Kritik 7 Haziran seçimlerine yaklaşırken son günlerde en çok tartışılan konu seçimlerin adil ve oy sayımının güvenilir olup olmayacağı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “açılış” adı altında düzenlediği mitinglerde isim vermeden AKP’nin propagandasını yapması ve meydanlarda tüm muhalefet partilerine yönelik siyasi karalamaya girişmesi ile konu tartışılmaya başlanmışken; CHP İzmir Milletvekili, Kemal Kılıçdaroğlu’nun Başdanışmanı Erdal Aksünger’in hazırladığı rapora göre, AKP’nin 2002’den bu yana seçimlerde uyguladığı usulsüzlükler ortaya serildi.

Halkın yarısı inanmıyor
AKP’nin kazandığı dokuz seçimin tamamına yakınında akıllarda “kuşku” yaratacak yüzlerce olay yaşandı. Çöplüklerden binlerce oy pusulası çıktı, sahte seçmen listeleri ortalığa saçıldı, birleştirme tutanaklarındaki usulsüzlükler yargıya taşındı. Sayım anlarında, kritik merkezlerde elektrikler kesildi. SEÇSİS’e  dışarıdan müdahale edildiği iddiaları güvensizliği besledi. Seçmen bu gerekçelerle “temiz ve adil” bir seçim yapıldığına inanmakta zorlandı. Bugün halkın yüzde 43’ü seçimlerin adil olmayacağına inanıyor. Seçmen oyunun çalınıp çalınmayacağının endişesini taşıyor.


Somut veriler
Bilgi ve İletişim Teknolojileri’nin (BİTEM) başında bulunan Aksünger tarafından hazırlanan “2015 Seçim Güvenliği” raporu, endişeleri somut olaylarla destekliyor.

İnşaatlarda beş bin sahte isim
*Raporda yüzlercesi verilen “sahte seçmen” iddialarına ilişkin somut örneklerden birkaçını şöyle sıralayabiliriz:

*40 binin üzerinde seçmeni olan Beylikdüzü Kavaklı Sahil Mahallesi ve Merkez Mahallesi’nde inşaat halindeki binalarda ve hiç olmayan adreslerde yaklaşık 5 bin sahte seçmenin kayıtlı olduğu tespit edilmiştir.

*Darüşşafaka Mahallesi’ne AKP’li Büyükşehir Belediyesi tarafından bir gecede tek tuşla 504 hayali daire kondurulduğu ve ilçeye 10 bin taşıma seçmen yerleştirilmeye çalışıldığı saptanmıştır.

*Bakırköy Zeytinlik Semti Milliyetçi Sokak 13 numaralı apartmanda ikamet eden Kuvvetli Göymen, apartmanlarında bulunan 3 numaralı boş dairede 40’tan fazla kişinin seçmen olarak yazılı olduğunu tespit etmiştir.

İhbar sonucu tespit edilenler
Temiz Seçim Platformu’na 2014 Yerel Seçimi öncesi yüzlerce sahte seçmen ihbarı gelmiştir. Türkiye genelinde tespit edilen sahte seçmenlerden bazı örnekler aşağıdaki gibi:

*İlk olarak Barbaros Mah. Bülten Sok. 33A’da seçmen yazılan S.Baysal’ı 35 yıldır orada oturan komşuları tanımadıklarını söylemişler.

*Anıttepe Mah. Işık Sok. 30’da seçmen yazılan V. Sütçü’nün binası hayalidir, sokak en son 28’de bitmektedir.

*Ayrancı Mah. Meneviş Sok. 30/13’de seçmen yazılan S. Çıracı bu adreste hiç oturmamıştır, yöneticiden teyit edilmiştir.

*Ergazi Mah. 1830. Sok. 73/1’de seçmen yazılan L.G. Taş ve M. Taş bu adreste hiç oturmamıştır, burası C. H. Özcan’ın evidir.

Sonuçları yüzde 15 etkiler
Raporda olası hilelerin seçim sonuçlarını yüzde 10-15 civarında etkilediğine dikkat çekiliyor ve “2007 yılından itibaren yapılan seçimlere ilişkin analizler, seçimlerin temiz, adil ve güven içinde yapılmadığını göstermektedir” deniliyor. Rapordaki “sandık hileleri” şu önemli evrelerde gerçekleşiyor:

Seçmen ekleme ya da düşürme
YSK yayınladığı 2007, 2009, 2010, 2011, 2014 ve 2015 dönemlerine ait yurtiçi seçmen kütüklerinden oluşturulan sandık seçmen listeleri gelişmiş bir veri tabanında özel bir program ile karşılaştırıldı. Bu yıllarda sandık seçmen listelerine olması gerekenin çok üzerinde seçmenin eklendiği ve/veya düşürüldüğü tespit edildi. 2007 listesinden 6 milyon 168 bin 283 kişinin; 2009’dan 2 milyon 279 bin 383; 2010’dan 2 milyon 373 bin 142, 2011’den 2 milyon 292 bin 82, 2014 yerel seçiminde 2 milyon 306 bin 97 ve 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde de 2 milyon 477 bin 811 kişinin gerekenin üzerinde / fazladan düşürüldüğü tespit edildi.

