Kültür ve Turizm Bakanlığı, Trakya Üniversitesi işbirliği, Sabancı Vakfı, Metropolis Sevenler Derneği (MESEDER) ve Torbalı Belediyesi desteğiyle 22 yıldır sürdürülen Metropolis Antik Kenti kazı çalışmalarında yeni eserler gün ışığına çıkarılmaya devam ediyor. Toprağı kazarak heykel ve tarihi eser bulmaya alışkın olan arkeologlar bu kez sur duvarında şüphelendikleri bir mermer parçayı çıkardıklarında heykel sürpriziyle karşılaştı. 2012 kazı çalışmalarında, sur duvarına gömülmüş başsız, giyimli bir kadın heykeli ortaya çıkarıldı. Günümüzden yaklaşık 1000 yıl önce inşa edilen kale duvarlarında yapı taşı olarak kullanılan mantolu kadın heykeli, 2 metrelik boyu ile Metropolis’in Geç Hellenistik dönemdeki zenginliğini ve görkemini gözler önüne seriyor. Metropolis Antik Kenti’ndeki yazıtlar, kadın heykelinin, Metropolis’te yöneticilik yapmış kadınlardan birine ya da Antik Kent Meclislerinin koruyucu figürü Hestia’a ait olabileceğini gösteriyor.

SURUN YAPIMINDA KULLANILMIŞ

Kazı Başkanı Trakya Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serdar Aybek, kadın heykelinin, Geç Hellenistik çağın en iyi korunmuş nadir örneklerinden birisi olan Meclis Binası’nın ortasından geçen sur duvarının içinde yüzyıllardır gün ışığına çıkarılmayı beklediğini söyledi. Doç. Dr. Aybek şöyle dedi:

"Surun iki tarafından da görülebilen heykel, bir taraftan mermer bir taş parçasını, diğer taraftan ise bir heykelin boyun kısmını andırmakta ve birbirinden ayrı iki parçaymış izlenimini uyandırmaktaydı. Günışığına çıkarılan kadın heykeli, arkeoloji meraklılarıyla buluşmak üzere İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergilenecek. Kale duvarlarında bulduğumuz, Metropolis Meclis yapısına ait olan bu heykel ile birlikte yapının sunakları, mimari bloklar ve yazıtlar yapı taşı olarak kullanılmıştır. Arkeolojik kazılar sırasında sur çevresinde bulmuş olduğumuz çok sayıda heykeli İzmir Müzesi’ne taşıdık."

'KADIN YÖNETİCİ İHTİMALİ HEYECAN VERİCİ'

Sabancı Vakfı Genel Müdürü Zerrin Koyunsağan, kazı çalışmalarında bulunan kadın heykelinin Metropolis antik kentinde yöneticilik yapmış bir kadına ait olma ihtimalinin heyecan verici olduğuna dikkat çekti. Koyunsağan şunları söyledi:

"Binlerce yıl önce kadınların toplumda önemli görev ve roller edinmelerinin, kent yönetiminde söz sahibi olmalarının çok anlamlı olduğunu düşünüyorum. Bu heykelin bir kadın yöneticiye ait olma ihtimali oldukça heyecan verici. Sabancı Vakfı olarak toplumsal cinsiyet konusunda ülkemizde önemli çalışmalar üstleniyoruz. Destek verdiğimiz Metropolis kazılarında ortaya çıkan bu kadın yönetici heykelini de, Vakfımızın çalışmalarıyla örtüşmesi açısından ayrıca anlamlı buluyoruz."

METROPOLİS

1990’dan bu yana sürdürülen kazılarla gün ışığına çıkarılmaya çalışılan Metropolis Antik Kenti, Torbalı İlçesi’ne bağlı Yeniköy ve Özbey köyleri arasındaki bir tepede bulunuyor. Metropolis’in tarihi, kentin yakınlarındaki Neolitik Çağ'daki ilk yerleşim izlerinden Klasik Çağ'a, Hellenistik Çağ'dan Roma ve Bizans dönemlerine, Beylikler ve Osmanlı tarihine kadar uzanıyor. Bugüne kadar yapılan kazılar sonunda Antik Tiyatro, Peristyl Evler, Stoa (Sütunlu Galeri), Bouleuterion (Meclis Binası), biri büyük diğeri küçük iki Roma Hamamı, Gymnasion (Spor Salonu), Devlet Agorası, Dükkanlar, Genel Tuvalet, Sokaklar gibi antik kent dokusunu oluşturan yapılar ve mekanlar bulundu. Ayrıca bu mekanların kazı çalışmaları sırasında seramik, sikke, cam, mimari parçalar, figürler, heykeller, kemik ve fildişi eserler, pithos (depolama küpü) ve birçok Hellenistik Dönem seramikleri ile maden eserlerden oluşan 10 binin üzerinde tarihi eser gün yüzüne çıkartıldı. Kazılarda elde edilen eserler, bugün İzmir Tarih ve Sanat, İzmir Arkeoloji ve Selçuk Efes müzelerinde sergileniyor.



FÇ(İÖ/COŞ)