AKP İmar Kanunu 8. maddeye meslek odalarının vize ve onay yetkisini kaldıran ekleme için oylama yaptı ve oy çokluğuyla kabul etti. TMMOB'yi fiilen bitirecek adım atılıyor. Pazartesi günü birçok yöneticisinin gözaltına alındığı, Gezi direnişi boyunca sık sık bağlı Odalarının basıldığı TMMOB, bu kez bir gece operasyonu ile yasa ile teslim alınıyor. AKP, uzun süredir gündeminde olan TMMOB yasasını değiştirerek intikamını yani Gezi Parkı rövanşını almaya çalışıyor.
TBMM Genel Kurulu'nda görüşülen "Torba Kanun" Teklifi'nde kabul edilen önergeye göre, harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize ve onayına tabi tutulamayacak, tutulması istenemeyecek.
TBMM Genel Kurulu'nda görüşmeleri devam eden "Torba Kanun" Teklifi'nin İmar Kanunu'nda değişiklik yapan maddesi üzerinde bazı AKP'li milletvekilleri değişiklik önergesi verdi.
Kabul edilen önergeye göre, arazi kullanımı ve yapılaşmada sadece mekansal strateji planları, çevre düzeni planları ve imar planları kararlarına uyulacak. İmar Kanunu'nun istisnası olan alanlarla korumaya yönelik diğer özel kanunlara tabi alanlara ilişkin alt kademe planların onay, askı ve kesinleşme işlemlerini yapmaya, yaptırmaya ve değiştirmeye Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkili olacak.
Alt kademe planlar, üst kademe planların kesinleşmesinden itibaren en geç 1 yıl içinde ilgili idarece üst kademe planlara uygun hale getirilecek. Aksi halde, üst kademe planları onaylayan kuruluşlar, alt kademe planı, en geç 6 ay içinde uygun hale getirecek ve resen onaylayacak. Bu sürede ruhsat işlemi, yürürlükte olan uygulama imar planına göre gerçekleştirilecek.
Kamu kurum ve kuruluşları veya plan müellifleri, ilgili kurum ve kuruluşlardan plana ilişkin görüş alacak. Görüş 30 gün içinde bildirilecek, etüt ve analiz gibi uzun süreli çalışma yapılması gereken hallerde ilave 30 gün süre verilecek. Bu sürede görüş bildirilmezse plan hakkında olumsuz görüş bildirilmediği kabul edilecek.
Kentsel asgari standartlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen esaslar doğrultusunda çevre düzeni planıyla belirlenebilecek. Uygulamaya ilişkin kararlar yörenin koşulları, parselin bulunduğu bölgenin genel özellikleri, yapının niteliği ve ihtiyacı, erişilebilirlik, sürdürülebilirlik, çevreye etkisi dikkate alınarak ve ölçüleri verilerek Bakanlıkça belirlenen esaslara göre uygulama imar planında belirlenecek.
Bakanlık; ilgili idareler, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılan mekansal planlamaya, harita ve parselasyona, etüt ve projelendirmeye yapı ruhsatı ve yapı kullanma izni düzenlemeye, enerji kimlik belgesi hazırlanmasına ilişkin iş ve işlemlerle yapı malzemelerini denetlemeye, aykırılıklar hakkında işlem tesis etmeye, aykırılıkları gidererek mevzuata uygun hale getirmeye yönelik değişiklik yapmaya, yapı tatil tutanağı düzenlemeye, mühürlemeye, yıkım kararı almaya ve gerçekleştirmeye, ilgililer hakkında idari yaptırım kararı vermeye yetkili olacak.
Büyükşehir yasasına göre, mahalleye dönüşen nüfusu 5 binin altındaki yerlerde köylerde yapı yapılmasına ilişkin esaslar uygulanacak. Köylerde bulunan konutlarda iş yeri açma ve çalışma izni alınarak, ev pansiyonculuğu yapılabilecek. Kamuya ait bir yaya veya taşıt yoluna cephe sağlanmadan yapı inşa edilemeyecek, parsel oluşturulamayacak. Yapılaşma özellikleri, mimari dokusu açısından önem taşıyan köylerde, bu özellikleri korumak, geliştirmek ve yaşatmak için köy tasarım rehberleri hazırlanabilecek.
Köylerde ve kırsal özellik gösteren yerlerde yapıların etüt ve projeleri, ilgili idarenin veya Bakanlığın taşra teşkilatının mimar ve mühendisleri tarafından hazırlanabilecek. Bu yerlerde Bakanlık tarafından enerji verimli, iklim duyarlı ve ekolojik özellikli plan ve projeler hazırlanabilecek ya da uzun vadeli krediyle desteklenebilecek.
HARİTA, PLAN, ETÜT VE PROJE İÇİN ODA ONAYI KALKIYOR
Harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize ve onayına tabi tutulamayacak, tutulması istenemeyecek. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemeyecek, yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemeyecek. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemeyecek.