İki buçuk milyon seçmen kayıp
YSK’nın verilerine göre, 1 Temmuz 2014 tarihi itibariyle seçmen sayısının 55 milyon 371 bin 931 kişi olduğu görülüyor. Hâlbuki YSK bu rakamı 52 milyon 894 bin 120 kişi olarak açıklamıştı. Bu durumda listelerden fazladan düşürülen 2 milyon 477 bin 811 seçmenin iradesi 2014 Cumhurbaşkanlığı seçiminde sandığa yansımamış olarak görünüyor.

Belediyeler eliyle yığma-bindirme
2007 yılından itibaren seçim sonuçlarını doğrudan etkileyebilecek büyüklüklerde “yığma” ve “bindirme” seçmenler olduğu ortaya çıkıyor. “Yığma Seçmenler”; belediyelerin numarataj çalışmasıyla olmayan bir adres yaratmaları ve bu adreslere seçmen kaydetmeleri sonucu oluşturuluyor. “Bindirme” ise var olan bir adrese, orada yaşamayan seçmenlerin kaydedilmeleri sonucu oluşturuluyor. Bu seçmenler gerçekte beyan edilen adreslerde hiç oturmayan sahte seçmenlerdir.

Sandık ve YSK tutanakları farklı
2014 Yerel Seçiminde Ankara başta olmak üzere İstanbul ve diğer birçok şehirde sandık sonuç tutanakları ile YSK’nın açıkladığı sonuçlar arasında ciddi tutarsızlıklar tespit edildi. Usulsüzlük tespit edilenlerden 710 tutanak ‘tutarsız’ bulundu, 1208 pusula mühürsüz çıktı, 922 oy mühürsüz ve geçersiz sayıldı. 2686 pusula mühürlü ve geçersiz, 451 oy ise toplama hatalı çıktı.

19 milyon fazladan oy pusulası
* Seçim dönemleri arasında listelerde gerekenin çok üzerinde düşürülen / eklenen milyonlarca seçmen var.

* 2011 seçiminde yasanın öngördüğünden 19 milyon fazla oy pusulası bastırılmış.

* 2011 seçiminde Afgan mülteciler gibi vatandaş olmayanlara oy kullandırılmış.

* Seçmen kütükleri düzenlenme yetkisi 5749 sayılı yasa ile Yüksek Seçim Kurulu’ndan (YSK) alınıp hükümetin kurumu olan Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne (NVİGM) verilmiştir.

* SEÇSİS olarak bilinen bilgisayarlı oy sayma sisteminin müdahaleye açık zaafları kamuoyunda sürekli tartışılmaktadır.

Caydırıcı yaptırımlar
CHP raporunda “temiz ve dürüst” bir seçim için alınması gereken önlemler şöyle sıralanıyor:

*Seçim öncesi sandık seçmen listelerinden düşürülen milyonlarca seçmenin listelerine zamanında kaydedilmeleri

*Sahte seçmenlerin oy kullanmalarını önlemek için parmak boyası, hapis cezası gibi caydırıcı yaptırımlar

* Sandık başı seçim hilelerine karşı iki yüz bin civarında sandığa grubu olan siyasi partilerden temsilc önerilmesi ve ıslak imzalı tutanak alınması

*İlçe seçim Kurulu Başkanlıklarında oyların girildiği bilgisayarların donanımına müdahale edebilecek korsan yazılımların önlenmesi

Açık kaynak kodlu yazılım önerisi
* SEÇSİS’e dışarıdan müdahalenin mutlaka önüne geçilmelidir. Bunun için; Açık kaynak kodlu yazılıma geçilmelidir.

* TÜBİTAK tarafından yeni bir zaman damgası üretierek partilere eş zamanlı veri kaydı geçilmelidir.

* Kullanılan güvenlik ağı, portal anahtarı daha güvenli bir duruma getirilmeli, SEÇSİS üçüncü bir kontrol/güvenlik yazılımı ile korunmalıdır.

* Veri akışı biter bitmez harici disk internet yolu ile tüm yurttaşlarımıza açılmalı, her bireye kendi sandığını görme imkânı sağlanmalıdır.

* SEÇSİS alt yapısı UYAP’dan bağımsız hale getirilmelidir.

* YSK denetimindeki bilgi işlem merkezinde tüm siyasi partiler temsilci bulundurabilmelidir

* Kullanılan kripto yeniden gözden geçirilmeli, güvenlik katsayısı artırılmalı ve her seçim döneminde yenilenmelidir. Her terminalin başında siyasi partiler temsilci bulundurabilmelidir. (Yurt Gazetesi)