Günün önemi üzerine yapılan konuşmayı ise, Ankara kökenli Köln Ermeni Kilisesi Başpiskoposu Karekin Bekdijan yaptı. Konuşmasında  "bu dini ayinle sadece Ermenileri değil, dünyadaki hayatını kaybetmiş tüm mazlumları" andıkları açıkladı.


1915 olayları sırasında Ermeni vatandaşlarına sahip çıkan zamanın Halep,Erzurum ve Konya valiliklerini yapmış Osmanlı bürokratı Celal bey ile, yine  dönemin Ankara Valisi ile Lice ve Mardin Kaymakamları isimleriyle tanıtıldıldıktan sonra „onları buradan sevgi ve saygıyla anıyoruz“ diyerek tipik Türk düşmanlığından öte, kardeşlik duygularına ve vefaya vurgu yaptı.


Moderatörlüğünü Hamburglu işkadını Anni Kluge'nin yaptığı anmaya Türkiye kökenli vekiller de katıldılar.
Aralarında Almanya Yeşiller Partisi eşgüdüm başkanı Cem Özdemir, Hamburg Eyalet parlamentosu vekili Filiz Demirel (Grüne),Hamburg Eyalet milletvekillerinden Kazım Abacı ve A.Rıza Şimşek (SPD) Almanya Alevi Toplumu ikinci başkanı Ali Ertan Toprak'da katıldılar.


 St Petri Kilisesin'deki anmada yazılı ve görsel Türk basınını diğer "Ermeni Sorunu" içerikli etkinliklerde de olduğu gibi görmek mümkün değildi.

Ya çok işleri vardı...! Ya da emir büyük yerden gelmişti...!

Yapılan en küçük çay partilerini dahi sayfalarına taşıyanlar gelmeyerek adeta „üç maymunları“ oynamaktaydılar.


Tanıdığımız diğer politikacılardan SPD Eyalet milletvekili Gerhard Lein ve Yeşiller Altona Meclis üyesi Yusuf Uzundağ'da katılımcılar arasındaydı.

Dinleyiciler arasında araştırmacı yazar Sait Çetinoğlu ve Doğan Akhanlı,Öğretmen Hasan Burgucu, Halil Yörenç,Behice Öztep,Hayk Çetinkaya,Avukat Björn Stehnn ve bir grup Türkiyeli de bulunmaktaydı.
Hamburglu iki Süryani Papaz öncülüğünde yapılan dini törende sessizlik hakimdi.
Program, duygusal bir atmosferde iki ayrı koronun söylediği şarkılar ve türkülerle devam etti.
Önce genç kızlardan oluşan koronun seslendirdiği Süryanice söylenen türküler salonda tamamen bir sessizliğin çökmesine yol açtı.

Gayane Grover yönetiminde,biri hariç hepsi alman olan ve Ermenice söylenen yetişkinler korosunun türkü ve şarkıları takip etti. Solistliğini Leman Stehn'nin yaptığı ve türkülerin özel bir vurguyla söylendiği programda ,sözlerini anlamasak da müzikal melodilerle geçmiş yaşanan acıların hiçbir zaman yaşanmaması dileği ve temennisi dile getirildi diyebiliriz.
CEM ÖZDEMİR: MÜSLÜMAN KOMŞUSUNA SAHİP ÇIKAR


Yeşiller Partisi eşgüdüm başkanı Cem Özdemir sık sık yutkunarak yaptığı konuşmasında „ acılar bir daha yaşanmasın, müslümanım diyenler kardeş ve komşularına neden sahip çıkmazlar“ dedikten sonra, Ermeni Sorununu kastederek „neden ders kitaplarında bu yaşanan acılara yer verilmez, komşularına yardım eden bürokratların ve Ordu mensuplarının açık adları yazılmaz bu eksiklik giderilmelidir“ dedi..

