Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Konsorsiyumu ( ICIJ ), dün Azerbaycan’dan Kanada’ya, Pakistan’dan Rusya’ya aralarında siyasetçi ve ünlülerin de bulunduğu 130 bin kişinin adının geçtiği offshore sistemindeki 32 trilyon doları bulan para üzerinden vergi kaçakçılığıyla ilgili kirli çamaşırları ortaya döktü.

2.5 MİLYON DOSYA

ICIJ ekibi, 2.5 milyon dosya, 2 milyon e-posta içeren 260 gigabyte büyüklüğündeki datayı incelemeye başladı. Belgelerin taranması için 46 ülkeden 86 gazeteci destek verdi.

Hürriyet'in haberine göre ICIJ
editörleri, Virgin Adaları, Cook Adaları ve Singapur’daki 10 offshore bölgesinde 122 bin şirket, 12 bin aracı ve 130 bin kişi hakkında bilgi içeren dosyaları önce özel bir yazılımla tekrarlardan arındırdı. Böylece ilk datanın yüzde 40’ı temizlendi.

ALİYEV ÇİFTLİĞİ

ICIJ in yürüttüğü ‘Offshore Projesi’nin en çarpıcı kısmı, hiç şüphesiz Azerbaycan’da Aliyev Ailesi’nin gizli ticari faaliyetlerini ortaya çıkaran bölüm. Buna göre Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, karısı Mihriban Aliyev ile British Virgin Adaları’nda 2003’te Rosamund adlı bir şirket kuruyor.

2008’de ise bu sefer Azeri işadamı Hassan Gozal ile o tarihlerde 19 ve 23 yaşlarında olan Aliyevlerin iki kızı ortak iş yapıyor. Gozal, yine British Virgin Adaları’nda kurulan Aliyevlerin kızları Arzu ve Leyla Aliyev’in sahibi gözüktüğü üç şirketin direktörü oluyor.

Ve bu arada Azerbaycan’da milyarlarca dolarlık inşaat ihaleleri kazanıyor. Şirketlerin isimleri ise Arzu Aliyev’in üzerinde gözüken Arbor Investment ile Leyla Aliyev’in sahibi olduğu LaBelleza Holding ve Harvard Management. Her üç şirkette de aracı olarak Malezya merkezli Naziq &Partners şirketi var. Şirketlerin kuruluş formaliteleri için hizmet sağlayıcı ise Singapur merkezli Portcullis TrustNet.

Belgeler, 2003’te İlham Aliyev’in Azerbaycan Meclisi'nde görev yaparken aynı zamanda offshore şirketlerin başında olduğunu doğrularken, babası Haydar Aliyev’in ölümünden sonra o yılın Ekim ayında devlet başkanı olmasından sonra da görevinin devam ettiğini, offshore işinin 2004 ortasına kadar sürdüğünü gösteriyor. 2008’den sonra da işi kızlarının üzerinden yürüttüğü belgeleniyor. Halbuki Azerbaycan Anayasası, Azeri Meclisi mnsuplarının bir yandan ticari faaliyet yürütmesini kesin bir dille yasaklıyor.

Offshore kayıtları, Arzu ve Leyla Aliyev’in üzerlerindeki şirketler dışında Dubai’da 100 milyon dolara yakın değerde mülk sahibi olduğunu gösterirken, Hassan Gozal’ın ise sahibi olduğu Azersun, Dia gibi şirketleri üzerinden Azeri Hükümeti’nden 4.5 milyar dolarlık inşaat ve petrol ihalesi aldığı biliniyor.

KABARIK LİSTE:

ICIJ , Yunanistan’da yaygın bir uygulama olmasından dolayı bu ülkeyle ilgili belgeleri ayrı bir bölümde değerlendirirken, ortaya başka ülke ve siyasetçilerle ilgili önemli iddialar da attı. Bunlardan bazıları şunlar:

- Çoğu Virgin Adaları'nda bulunan 2.5 milyon hesabın 46 vergi cenneti ülkede bulunduğu açıklandı.

- Belgelerde Aliyev ailesinin yanısıra Rusya, Kanada, Pakistan, Filipinler, Tayland, Moğolistan gibi ülkelerde siyasilerin ve ailelerinin vergi kaçırmak ve/veya servetlerini gizlemek için para cennetlerine başvurdukları görülüyor.

- Mega zenginlerin yat, malikane, pahalı sanat eserleri alırken gizliliklerini korumak ve vergi ödememek için alımlarını offshore ülkelerdeki hesaplar üzerinden yaptıkları anlaşılıyor.

- UBS, Clariden ve Deustche Bank gibi birçok bankanın müşterilerine sürekli olarak gizlilik vaadeden offshore şirketlerle ilgili raporlar sunduğu ortaya çıktı.

- Moğolistan'da eski finans bakanı ve meclis başkan yardımcısı Bayartsogt Sangajav'ın offshore hesapları ortaya çıkarıldı. Sangajav, 'Sanırım istifa etmem gerekecek' dedi.

- Rusya Başbakan yardımcısı Igor Shuvalov'un eşi Olga Shuvalova belgelerde yer alan isimlerden biri oldu. İlk açıklamasında 'yasadışı birşey yapmadığını' söyledi.

- Kanadalı bir senatörün eşi Tony Merchant'ın 800 bin dolarını vergi cennetlerinde tuttuğu anlaşıldı.

- Defalarca yolsuzlukla itham edilen Filipinler eski diktatörü Ferdinand Marcos'un en büyük kızı Maria Imelda Marcos da belgelerde en çok ismi geçen ünlülerden biri oldu.

- İspanya'nın en büyük sanat koleksiyoncusu ve eski İspanya güzeli Barones Carmen Thyssen-Bornemisza'nın sanat eserlerini satın alırken offshore şirketlerini kullanarak vergi kaçırdığı anlaşıldı.

- Doğu Alman istihbaratının eski müdürünün oğlu Franz Wolf, Almanya'daki isimler arasında en çok göze çarpan kişi oldu.

- İsviçre'de 300, İtalya'da 200 kişinin listelendiği, Yunanistan'da ise 103 ismin listede olduğu belirtildi.

- Hindistan'da iki milletvekilinin offshore hesapları ortaya çıktı. Her ikisinin de koltuğunu kaybedeceği belirtiliyor.

- Zimbabve diktatörü Robert Mugabe'nin halkı yokluk içinde yaşarken tüm servetini vergi cennetlerinde tuttuğu anlaşıldı.