Alaşehir’in Alkan Köyü çevresinde Türkerler Şirketler Grubu ruhsatlı jeotermal sahasında yapılmakta olan derin sondaj kuyusunun denetimten çıkması nedeniyle meydana gelen patlamalar, bölgenin jeolojik yapısı ve çevreye yayılan sıcak suyla ilgili inceleme yapan Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi hazırladığı rapor ve çözüm önerilerini açıkladı. Oda Başkanı Alim Murathan kuyunun yüzeyde de izlenebilen fayın hemen önünde yapılmaya başlandığını, olay olmadan belirtileri görülmesine karşın önlem alınmadığının söyledi. Murathan, "Bu belirtiler varken, yüksek basınçlı ve sıcaklıklı akışkan içerdiği bilinen tabakalara girilmeden önce koruma borusu yerleştirilip bundan sonra güvenli ilerlenebilmesi için bunun arkasının çimentolanması yoluna gedilmeyip, hırsla daha derine, daha yüksek sıcaklıklı tabakalara varılıncaya kadar delmenin sürdürülmesinde diretilmiş. Püskürme başladıktan sonra önlem alınmadı. Çimento basılarak durumu denetlemek yerine kuyu içinde kalan boru ve matkap dizisi kurtarılmaya çalışılmış. Akışkanın yüzeye ulaşmasını önleyici bir basınçlı çimento enjeksiyonu yapılmamış. Aksine, püskürmeler şantiye sahasına girince makina ve donanımlar uzaklaştırılarak müdahale olanağı da ortadan kaldırılmıştır" dedi.

YERALTI SULARI KİRLENİYOR

Alaşehir’deki olumsuz sürecin devam ettiğini, yerde çatlaklar açıldığını ve yayıldığını belirten Murathan, yeni yerlerden de püskürmeler başladığını söyledi. Bu şekilde yüksek tuzluluk oranlı, ağır metal yüklü ve çevre için ağır kirlilik yükü getiren sıcak suların yayıldığına dikkat çeken Murathan, "Ancak yüzeyden boşalanın çok daha fazlası yeraltından yeraltı akiferlerine karışıyor. Böylece giderek yayılmakta olan bir yeraltı suyu kirlenmesi başladı. Acilen yerüstü ve yeraltı suları kalitesi belirlenmeli, bozulma ve değişimler takibe alınmalıdır. Gerek içme suyu gerek tarım amaçlı kullanım suyu açısından gerekli yönetmelikler uygulanmalıdır. İnsan sağlığını tehdit edici parametreler bulunurasa yöre halkı uyarılmalıdır" diye konuştu.

GEDİZ HAVZASI'NA ZARAR VEREBİLİR

Murathan, fekalet tellallığı yapmak istemediğini bu nedenle bir an önce incelemelerin tamamlanması gerektiğini söyledi. Bölgede şimdilik 50-60 dönümün etkilendiğini ancak kamusal denetim yapılmazsa yeraltı sularının da kirlenlmesiyle tüm Alaşehir Ovası’nın kuruyabileceğini söyledi. Ağır metal ve borla meydana gelecek kirliliğin bölgede tarıma bitirebileceğine dikkat çeken Murathan, yağışlı bir havanın süreci daha da hızlandırabileceğini, Alaşehir Çayı’ndan sonra Gediz Nehri’ne kirliliğin ulaşmasının çok tehlikeli olacağı konusunda uyarıda bulundu. Murathan, bu nedenle bir an önce ağır metal ve bor oranlarının tespit edilmesi gerektiğini belirtti. Kuyudan çıkan karbondioksit gazının büyük risk taşıdığını belirten Murathan, "Çevre çukurlarda birikmesi durumunda ölümlere yolaçabilir. Köylülülerden bazı hayvan ölümleri duyumları aldık" dedi.

SORUMLULUK ŞİRKETTE

Bugün gelinen durumdan şirketin sorumlu olması gerektiğini düşündüğünü belirten Jeoloji Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Alim Murathan, şirketin hukuki bir süreçle karşılaşabileceğini söyledi. Öte yandan, Manisa İl Özel İdaresi’ni de eleştiren Murathan, "Kahvehanelere ruhsat veren birim jeotermal kuyulara da ruhsat veriyor. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir durum yok. Bu birimde sadece 1 jeoloji mühendisi olduğunu biliyoruz. Kadro kısa sürede genişletilmedilir. Bir jeoloji müdürlüğü kurulmalıdır. Manisa’ya göre daha az jeotermal alanı bulunan İzmir’de ayrı bir jeotermal müdürlük var. Burada 10’u jeoloji mühendisi olmak üzere 15 teknik eleman çalışıyor" diye konuştu.

Murathan, sorumlu şirketin önce ABD’den sonra da Avrupa’dan gelecek bir makineyle sorunun çözüleceği açıklamasını da eleştirdi. Bu uzmanların dünyanın başka yerlerindeki çalışmalarının eleştirildiğini belirten Murathan, şunları kaydetti:

"Bu ekibin tek yaptığı makinenin kuyu başından taşınması ve operasyonun durdurulmasını öğütlemek oldu. Yeni bir makineyle yapılacak çalışma ise daha çok petrol kuyularında başvrulan bir yöntemdir. Artık sorun bir kuyu sorunu değil, yüksek basınçlı ve yüksek oranda gaz içeren bir jeotermal rezervuarın üzerindeki zayıf zeminden oluşan bir örtüye kesen diri bir fay zonundan yayılan sıcak akışkan sorunudur."

FAY ZONUNA ÇİMENTO ENJEKSİYONU YAPILMALI

Alim Murathan, sorunun çözümü için fay zonunun uzunca bir kesiminde gelişmiş olan geçirimliliğin giderilmesi gerektiğini söyledi. Bunun gerçekleşmesi için milyonlarca lira harcanması gerektiğini ancak bunun şart olduğunu belirten Murathan, "Yapılacak uygulama ya kuşak üzerinde pek çok noktada açılacak birkaç yüz metre derinlikli kuyulardan basınçlı çimento bulamacı basılması ya da bu sahanın 400 metre kuzeyindeki aynı yatırımcının bir kuyusundan ya da açılacak başka kuyudan saptırmayla eğik kuyulardan fay zonuna ulaşılması çimento bulamacı enjeksiyonu yapılmalıdır. Bu önlem ertelenmemelidir. Yatırımcı bunu yapmalıdır" dedi.



UB(İÖ/CK)