Tahminlere göre AB ülkelerinde her yıl 89 milyon ton gıda maddesi heba ediliyor. Özellikle hanelerde ve küçük gıda işletmelerinde çöpe giden gıda maddelerinin haddi hesabı yok; ya gereğinden fazla gıda maddesi tedarik edildiğinden veya aşırı yemek yapıldığından, ya da gıda maddeleri kötü şartlarda muhafaza edildiğinden… . Gıda maddesi savurganlığının, üretimin daha ilk aşamalarında başladığına da dikkat çekiliyor. Danimarka'daki “Stop-Wasting Food” Hareketi’nden Selina Juul şunları söylüyor: “Bu süreç daha tarlada başlıyor. Eğer salatalıklar eğri, havuçlar çok küçük, ya da renkleri soluksa, bunlar hemen çöpe gidiyor. Ambalaj sanayinde de gıda maddelerinin yüzde 20’si heba oluyor.”

Biraz özenli olunursa ...

Juul'a göre gıda maddeleri konusunda biraz daha özenli olunsa, sadece paradan tasarruf etmekle kalınmaz, dünya çapında gıda tedariki garantisi de sağlanmış olur.

AB de soruna el attı

Gıda maddesi savurganlığa AB de el attı. Birlik ülkeleri 2025 yılına kadar Avrupa’daki gıda savurganlığını yüzde 50 oranında azaltmayı hedefliyor. AB bu amaçla geçen Ağustos ayında, kısa adı FUSIONS (Food Use for Social Innovation by Optimising Waste Prevention) olan bir projeyi uygulamaya koydu. Bu projede BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), hükümetlere bağlı olmayan kuruluşlar, Avrupalı firmalar ve aralarında Alman Üniversitesi Hohenheim’ın da bulunduğu, 20 Avrupa üniversitesi yer alıyor.

Hollanda’nın Wageningen Üniversitesi’nden proje koordinatörü Toine Timmermans gıda maddeleri savurganlığına ilişkin şöyle konuşuyor “Biz bunun büyük bir sorun olduğunun ve beslenme için üretilen gıda maddelerinin ortalama yüzde 25 ila 30’unun üretim sürecinde heba edildiğinin de bilincindeyiz.”

FUSIONS tüketiciye ve siyasete sesleniyor

Bundan dolayı FUSIONS projesi bu konuda tüketicileri duyarlı kılmak, ayrıca politikacılara ve iş çevrelerine güvenilir/kıyaslamalı veriler sunmak istiyor, çünkü şimdiye kadar bu tür veriler son derece yetersiz kaldı. Toine Timmermans, DW’ye yaptığı açıklamada, görüş alış-verişinde bulunmak ve fizibilite çalışmaları geliştirmek istediklerini, zira üretim sürecinin ve farklı sektörlerin çeşitli noktalarında daha şimdiden çok sayıda faaliyetin bulunduğunu hatırlatıyor.

İsrafı önlemenin yolları

Projeye dahil olan “Stop-Wasting Food” Hareketi'nden Selina Juul, REMA 1000 adındaki İskandinav süpermarketler zincirinin ilginç bir fikir geliştirdiğini, son kullanma tarihi geçmeye yakın olan ürünleri mağazanın ayrı bir köşesindeki tezgâhta yüzde 70 indirimle satışa çıkarttığını anlatıyor. Selina Juul, böylelikle tüketicinin daha az para ödediğini, mağazalar zincirinin de ilâveten sattığı ürünlerle daha fazla gelir elde ettiğini, iki tarafın da kazançlı çıktığını vurguluyor.

Siyasetin sorumlulukları

Toine Timmermans ise siyasetin sorumluluklarına da değiniyor, örneğin gıda maddelerinin etiketlendirilmesindeki eksiklere çözüm getirilebileceğini belirtiyor: “Örneğin ‘şu tarihten önce tüketilmesi gerekir' ya da ‘şu tarihten önce tüketilmesi tavsiye olunur’ gibi etiketler göz önüne alındığında, birçok ülkede tüketici aradaki farkı kavrayamıyor.”

"Foodsharing.de" portalı

Gıda maddesi israfını önlemek için Almanya'da yeni bir uygulama başlatıldı. İnternet portalı “foodsharing.de” üzerinden gıda maddeleri ihtiyacı olanlara gönderilebiliyor, trampa ya da ücretsiz tedarik edilebiliyor.  DW/CR/CA/AG