Sea Light Otel'de düzenlenen panele, Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı Osman Ayık, Türkiye'ye en fazla turist getiren Türk Turizm Firması Diana Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Tonbul ile Sun Ekspres Havayolları Genel Müdür Yardımcısı Hacı Say katıldı. Paneli ilçedeki tüm turizm meslek örgütlerinin yönetici ve üyeleri, turizmciler, Adnan Menderes Üniversitesi'nin Turizm bölümü öğrencileri izledi.

Dokuz Eylül Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Alp Timur'un yönettiği panelde ilk sözü alan Diana Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Tonbul, Türk turizminin Arap Baharı'nın bazı ülkelerde yarattığı olumsuz tablo yüzünden olumlu etkilendiğini, sorunların aşılmasından sonra ise özellikle Mısır ve Tunus'un fiyatlarını büyük oranda aşağı çekerek toparlanmaya başladığını söyledi. Uluslararası rekabet için turizmcilerin daha fazla teşvik edilmesi gerektiğini kaydeden Tonbul, şunları söyledi:

"Son yıllarda art arda gelen zamlarla otellerimiz de zam yapmak zorunda kaldı. Turist pazarlarındaki ekonomik sıkıntılarla otelcilerimizin fiyat artırması birleşince, otellerimiz rekabetten uzaklaştı. Kar marjları düştü. Otellerde yenilenmeler yapılamıyor. Bu kadar istihdam yaratan sektörün desteklenmesi, teşvik edilmesi gerekiyor. Örneğin turizmciye özel kurlar verilmeli. Bankaya gidip 5 dolar bozduran ile 50 bin bozduran turizmciye aynı kur verilmemeli."

TURİZMİN GELECEĞİ İNTERNETTE

Otellerin gelişen teknolojiye ayak uydurması gerektiğini de dile getiren Tonbul sözlerini şöyle sürdürdü:

"Dünyada tüm sektörlerde büyük bir değişim yaşanıyor. Turizm sektörü ise liderliği elinde tutan telefon endüstrisinden sonra en hızlı gelişen sektör. Tatilciler artık internetten otelini, uçak ulaşımını, günlük turlarını kendisi alıp, kendine özgü program yapıyor. Bu sistem İskandinav ülkelerinde yaygın olarak kullanılıyor. Bundan sonra online satışlar büyük rol oynayacağına göre tüm oteller, internet satışları için bünyelerinde özel birimler kurmalı ve sürekli geliştirmelidir."

ARITMA TESİSİ

Tercihini turizmden yana koyan bölgelerin çevreye daha saygılı davranması gerektiğini kaydeden Tonbul şunları söyledi:

"Turizm ile çevre bir bütündür. Görüntü ve gürültü kirliliği turizmin düşmanıdır. Kuşadası'na en fazla turist getiren turizmci olarak, bangır bangır müzik yayını yaparak turistleri yaz boyunca rahatsız eden bir barın sesini kestiremedik. Türk turizminin ilk başladığı yerlerden biri olan Kuşadası'nın hala arıtması yok. Bir turistin koli basili yüzünden ölmesi halinde turizm tamamen biter."

ÇİFT HANELİ BÜYÜME

Türkiye Otelciler Federasyonu Başkanı Osman Ayık da, turizmdeki hızlı büyümenin sektör açısından büyük bir risk oluşturduğunu belirtti. Ayık şöyle konuştu:

"Turizm ülkelerinde bu kadar hızlı gelişen, gelirleri ile misafir sayısını arttıran, çift haneli büyüme sağlayan başka ülke yok. Turist çeken ilk on sıradaki ülkelerde büyüme hızı hiçbir zaman çift haneli olmadı. Tek haneli artışların istikrarlı başarı olduğunu kabul etmemiz lazım. Çok ciddi gelişmeler yaşadık, ciddi tecrübeler kazandık. Bu deneyimlerimizi ortak akılla buluşturarak geleceği şekillendirmeliyiz. Bundan böyle kendi bölgelerimiz arasında rekabeti bırakıp rakiplerimizle yarışmalıyız."

BAKANLIKLAR ARASI KOORDİNE

Sektörle ilgili bakanlıklar arasında bir koordinasyon olmadığına dikkat çeken Ayık şu şikayetlerde bulundu:

"Türkiye'nin en önemli sektörü olan turizmde en önemli sorunlarından biri çeşitli bakanlıkların sektörden bağımsız yaptığı düzenleme ve uygulamalardır. Örneğin Sağlık Bakanlığı'nın havuz yönetmeliğindeki bir çok husus, Turizm Bakanlığı'nın tesis standartları arasında zaten yer almaktadır. Ecrimisil olarak uygulanan bedel alma işlemi denize kıyısı bulunan turistik tesislere cezaya dönüşmüştür. Sektörün ihtiyacı olan yabancı personel için çalışma izinleri kolay alınamamakta. Bunlar gibi sıkıntılar yüzünden tesisler belli sezonlar dışında turizmi 12 aya yayamamaktadır. Çünkü maliyetler çok yükselmektedir."

UÇAK ULAŞIM SEKTÖRÜ BÜYÜYOR

Sun Ekspres Genel Müdür Yardımcısı Hacı Say da, turizmin en önemli ayaklarından birini oluşturan uçak ulaşım sektöründe de sıkıntılar yaşandığını söyledi. Türkiye'de başta THY olmak üzere tüm uçak firmalarının sürekli büyüdüğüne dikkat çeken Say şöyle devam etti:

"Uçak sayımız 3 kat arttı. Yolcu sayımız 10 milyondan 60 milyona çıktı. Seyahat sayısı ve uçuş noktaları arttı. Avrupa'da uçak firmaları küçülürken, biz sürekli büyüyoruz. Ancak bu büyümeye rağmen kontrol edemediğimiz çok gider var. En önemlisi yakıt. Yüz liralık biletin 40 lirası bilete gidiyor. Hava alanları çok pahalı. Bir ofise verilen kirayla lüks daire alınabilir. Geçtiğimiz her ülkenin hava sahası için para ödeniyor. Körük ücreti, su, park gibi kalemler toplam giderin yüzde 75'ini oluşturuyor."

BÖLGEDE BİRLİK YOK

2012 yılında İzmir'de havacılık alanında yüzde 3'lük artış sağlandığını, ancak bunun yeterli olmadığını belirten Say, "Bunu artırmanın yolu bölgenin birlikte hareket etmesidir. Bu bölgede birlik yok. Ortak bir amaç için hareket etmek yok. Eğer İzmir, Ege bölgesi kaderini değiştirmek istiyorsa bu alışkanlıklarını bırakmalı" dedi.

Panel sonrası düzenlenen yemekte konuşan Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı İbrahim Yazar da, turizmin 12 aya yayılması için çalışmalar yapılması gerektiğini söyledi. Yazar şöyle devam etti:

"Türkiye dünya sıralamasında 6'ncı sırada. Turizmi mevsimsellikten kurtarıp tüm ülkeye yayabilmeliyiz. Bu potansiyel ülkemizde var. Sürdürülebilir ekolojik çevrenin korunması ve dünya ile paylaşılması gerekiyor. Kıyı turizmi çok önemli ama onun yanına yeni ürünler koyabilmeliyiz. Bundan sonra hizmet kalitesini düşürmeden yükseltmemiz ve bu sıralamada üst sıralara çıkmalıyız."

LS(AÖ/COŞ)