İki yıl önce 'Mem-u Zin' isimli Kürtçe kitabın basımını yapan Kültür ve Turizm Bakanlığı ilk kez Süryanice kitap çıkardı. Mardin Kırklar Kilisesi Başpapazı Gabriel Akyüz tarafından Türkçe'ye çevrilen ve Süryanice şiirlerden oluşan 'Kutsal Ruhun Kavalı' isimli iki kitabın basımı Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapıldı. Süryani edebiyatının önemli bölümünü kapsadığı belirtilen eserin Süryani Mor Afram'ın şiirlerinden oluştuğu belirtildi. Kitabın çevirisini yapan Kırklar Kilisesi Başpapazı Gabriel Akyüz, şiirlerin Nusaybin'de bulunun Nisibis Akademisi'nde görevli şair, yazar, aziz, öğretmen olan Mor Afram tarafından 4'üncü yüzyılın ortalarında kaleme alındığını, eserlerin günümüze kadar korunduğunu, şiirlerin hepsinin 7 hece ölçüsüyle yazıldığını söyledi.

'SÜRYANİLER'İN YUNUS EMRE'Sİ' 

Kitabın 400 sayfadan oluştuğunu belirten Akyüz, Mor Afrem'in hayat hikayesinin de  kitapta yer aldığını belirtti. Akyüz, şöyle konuştu:

"Kitabın tanıtımı, TÜYAP'ta Bakan Ertuğrul Günay tarafından yapıldı. İki cilt halinde yayımlanan kitabı ben de ilk defa şimdi görüyorum. Bir kitapta orijinal Süryanicesi var, diğer kitapta Türkçe'ye çevrilen bölümü var. Çok özel bir çalışma oldu. Okunmaya değer, görülmeye değer bir kitap olacak. Okuyucular, Süryani edebiyatının ne kadar zengin, ne kadar eski olduğunu görecekler. Ayrıca şair, yazar hakkında da bilgi edinecekler. Yazar, hem aziz, hem şair, hem dil uzmanı, hem de öğretmen. Birçok cümleyi tek bir cümleyle anlatabilen bir zat. Kendisi hem Süryani kilisesinde hem Hıristiyan dünyasında çok önemli bir kişi. Kendisi Süryani olmasına rağmen bütün Hıristiyanlık dünyasına kendini mal etmiş bir insan. O dönemde yazmış olduğu birçok şiirleri vardır. Mor Afram Süryaniler'in Yunus Emre'si gibidir. Yaklaşık 3 milyon beyit şiiri var. İşte bu şiirleri dönemin Metropoliti Hana Dolabani daha rahipken 1914'lerde değişik kaynaklardan derlemiş, toplamış, bir kitap haline getirmiş. Kitabın içinde 30 tane şiir var. Bazı şiirler çok uzun, bazıları normal. Türkçe çeviri 400 sayfadan oluşuyor."

"BİZİM İÇİN ONUR VERİCİ"

Mardin Kırklar Kilisesi Başpapazı Gabriel Akyüz, çeviri çalışmasının 1 yıl sürdüğünü ve kitabın basılı hale gelmesinin kendisini çok mutlu ettiğini anlattı. Akyüz, Süryanice'nin İncil'in yazıldığı orijinal dil olduğunu hatırlattı. Türkiye'de 30 bin, dünyada ise yaklaşık 3 milyon insanın Süryanice konuştuğunu anlatan Akyüz, şöyle devam etti:

"Birkaç yıl öncesine kadar Süryanice'den kimse söz etmezken veya öğretilmesi yasak olurken bugün devletin Süryani eseri basması, tercümesi etmesi onur vericidir. Süryaniler'de, halk şiiri son 50 yıla kadar yoktu. Süryaniler, Hıristiyanlığa geçiş yaparken, torunları tekrar putperestlik tuzağına düşmesinler diye Hıristiyanlık öncesi bütün eserlerini yakmışlar. Ayrıca, Süryaniler Hıristiyanlığa geçerken kendilerini tümüyle Hıristiyanlık öğretisine vermişler. Halk şiirinin günah olduğunu düşünerek, dinsel eserlere yoğunlaşmışlar. 21'inci yüzyılın yarısına kadar Süryaniler'de halk şiiri, halk edebiyatı yoktu. Hep dinsel eserler. Kendilerini tümüyle kiliseye adamışlar. Bu konuda, bu alanda sayısız eserler bırakmışlar. Bu eserlerin çoğu günümüze ulaşmış. Farklı ülkelerdeki kütüphanelerde eserlerimiz var."

"SÜRYANİCE SEÇMELİ DERS OLARAK VERİLEBİLİR"

Akyüz, Kürtçe'nin yanında Süryanice'nin de önünün açıldığını belirten Gabriel Akyüz, "Bazı okullarda çoğunluk oluşturduğunda Süryanice'nin de seçmeli ders olması gerekiyor. Bu konuda bize düşen bir görev olursa, yardım etmeye hazırız. Çocuklarımız Türkçe'yi okulda, Süryanice'yi de evde öğreniyorlar. Çocuklara Süryanice'yi tam olarak öğretmek zor. Sadece kilise nezdinde ilahileri öğretiyoruz. Bu da yeterli değil" dedi.

KİTABIN İNGİLİZCESİNİ DE İSTEDİLER

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın ilk kez bir Süryanice kitabı basması Mardin'deki Süryaniler'i de sevindirdi. Yörede gümüş işlemeciliği olarak bilinen telkari ustası 65 yaşındaki Suphi Yerlihindi, kitap basımının gecikmiş bir uygulama olsa da kendilerini sevindirdiğini belirterek, şöyle dedi:

"Bu kitabın basımının devletimizi daha da güçlendirdiğine inanıyorum. Bizleri devletimize karşı biraz daha yakınlaştırdı. Ama kitabın bir eksik yönünü buluyorum. Keşke kitabın İngilizce'si de olsaydı. Bu şekilde dünyadaki bütün ülkelerin temsilciliklerine gönderebilirdik. Ama inşallah kitabın yeni basımında bu da gerçekleşir."



NG(GG/İD)