Osmanlı Rus savaşı sırasında 148 yıl önce Rusya tarafından gemilere doldurularak Türkiye kıyılarına gönderilen Çerkez ve Abhazların çoğu bu yolculuk sırasında hayatını kaybetti. Bunlardan bir bölümü Kocaeli'nin Kandıra İlçesi Kefken bölgesindeki Babalı Köyü'nde sahile çıktı.
Sahilde bir araya gelen Çerkez ve Abhazlar 148'inci anma törenine büyük ilgi gösterdi. Kocaeli, İstanbul, Sakarya, Düzce, Bursa, Eskişehir başta olmak üzere birçok ilden buraya akın eden Çerkez ve Abhazlar burada duygusal anlar yaşadı.
Anma etkinliğine Abhaz Dernekleri Fedarasyonu Başkanı Ferudun Aksoy, Abhazya Parlemantosu Başkan Yardımcısı Otar Tsvijba, Sosyal Gelişme ve Çalışma Sağlık Komitesi Başkanı Appolon Gurgurliya, Uluslararası İlişkiler Başkan Yardımcısı Dimitri Gunba, Dönüş Devlet Komitesi Başkanı Zurab Adleyba ile Çerkez ve Abhazlar katıldı. Babalı Köyü'nde Çerkez ve Abhazlar'ın ilk olarak sığındığı ve duvarlarına aile armalarını kazıyıp yazılar yazdığı mağaralar ile anıt mezara hayatını kaybedenler için karanfil bırakılarak Kuran-ı Kerim okutuldu. Ardından denize çelenk ve kırmızı karanfiller atıldı. Daha sonra da Nart ateşi yakıldı.
Abhaz Dernekleri Federasyonu Başkanı Feridun Aksoy, Çerkez ve Abhazlar'ın tarihin en büyük trajedilerinden tarihin en büyük sürgünleriden birini yaşadığını anlatırken şöyle dedi:
"1.5 milyon insan yollarda hayatını kaybetti. Bu halklar topraklarından sürülmüş, kopartılmıştır. Atalarımızın yaşadıkları güçlükleri yeni öğrendik. Bunu öğrendikten sonra da atalarımızın Karadeniz sahiline çıktıkları belirgin olan yerlerde anıyoruz. 1992 yılında burada bulduğumuz mağaranın bulunduğu alanda atalarımızı anıp onlara saygımızı dile getirip acılarımızı genç nesillere aktarıp genç nesillerinde ders çıkartıp savaşların son bulmasını ve acıların son bulmasını istiyoruz. Biz barışsever insanlarız."
Büyük sürgünü unutmayacakı ve unutturmayacaklarını anlatan katılımcılardan Volkan Demir, "Burası Türkiye karasularında sahile çıktıkları ilk yerlerden biri. Burada bulunan mağarada da ilk acılarını yaşıyorlar. Sadece ilk gecesinde 40-50 çocuk bir gecede ölüyor. Burada onların mezarları var. Bizim tarihimiz açısından çok önemli bir yer. Burada Nart ateşini yakarak bu sürgünü unutmayacağımızı ifade edeceğiz" diye konuştu.
Yıllarca anneannesinden göçü üzüntü içersinde dinlediğini belirten Zerrin Şambakobaş ise şunları söyledi:
"Abhaz ve Kafkaslar'ın yoğun göç ettiği bölgedeyiz. Dedem, dedemin babası Abhazya'dan bu sahile çıktı. Buradaki mağaralara sığınmışlar. Dedem burada doğmuş ve 10 yaşına kadar burada yaşamış. Burada hastalıklar başlayınca Harmantepe Köyü'ne yerleşmişler. Babannemden bir masal gibi dinlerdim ben bu göç öyküsünü."
Anma etkinlikleri gece ilerleyen saatlerde Nart ateşinin yakılmasının ardından sona erdi.
EA,BK(MB/İD)
