İzmir ile Manisa arasındaki Sultaniye üzümün isim tartışmasıyla ilgili konuyu İzmir Ticaret Borsası Meclis Üyesi Mehmet Esmer gündeme getirdi. Manisa tarafının yanıtı ise Tariş Üzüm Birliği Başkanı Ali Rıza Türker’den geldi.
İTB Meclis Üyesi Mehmet Esmer, dünyada 15 binin üzerinde, Türkiye’de ise 1200 üzüm çeşidi olduğunu, bunlardan biri olan Sultaniye üzümün 'doğum yerinin' İzmir’in Karaburun ilçesi olduğunu söyledi. Sultaniye üzümün bütün dünyaya Karaburun’dan yayıldığını herkesin bildiğini kaydeden Esmer, “Ayrıca bunlardan yaklaşık 25 sene önceye kadar tüm üzüm İzmir’de işlenir ve İzmir’den ihraç edilirdi. Dolayısıyla Sultaniye tipi kurutulmuş üzümler yurt dışında 'İzmir Sultanas' adıyla bilinir ve talep edilirdi. Daha önceki yıllara gidersek “Smyrna Sultanas” olarak da karşımıza çıkar” dedi.
"İZMİR SULTANAS’TAN RAHATSIZLIK VAR"
Bütün bunlara rağmen İTB’nin çekirdeksiz kuru üzümde İzmir yerine Ege üzümü olarak coğrafi işaret tescili aldığını söyleyen Esmer, şöyle konuştu:
"Özellikle bazı dostlarımız bu ürünün yüzde 80’inin Manisa’da üretildiği için 'İzmir Sultanas' ibaresinden rahatsız olduklarını belirtiyor. Ancak bu ibarenin bağlayıcı değil tam tersine bu ürüne prestij katan bir ibare olduğunu düşünüyorum ve bu rahatsızlığa da bir anlam veremiyorum. Bugün hepimiz İzmir’de yaşıyoruz ancak 'Nerelisin?' denildiğinde babamızın, atamızın yaşadığı yerleri söylüyoruz. Dolayısıyla Sultaniye üzüm de Karaburunlu’dur, İzmirlidir, hatta Smyrnalıdır."
"MANİSA’DA İKAMET EDİYORUM FAKAT İZMİRLİ'YİM"
Türkiye’nin her yerinde yetişen ancak, doğum yerlerinin adıyla anılan birçok ürün olduğunu dile getiren Esmer, "Bu mozaik ülkemizin zenginliğidir. Kimsenin bundan gocunmaması gerekir. Şunu söylemek istiyorum: Soğuk havaya 'Nerelisin?' diye sormuşlar o da, "Erzurumlu'yum fakat Sivas’ta ikamet ederim' demiş. Sultaniye tipi üzüme de sorarsanız, 'Manisa’da ikamet ediyorum fakat İzmirli'yim, Smyrnalıyım' cevabını alırsınız" dedi.
TÜRKER: NERDE YETİŞİYORSA ORASI SAHİPLENMELİ
Bu değerlendirmelere katılmayan Tariş Üzüm Birliği Başkanı Ali Rıza Türker ise Sultaniye üzümün vatanının Manisa olduğunu söyledi. Türker, "İzmir Limanı’ndan gittiği için öyle anılmış olabilir ama Sultaniye üzümün yüzde 90’ını Manisa üretir. Karaburun’da bağ mı kalmış? Ne ilgisi var ki? Üzüm nerde yetişiyorsa orası sahiplenmelidir. Eğer ana yurdu Karaburun ise demek ki anası, babası sahiplenmemiş" diye konuştu.
"GEDİZ OVASI BU İŞİN MEMBASI"
Bunun tamamen iklim şartlarıyla ilgili olduğunu, bir ürünün en iyi yetiştiği yerin belirleyici olduğunu kaydeden Türker Geyve ayvasından Borçka kerestesine kadar pek çok örnek verdi. Türker ayrıca, "Sormak lazım İzmir Borsası’nda kaç ton tescil var. 210 bin ton ihracatın kaç bin ton tescili var. Bakar mısınız? Havanda su dövüyorlar. Tescilleri 40 bin ton civarında filandır. Liman faktöründen kaynaklanıyor. İşletmelerin çoğunluğu Manisa’da. Gediz Ovası bu işin membası" diye konuştu. Türker ayrıca bu tartışmalarla bir yere varılamayacağını, önceliğin tarım sektörünün sorunlarına verilmesi gerektiğini de vurguladı.
ÜRETİCİ TESCİL RAKAMLARI
Son yıllarda yaş üzüm ihracatının artmasına rağmen üretiminin yaklaşık yüzde 90’ı çekirdeksiz kuru üzüm olarak değerlendirilen Sultaniye Üzümü, 2011/ 2012 sezonunda Ağustos ayı sonu verilerine göre Ege Bölgesi’ndeki Borsa’larda en fazla Alaşehir Borsası’nda tescil edilirken onu sırasıyla Manisa, Salihli, Turgutlu, İzmir, Denizli ve Akhisar borsaları izliyor. İşte çekirdeksiz kuru üzümde üretici tescil rakamları şöyle:
BORSA Tescil miktarı (ton)
------------------------------
ALAŞEHİR 83.919
MANİSA 60.976
SALİHLİ 54.324
TURGUTLU 39.505
İZMİR 13.279
DENİZLİ 3.141
AKHİSAR 1.192
TOPLAM 256.336
ÜRETİM RAKAMLARI
2012/ 2013 sezonunda Ege Bölgesi’nde 849 bin 715 dekar bağ sahası bulunuyor. Hava şartlarının normal devamı halinde ise 286 bin 575 bin ton çekirdeksiz kuru üzüm üretileceği tahmin ediliyor.
BU SEZONDA BÖLGE BÖLGE ÜRETİM TAHMİNLERİ
Bağ sahası Tahmini üretim
Alaşehir 190 bin dekar 74 bin 500 ton
Salihli 102 bin dekar 45 bin 500 ton
Manisa 78 bin dekar 27 bin ton
Turgutlu 78 bin 500 dekar 26 bin ton
Saruhanlı 58 bin dekar 22 bin ton
Menemen 36 bin dekar 11 bin ton
Ahmetli 37 bin dekar 15 bin ton
Sarıgöl 68 bin dekar 29 bin ton
Buldan 35 bin dekar 29 bin ton
Gölmarmara 11 bin dekar 5 bin 559 ton
Çal 89 bin dekar 6 bin ton
Bekilli 10 bin dekar 950 ton.
BT(İÖ/İD)
