Deutsche Welle’nin haberine göre, Hayrettin Karaca, başarılı girişimciliğini etkin çevrecilikle kaynaştırarak doğal yaşamın korunmasını ve doğru yönetimini yaşamı boyunca bitmez tükenmez bir enerji ile desteklediğinden ve savunduğundan dolayı 2012 Onur Ödülüne layık görüldü. Uluslararası Right Livelihood Vakfı Müdürü Ole von Uexkull, Hayrettin Karaca için, şunları söyledi:

”O, Türkiye çevre hareketinin dedesi sayılıyor. Başarılı bir işadamıyken, çevreyi korumak amacıyla bugün oldukça etkin duruma gelen bir hareket başlattı. Kuruluşuna öncülük ettiği Tema Vakfı bugün yüzbinlerin desteğiyle ülke çapında toprak ve doğal yaşam ortamlarını korumak için mücadele ediyor. 12 yıl sonra bütün dünya çevrecilerine örnek olacak bir Türkiyeli çevreciyi daha ödüllendirmekten mutluyuz.’’

Alternatif Nobel Ödülü 2000 yılında da siyanürlü altın madenciliğine karşı mücadele eden çevreci Birsel Lemke’ye verildiği hatırlatıldı. 90 yaşında Alternatif Nobel Ödülü’nü kazanan Hayrettin Karaca, daha önce de birçok ödüle layık görülmüştü. 5 Türk üniversitesinden fahri doktorluk unvanı bulunan Karaca BM Çevre Programı’nın "Global 500 Roll of Honor" adlı ödülünü, Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin ‘’Çevre Ödülü’’nü, Lions Club’ün "Melvin Jones Ödülü"nü, Çevre Bakanlığı’nın "En Büyük Hizmet Ödülü"nü ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Ödülü’nü kazanmıştı. Pekçok bilimsel topluluğun üyesi olan Hayrettin Karaca, Uluslararası Dendroloji Topluluğu'nun da başkan yardımcılığını yaptı. Hayrettin Karaca için 90. yaş armağanı olarak değerlendirilebilecek olan Alternatif Nobel Ödülü Tema Vakfı’nın da 20. kuruluş yılına rastladı.

"MÜTEVAZI TAVRI GANDİ’YE BENZİYOR”

’Dünyadaki çevrecilerin guru’su olarak tanınan Worldwatch Enstitüsü Başkanı Lester Brown, "Türkiye'de Hayrettin Karaca adı, doğa ve çevreyi korumayla eş anlamlıdır. Eğer günün birinde bir çevre azizi olacaksa, bu sıfatı alacak ilk kişi Hayrettin Karaca olacaktır" dedi. Hannover Üniversitesi'nden Ekoloji profesörü Franz H. Meyer ise, "Şimdiye kadar, kişisel çıkar gütmeden, kendini insanlığın yararına çalışmaya adamış böyle birine rastlamadım" diye konuştu.

Türkiye'deki kırsal kalkınma projelerinden birkaçını gördükten sonra TEMA'ya üye olan Avrupa Parlamentosu'ndaki çevrecilerden Hollandalı Doeke Eisma, Hollanda gazetelerine gönderdiği bir yazısında, "İnsanlar Hayrettin Karaca ile tanışmak ve konuşmasını dinlemek için yollara dökülüyor. Çiftçilerin karşısındaki mütevazı tavrı, Gandi'nin haline benziyor. O da Gandi gibi hizmet ettiği dava uğruna kendi kişiliğini adeta silmiş" dedi.

KİMDİR?

'Erozyon Dede' ya da 'Toprak Dede' olarak tanınan Hayrettin Karaca 4 Nisan 1922’de Bandırma’da doğdu. Trikotaj atelyesi sahibi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Hayrettin Karaca, lise eğitiminden sonra atölyenin başına geçti. Soyadını taşıyan trikolarını tanınmış bir marka haline getiren Hayrettin Karaca, ilk triko ihracatını gerçekleştirdi. Edebiyata ilgi duyan doğayı seven Hayrettin Karaca 50’li yaşlarında işi oğluna devrederek Anadolu’yu gezmeye başladı. Ağaç ve bitki örtüsünü fotoğraflarla belgelemeye başlayan Karaca bunlardan örnekler toplayıp Yalovadaki bahçelerinde yetiştirdi. 135 dönümlük arazide yetiştirdiği ağaçlar bir süre sonra bütün dünyadaki botanikçilerin bildiği bir arboretum haline geldi.

Hayrettin Karaca Anadolu’yu gezerken hızlı bir çölleşme tehdidinin farkına vardı. Bitki türlerinin yok olduğunu gördü. Harap olmuş meralar, kuruyan şelaleler ve tahrip edilen ormanlar onu harekete geçmeye itti. Sanayici arkadaşı Nihat Gökyiğit'le birlikte 1992 yılında TEMA'yı, Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı'nı kurulmasına öncülük etti.



DHA(İD)