İdarelerce onaylanmış, mevcut durumu gösteren halihazır haritalar, parselasyon planları ile teknik ve idari düzenlemeleri içeren planların değişiklik ve revizyonlarında ilk müellefin görüşü ve izni aranmayacak.
İdareler, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre mimari estetik komisyonu kuracak. Komisyon, yapıların ve onaylı mimari projelerin özgün fikir ifade edip etmediğine karar vermeye yetkili olacak. Özgün fikir ifade etmeyenlerde yapılacak değişikliklerde ilk müellefin görüşü aranmayacak.
Özgün fikir ifade eden mimari eser ve projelerde, eserin bütünlüğünü ve estetik görünümünü değiştirmemek şartıyla teknik, yönetsel ve kullanım amaçlı zorunlu değişiklikler, müellifin izni aranmadan yapılabilecek. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilecek telif ücreti, ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda yüzde 20'sini, inşaatı süren yapılarda yüzde 15'ini geçemeyecek.
İTİRAZLAR
Önergeye itiraz eden CHP Grup Başkanvekili Akif Hamzaçebi, önerge 500 kelimeyi geçtiği için özetin okunduğunu ancak buradaki imzanın kime ait olduğunun belli olmadığını söyledi. Hamzaçebi, önergenin işleme konulmaması gerektiğini savundu.
Başkanvekili Sadık Yakut, birleşime ara vererek, grup başkanvekilleriyle toplantı yaptı. Aranın ardından önerge ve teklif maddesine ilişkin açıklama yapan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Lütfü Elvan, önergenin TMMOB Kanunu ile doğrudan ilgisi olmadığını söyledi.
Yakut'un, aranın ardından önergeyi tekrar okutmasına itiraz eden Hamzaçebi, şunları söyledi:
"Bu önergenin özeti şudur: Hükümet, Taksim Gezi Parkı olayları nedeniyle bütün Türkiye'yi etkisi altına alan bu gelişmelerin faturasını, Taksim dayanışması içinde olan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği'ne, onu oluşturan odalara çıkarmaktadır. Başka hiçbir gerekçesi yoktur. Teknik olarak dayandığı hiçbir şey yoktur. Odaların mesleki denetim adına getirdikleri projelerin vize edilmesi yönündeki uygulamayı ortadan kaldırmaya ve bu yolla odalara mali güç oluşturan ödentilerin kaldırılmasına yönelik bir önergedir."
Önergenin yerinin İmar Kanunu olmadığını savunan Hamzaçebi, önergenin işleme konulmaması talebini yineledi.
AKP Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş da önergenin özetindeki imzanın kendisine ait olduğunu, İçtüzüğe aykırı olmadığını, Lütfü Elvan'ın açıklamaları doğrultusunda da görüşülmesine engel bulunmadığını ifade etti.
Başkanvekili Yakut'un, önergenin işlemden kaldırılmasını gerektiren İçtüzük aykırılığının söz konusu olmadığını belirtmesi üzerine itirazlarını sürdüren CHP'liler, Yakut'un tutumu hakkında usul tartışması açtı.
MHP Aydın Milletvekili Ali Uzunırmak, iktidar milletvekillerinin telaşa kapıldığını öne sürerek, "Korsan miting yapar gibi korsan kanun yapılamaz. Bu kadar içerikli maddeyi, komisyonlardan kaçırarak bu şekilde kanunlaştırmak ne sizin ne ülkenin ne halkın menfaatine olur" dedi.
CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel de gelişmiş demokrasilerde iktidarların, meslek odalarının sesini önemsediğini, gelişmemiş demokrasilerde iktidarların odalardan yandaşlık beklediğini söyledi.
Gelişmemiş demokrasilerde iktidarların kendinden taraf olmayanları bertaraf etmeye çalıştığını savunan Özel, "İşte bu gece, o bertaraf etme gecelerinden bir tanesi. Sıra gazetecilerden, milletvekillerinden, öğrencilerden sonra meslek örgütü yöneticilerine geldiyse bu gece belki de bu parlamentoda artık gitgide diktatörleşen bir rejimin meslek odaları üzerinden sarı öküzü talep etme gecesidir" diye konuştu.
AKP Grup Başkanvekili Elitaş ise TMMOB'a bağlı mimar ve mühendislerin, kanunda ve anayasadan almadıkları yetkiyi kullanarak, ücret aldığını ifade etti. Elitaş, düzenlemenin bazı odaları rahatsız edebileceğini ancak mimar ve mühendislerin lehine olduğunu savundu.
Başkanvekili Yakut, tutumunda herhangi bir değişiklik olmadığını belirterek, önergeyi okuttu ve oylattı.
Önerge, kabul edildi.
