2008 yılında Saab silah tekeli ‘Jas Gripen’ uçakları satmak için İsviçre Hükümeti’ne verdiği teklif, 2011 yılında hükümet tarafından kabul edilmiş, geçtiğimiz yılın Eylül ayında da parlamento tarafından onaylanmıştı.
3 milyar İsviçre Frankı ödenerek satın alınacak 22 uçağın toplam maaliyetinin işletme ve bakım giderleriyle birlikte 9 milyar İsviçre Frankını bulacağı belirtiliyor. Parlamentonun uçak alımını onaylamasından sonra savaş karşıtları ve bazı partiler halk oylaması yapılması için imza topladılar. Oylamanın yapılabilmesi için 50 bin imzanın yeterli olmasına rağmen 100 bin imza toplamayı başardılar.
SİLAH YERİNE ENERJİ, TOPLU TAŞIMACILIK VE EĞİTİME YATIRIM YAPILSIN
Uçak alınmasına karşı kampanya örgütleyen kuruluşlar güvenliğini sağlamak için İsviçre’nin yeni savaş uçaklara gereksinimi olmadığını söylüyor, uçaklara ödenecek paraların enerji sektörünün alt yapısının modernizasyonu, toplu taşımacılık ve eğitim için kullanmasını istiyorlar.
Saab silah tekelinin halk oylamasının sonuçlarını etkilemek için uçakların alınmasını savunan parti ve gruplara para yardımı yaptığının anlaşılması tepkilere yol açmış, Saab verdiği paraları geri almak zorunda kalmıştı.
İSVEÇ KAMPANYAYI ETKİLEMEK İÇİN GİZLİ PLAN HAZIRLADI
Silah tekelinin para yardımı yaparak halk iradesini etkileme girişimine tepkiler dinmemişken, dün İsveç Ekot Ajansı İsveç devletinin halk oylamasında “Evet” sonucu alınması için gizli bir plan yaptığını açığa çıkardı.
“Bruttolista Anonim Şirketi İsveç” adı verilen, geçtiğimiz güz aylarında hazırlanan ve üzerinde “Gizlidir” damgası bulunan plan halk oylaması yapılana kadar İsveç’in İsviçre’de değişik etkinlikler yapmasını öngörüyor.
SİLAH SATMAK İÇİN ÇOCUK EDEBİYATI ETKİNLİĞİ
İsviçre medyasında İsveç hakkında olumlu izlenimlere yol açacağı ve halk oylamasının sonucunu etkileyebileceği belirtilen etkinlikler arasında, İsviçre’de çocuk edebiyatı ile ilgili bir etkinliğin yapılması, İsviçre Savunma Bakanı’nın İsveç’te yapılacak olan “Vasa Koşusu”na katılması, altı haftada bir Jas Gripen’lerin İsviçre’de uçuş yapmaları da yer alıyor.
Açığa çıkan gizli yazışmalar İsviçre Savunma Bakanı Ueli Maurer’in İsveç’in İsviçre Büyükelçisi Per Thöresson’le görüşmesinde, halk oylamasında uçakların satın alınması kararının çıkması için İsveç Hükümeti’den kampanyaya doğrudan katılmadan, oylama sonucunu etkileyecek etkinlikler yapmasını istediğini gösteriyor.
BAKANLAR PLANDAN HABERLERİ OLDUĞUNU İNKAR EDİYOR
Hazırlanan ve üzerinde “Gizlidir” damgasının bulunduğu plan İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt ile aralarında İsveç savunma ve dışişleri bakanlarının da bulunduğu 7 bakana ulaştırılıyor. Ekot Ajansı’nın konuyu halka duyurmasından sonra gazetecilerin konu hakkındaki sorularını yanıtlayan bakanlar böylesi bir planın varlığından haberleri olmadığını iddia ettiler.
Savunma Bakanı Ewa Björling, “Böylesi bir plandan haberim yok, ama İsviçre’nin Jas Gripen’i satın almayı kararlaştırmaları beni çok mutlu etti” derken, İzlanda’da bulunan İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt de “Plandan haberim yok. Olmasına da gerek yok” açıklamasını yaptı.
Twitter’deki hesabında Ekot Haber Aajnsı’nın olayı çok abarttığını belirten Bildt, “Büyükelçinin Bern’de İsviçre medyasında İsveç hakkında olumlu yazılar çıkması için lobicilik yapması iyidir” diyor.
HALK OYLAMASI YAPILANA KADAR İSVEÇ’İN TÜM ETKİNLİKLERİ DURDURULSUN
Sol Parti Savunma Politikası Sözcüsü Torbjörn Björlund, bakanların plandan haberleri olmadığını iddia etmelerine tepki göstererek, uçakların satınalınıp alınmamasına İsviçre halkının karar vermesi gerektiğini, bu nedenle de halk oylaması yapılana kadar İsveç’in İsviçre’de planladığı tüm etkinlikleri durdurmasını talep etti.
Plan İsviçre’de de yoğun tartışmalara yol açıyor. Uçak alımına karşı çıkanlar İsviçre Savunma Bakanı’nın halk oylamasının sonuçlarını etkilemek amacıyla İsveç Hükümeti’yle işbirliği yapmasına tepki gösteriyorlar.
Uçakların alınmasına karşı kampanya içinde yer alan Liberal Yeşiller’in Milletvekili Ronald Fischer, Savunma Bakanı Ueli Maurer ve İsviçre Halk Partisi’nin (SVP) İsveç’le yaptıkları işbirliğinin kapsamını halka açıklamasını istiyor.
İSVEÇ DEVLETİ DOĞRUDAN DEMOKRASİYE SAYGI GÖSTERMİYOR
“Hayır” kampanyasını yürütenler tarafından yapılan basın açıklasında, “İsveç devletinin gizli kampanyalarla halk oylamasının sonuçlarını etkilemeye çalışması doğrudan demokrasiye saygı duymadığını gösteriyor” ifadelerine yer veriliyor ve Savunma Bakanı Maurer’in bu planların içinde olmasının kaygı verici olduğu belirtiliyor.
Saab ve İsveç Hükümeti’nin halk oylamasını etkileme girişiminin açığa çıkması uçakların satın alınmasından yana olan partileri de rahatsız ediyor. Uçak alınmasından yana kampanyanın başını çeken FDP Lideri Phlipp Müller, İsveç’in kampanyaya müdahale etmesinin işlerini daha fazla güçleştireceğini belirterek ““Bu ters etki yaratır. Biz burjuva politikacılar için Jas Gripen uçakları satın almamızın gerekliliğini halka anlatmamızı güçleştirir” diyor.