Sorunları görmezden gelebilirsiniz,“sokaktaki bir çocuk Hrant Dink'in öldürülmesi sonrası ailesine neden Hrant'ın öldürüldüğünü soruyorsa ve ülkemizde anlatılan bu olaylar gerçekten yaşandı mı diyorsa üzerinde düşünmeliyiz“ dedikten sonra köken olarak müslüman bir aileden geldiğini ifade ederek, dinde kardeşlik ve komşuluk ilişkilerinin çok önemli bir yer aldığının altını çizdi ve „müslüman başka birini öldürmez“ dedikten sonra Türkiye-AB ilişkilerine de değinerek,Türkiye'de demokrasinin yerleşmesi durumunda Türkiye- AB ilişkilerinin daha da kalıcılaşacağından sözetti.

ALMAN PAPAZ VE ERMENİ BÜYÜKELÇİ'DE KONUŞTU


Berlin Ermeni Büyükelçisi Armen Martirosyan'ın ingilizce yaptığı konuşmayla öz olarak acıların bir daha yaşanmaması diledi.

ALİ ERTAN TOPRAK: ERMENİ SOYKIRIMI KABUL EDİLMELİIDİR
Almanya Alevi Toplumu ikinci başkanı Ali Ertan toprak ise konuşması esnasında „Ermeni Soykırımı dünya ülkelerince resmen kabul edilmelidir,hatta bunu inkar etmenin suç olduğu yasalaşmalıdır“ diyerek bir adım ileriye attı. “Türkiye'de mevcut hükümetin Kürtlere ve özellikle de Alevilere yaptıkları uygulamaların geçmiş devlet politikasının aynen devam ettiğinin tescilidir“ sözleriyle konuşmasını sürdürdü.

TGH'YA SUÇLAMA: "TGH UYUMA ZARAR VERMEKTEDİR"

Hamburg Senatosunun TGH'ya yapmış olduğu maddi desteği sorgulaması gerektiğini açıklayan Almanya Alevi Toplumu ikinci başkanı Ali Ertan Toprak,“uyum politikasını yürüteceğiz diye Hamburg senatosundan  maddi destek alanlar yaptıkları etkinliklerle uyuma darbe vurmaktadırlar, bunlar neden sorgulanmaz“ diyerek yeni bir tartışmanın fitilini Hamburg'dan çekmiş oldu.(Kastedilen Ünivesitedeki "Ermeni Trajedisi" adlı Panel)

Kapanış konuşmasını İnisiyatif adına Toros Sarian yaptı.Konuşmasında Hamburg Eyalet başbakanı  SPD'li Olaf Scholz'a davetiye göndermelerine rağmen, kendisinden ne sözlü nede yazılı bir reaksiyon geldiğini açıklayan Toros Sarian, bu tavrı „anlamakta güçlük çekiyoruz“ açıklamasıyla „1915 Jenositini Anma İnisiyatifi “ olarak yaptıkları  toplantıya son verdi.

Tüm bu tartışmalar esnasında yaşanan gelişmeleri dışarıdan sessizce izleyen islami kesime ne denmeli?

 Hamburg ve Avrupa'nın çeşitli kentlerinde düzenlenen "Ermeni Soykırımı ,Tehciri, yada Ermeni Trajedisi " adlı toplantılara  islami kesimlerin oldukça mesafeli duruş sergilemeleri dikkatlerden kaçmamaktadır.
Aslında dini açıdan düşünüldüğünde tam tersi bir yaklaşım içerisinde olmaları gerekirken günümüzde   "bekle gör" politikasını izlemektedirler.

Türkiye'deki 12 Eylül darbecilerinin yargılamalarına ve Kürt sorununa yönelik de ilk başlar da aynı "utangaçlığı' göstermemişler miydi? 

Daha sonra "Miladın kendileriyle başladığını" iddia ederek  birden "demokrasi kahramanı" oluvermişlerdi.
Ne dersiniz tarih tekerrür eder mi ?

Fotoğraflar: Faruk Yüksek