Kars'ta 1877-1878'de Osmanlı-Rus Savaşı ardından 40 yıl işgal altında kalan Kars'ta Ruslar, Yusufpaşa, Ortakapı ve Cumhuriyet Mahallelerinde Baltık mimari anlayışını uyguladı. Bu dönemde, düzgün kesme bazalt taşından tek ve iki katlı binalar yaptırıldı. Hala ayakta olan binaların giriş cepheleri yalancı sütunlar, bordür kabartma taşlarla süslenmiş olup iç mekanları genelde uzunca bir koridor etrafına iç içe açılan oda ve salonlardan oluşuyor. Cenub-i Garbi Kafkas Hükümetinin kurulduğu (1918) ve Kars Antlaşmasının imzalandığı (1921) mekan, Cumhuriyetin ilanından sonra Vali Konağı olarak kullanıldı.
Konaktaki restorasyon çalışmalarını denetleyen Vali Ahmet Kara, prestijli bir hükümet konağı olması için tüm detayların gözden geçirildiğini bildirdi. Çalışmaların en geç 2 hafta içinde tamamlanacağına dikkati çeken Vali Kara, devlet büyükleri ve yabancı konukların bu konakta ağırlanacağını belirtti. Vali Kara, şöyle dedi:
"Bundan sonra bakan, yabancı misafirlerimizi burada ağırlayacağız. Ağırlarken de Kars’ın tarihini bu binada gelen misafirlerimize anlatacağız. Oluşturacağımız müze veya dokümantasyon odasında Kazım Karabekir’in kitaplarından Kars Antlaşması'nın imzalandığı fotoğraflara kadar, yine Kars’ın tarihiyle ilgili kitapları bulunduracağız. Kars’ın kurtuluşuna vesile olan antlaşma bu binada imzalanmıştır. Kars’ın en önemli binası hükümet konağı olacak. Sadece Valilik makamını sekretaryası ile buraya taşıyacağız."
Karslılar'a çağrıda bulunan Vali Ahmet Kara, Kars'ın tarihini canlandıracak eşya, belge, doküman, fotoğraf ellerinde varsa bunları yeni konakta sergilemek istediklerini bildirdi. Müze Müdürlüğünün etnografik değeri olduğu belirlenen eserlere para ödeyeceğine dikkati çeken Kara, "Yeter ki burayı Kars'ın şanına, şerefine, geçmişine, tarihine layık bir oda haline getirelim. Karslılardan istirhamım şu: Ellerinde bulunan tarihi özellikli eşyaları ya satsın veya müzemize bağışlasın. Bu eşyalar konakta ebedi olarak muhafaza edilecek. Bizler göçüp gideceğiz, bu dünyadan. Ama bu bina yüzyıllara ışık tutacak. Gelecek yüzyıllara bir tünel olacak" dedi.
BA(KS/İD)
