'nden tahliyesi gerçekleşmeden Osman Kavala hakkında 15 Temmuz darbe girişimi ile ilgili daha önce re'sen tahliye edildiği başka bir soruşturmadan yeniden gözaltı kararı verildi.
Kavala ertesi gün bu kez casusluk suçlamasıyla yeniden tutuklandı.
Hakimler ve Savcılar Kurulu, Gezi Parkı Davası'na beraat kararı veren heyet hakkında da inceleme başlattı.
