12 Eylül’de idam edilenleri araştıran bu alanda yapılmış ilk kapsamlı ktap olan “ O Şafağın Atlıları / 12 Eylül İdamları” 24 yıl önce toplatılmıştı.

12 EYLÜL SONRASI YAŞANAN İDAMLARI ARAŞTIRDI


Kıtap Necdet Adalı, Serdar Soyergin, Erdal Eren, Veysel Güney, Kadir Tandoğan-Ahmet Soner, Mustafa Özenç, Seyit Konuk - İbrahim Ethem Coşkun-Necati Vardar, Ali Aktaş, Levon Ekmekçiyan, Ömer Yazgan-Ramazan Yukarıgöz-Mehmet Kanbur - Erdoğan Yazgan, İlyas Has ve Hıdır Aslan’ın yaşam ve kavga öykülerinden oluşuyor.


 KİTAPLAR DA TUTUKLANIR



Cumhuriyet tarihi boyunca Türkiye’de 474 kişi selben (asılarak) idam edildi. Siyasi idamlar genellikle “olağanüstü koşullar” denilen süreçlerde gerçekleşti. Adli suçluların en çok asıldığı dönemler de yine bu dönemlerdir. Bir bakıma adli suçlular siyasi suçluları asmaya meşruluk kazandırmak bir dolgu malzemesi olarak kullanıldı. 49 kişinin idam edildiği 12 Eylül Askeri darbesi sürecinde de böyle yapıldı. Bu büyük bir trajediydi.


Hayri Argav 1992-93 yıllarında 12 Eylül’de idam edilenleri araştırdı. Ortaya çıkan tam bir vahşetti: İnsan hakları, hukuk her şey bir tarafa atılmıştı. Topluma gözdağı vermek için idamlar Türkiye’ye yaydırılmıştı. Dava dosyaları, Milli Güvenlik ve Danışma Meclisi, TBMM tutanakları incelendiğinde ortaya korkunç bir gerçek çıkmıştı: Erdal Eren, Veysel Güney, Ali Aktaş, Hıdır Aslan daha bir çok devrimci sırf sol görüşlü olduklarından dolayı idam edilmişlerdi.


Bu araştırma “O Şafağın Atlıları / 12 Eylül İdamları” adıyla kitaplaştırıldı. Kitap Belge Yayınları’nda çıktı. Çıktıktan bir-iki hafta sonra da toplatıldı. Sonrasında kitabın yazarı ve yayın evi sahibesi Ayşe Zarakolu ceza aldı. Yazarı sürgüne, Zarakolu ise cezaevine gitti. Kitap o tarihte tutsak edildi ve bu tutsaklık tam 24 yıl sürdü.


“O Şafağın Atlıları / 12 Eylül İdamları” bu alanda yapılmış ilk ve en kapsamlı araştırmadır. Bilinmeyen bir çok bilgi ve belgeyi açığa çıkarmış. Kurgusal öykü dilinde anlatılan olaylar, akıcı bir roman dilinde ve sürükleyici.


İdam öykülerini okurken kitap bizi, olayların geçtiği dönemin siyasal tarihine ve toplumsa direnişlerine götürüyor. “Adalet” adına hareket edenlerin nasıl bir hukuksuzluk içinde olduklarını, avlulara kurulan darağaçlarındaki direniş ve trajediyi ve oraları yakından izleyen annelerin umutsuz çırpınışlarını göreceğiz.

Okurken kızacak, öfkelenecek ve belki de ağlayacaksınız.


Kitap 511 sayfa, Temmuz -2016- La Kitap Yayınları’nda yeniden gün yüzüne çıktı.  Kitaba bütün kitapçılar ve R ve D internet kitap satış mağazalarında ulaşabilmek olanaklı.