Fulya Omaç / Sakız Adası

KOMŞUDA NOEL KUTLAMALARI START ALDI

Hıristiyan aleminde İsa Peygamber’in doğumunun kutlandığı Noel (Doğuş Bayramı) başladı. Genelde Noel arifesi olarak 24 Aralık’ta başlayan, 25 Aralık’ta Kutsal Doğuş’un kutlanmasıyla zirveye çıkan ve 26 Aralık akşamına kadar devam eden Noel kutlamaları, Yunanistan’da 6 Ocak tarihine kadar 12 gün sürüyor. Katolik bir din görevlisi olan Papa XIII. Gregory tarafından düzenlenen ve şu an kullanılan Gregoryen takvimindeki 25 Aralık tarihinin, Jülyen takvimine göre 6 Ocak tarihine denk gelmesi nedeniyle Doğu Ortodoks kiliseleri bugünü İsa’nın doğumu yani Noel olarak kabul ediyorlar. 

KALABALIK YAZ AYLARINI ARATMADI

Yunanistan’ın Sakız (Chios) Adası’nda da kutlamalar 24 Aralık Çarşamba günü başladı. Öğle saatlerinde kentin alışveriş merkezi Aplotaria Caddesi yaz aylarında bile sık rastlanmayan bir kalabalığı ağırladı. Sakız merkezinde trafik tıkandı, araçlar park edecek yer bulamadı. Alışverişin yanısıra çeşitli gelenekler de yaşatıldı. Çocuklar oluşturdukları üçlü, dörtlü müzik gruplarıyla evleri, dükkanları, kafetarya ve restoranları dolaşarak bahşiş topladılar. Noel bayramının başladığını sembolize eden Melomakarona (ballı hamur işleri) ve Kourabiedes (bademli tatlı kurabiyeler) ikram edildi. Öğle yemeğinde için kurulan sofralarda dost ve akrabalar bir araya geldi.

GÖRSEL ŞÖLEN BAŞLADI, YENİ YIL HAZIRLIKLARI TAMAMLANDI

Kutlamaların bir parçası olarak süslenen mağaza vitrinleri ve sokaklar görsel bir şölen sundu. Noel Baba ve Noel Anne kıyafeti giyenler, sokaklarda halkın Noel bayramını kutladı.  

Bu arada yeni yıl hazırlıklarını tamamlayan Sakız Adası’nda çok az sayıdaki otel ve tavernada rezervasyon imkanı kaldı. Adaya gitmek isteyenler bu günlerde biletlerini almazlarsa gemilerde yer bulmaları da zor olacak. 

KUTU KUTU:

NOEL KUTLAMASINDA ESKİ BİR ADET

Yunanlılar Noel Bayramı’na Hristougenna (Χριστούγεννα -  Hristou/Χριστού = İsa Mesih, Genna/γεννα = Doğum) yani İsa’nın Doğuşu adını veriyor. Geleneksel olarak Noel tatili Yunanistan’da 6 Ocak’a, Kutsal Epifani Bayramı’na kadar 12 gün sürmekte. Dünyanın diğer kültürlerinden ithal edilen Noel günü hindi yenilmesi, Noel ağacı süslenmesi gibi geleneklerin yanısıra, geçmişte Aziz Nicholas hatırasına süslenen küçük Noel kayıkları geleneği, bugün de eski Hıristiyan adetlerini yad etmek amacıyla, bir çok kişi tarafından ağaç kesilmesine alternatif olarak devam etmekte. 

NOEL İLAHİLERİ

Kalanda adı verilen Noel ilahileri söyleme geleneği günümüze kadar tamamen korunmuş. Noel ve yeni yıl arifesinde çocuklar gruplar halinde ev ev, dükkan dükkan dolaşarak ilahiler söylüyorlar. Beraberlerinde üçgen çan, gitar, akordion, lir ve armonika çalıyorlar. Yakın zamana kadar çocuklara ödül olarak hamur işleri hediye edilmekteyken, günümüzde genellikle para verilmekte. Bu da çocukları daha çok sevindiriyor. Tıpkı bizim şeker bayramlarında el öpmeye gelen çocuklar açısından, şeker yerine para verilmesinin daha makbul olması gibi.

NOEL CİNLERİ

Yunanistan’ın dost canlısı ancak haşarı küçük cin perileri ‘Kalikançari’ olarak anılır. Kalikançari dünyanın derinliklerinde yaşar ve yeryüzüne sadece Noel Arifesi’nden Epifani Günü’ne kadar olan 12 günlük sürede çıkarlar. Yeryüzündeyken evlere saklanıp, bacalardan kayıp insanları korkutmayı severler. Yunanistan genelinde bu cin perileri uzak tutmak için bir çok adet ve ritüel uygulanmakta. Cinler, Epifani Günü’nde tüm sular kutsandığında yeniden dünyanın merkezine geri dönerler. 

NOEL LEZZETLERİ

Yeni yılda şans getirsin diye geleneksel sofra lezzetlerinin sunulduğu masalar beyaz örtüyle donatılır. Noel bayramının başladığını sembolize eden Melomakarona (ballı hamur işleri) ve Kourabiedes (bademli tatlı kurabiyeler) en bilindik lezzetler. Geçmişi Bizans zamanlarına dayanan bir diğer gelenek ise Vassilopita’nın (Aziz Basil’in turtası veya Yeni Yıl Keki) dilimlenmesidir. Diliminde gizlenmiş parayı bulan kişinin yıl boyunca şanslı olacağına inanılır.