NATO’dan ince ayar

Bu yazı yayımlandığında, Antalya’da Çarşamba günü başlayan NATO dışişleri toplantısı bitmiş olacak. Asıl sonuçları kamuoyuna ne denli açıklanacak, onu öngöremiyoruz, ama bu toplantıda AKP rejimine hallice bir ince ayar verileceği bugünden belli. NATO’nun Arap Ligi, Afrika Birliği ve Körfez İşbirliği Konseyi temsilcileriyle yaptığı toplantının ana konusu Suriye ve Irak’tı. İlk gün ele alınan konu Ukrayna krizi ve ülkenin Doğusuna yönelik »tedbirler« oldu.

NATO çevrelerinde uzun zamandan beri, giderek artan bir »Erdoğan rahatsızlığı« ifade ediliyor. Bu rahatsızlığın temel nedeni, Erdoğan’ın tamamen iç politik kaygılarla, sadece ülke içindeki karşıtlarına değil, aynı zamanda kendi müttefiklerine karşı da agresif bir retorik kullanıyor olması. Burjuva basınında yer alan bazı yorumlarda, »kendisini bitmeyen bir seçim kampanyasında gören Erdoğan’ın teamüllere aykırı tavırları artık tahammül sınırlarını zorluyor« değerlendirmesi yapılıyor.

İki yıldan beri Maraş’ta konuşlandırılan Patriot sisteminin görev süresinin uzatılmasından önce Federal Hükümetin parlamento gruplarına gönderdiği bir mektup, bu rahatsızlığa tercüman olmuş: »Alman Patriot sisteminin ve federal ordu mensuplarının görevinin devam etmesi, Türkiye’nin ittifakın düzen siyaseti çerçevesinde kalmasını sağlayacaktır«. Berlin’de parlamento kulislerinde ve gazeteciler arasında bu açıklama »Türkiye ve NATO ilişkilerine ayar gerekiyor« biçiminde okunuyor. Zaten hava savunma sistemi olan Patriotların harekete geçmesini gerekli kılacak bir Suriye saldırısının hiç bir zaman olmayacağını herkes biliyor.

NATO’daki müttefikleri, Erdoğan’ın 2013’de TSK için »Çin’den roket alırım« provokasyonunu unutmuş değiller. Aynı şekilde Türkiye’nin Suudi Arabistan ve Katar ile birlikte, NATO’dan açık onay almadan Suriye’de geliştirdiği angajman ciddi bir sorun olarak görülüyor. Çünkü başta ABD olmak üzere, NATO’da Esad sonrası Suriye’nin nasıl şekilleneceği belli olmadan Esad’ın alaşağı edilmesinin büyük riskler taşıyacağı görüşü hakim. Erdoğan ise, Suudi ve Katar despotlarının dolduruşuyla, NATO’nun Rojava’yı da kapsayacak bir »güvenli bölge« oluşturmasını veya Türkiye’ye bunun için izin vermesini talep ediyor.

Tüm bunlara rağmen AKP rejiminin yarattığı rahatsızlık, NATO’nun »ipleri koparacak« bir adım atmasına yol açmayacak. Çünkü Irak, İran ve Suriye’nin komşusu ve Karadeniz dahi, çeşitli »kapıların hakimi« (C. De Gaulle) olan Türkiye’nin jeostratejik konumu NATO ve emperyalist güçler için paha biçilmez değerde. Bu nedenle rahatsızlıkların kapalı kapılar ardında dile getirilmiş olduğu ve Suriye konusunda ince ayar yapıldığı kuvvetle muhtemel. AKP rejimi bu ince ayara uymamazlık etmeyecektir, ama 7 Haziran’da fazla oy kaybetmeden çoğunluğu yeniden ele geçirirse, saldırgan politikaları için toplumsal meşruiyet kazandığını iddia edecektir.