Burcu TANER/ İZMİR, - TÜRKİYE’nin en büyük yumurta ihracat pazarı olan Irak’a, rakip ülke Ukrayna kuş gribi tehlikesi nedeniyle doğrudan ihracat yapamayınca, Türkiye’den transit geçişle yumurta göndermeye başladı. Türkiye’deki yumurta üreticilerinin çabalarıyla çıkan yönetmelikle bu yasaklanınca, 18 Ukrayna TIR'ı Zonguldak’ta durduruldu. Üreticiler, "Gelecek olan 54 TIR’a izin verilir ve Ukrayna yumurtaları Türkiye’den gitmiş gibi görünürse, ihracatımızı 6 ay toparlayamayız" uyarısında bulundu.
Konuyla ilgili DHA’ya değerlendirmelerde bulunan Türkiye Yumurta Üreticileri Birliği (YUM-BİR) Yönetim Kurulu Başkanı Derya Pala, Ukrayna yumurtasının Irak pazarında Türkiye için fiyat anlamında tehdit yarattığını belirterek şunları söyledi:
"Ukrayna’da hala kuş gribi var göründüğü için, Ukrayna menşeli yumurtayı Irak almadığından Türkiye’de bir serbest bölgede menşei değiştirilerek, Türk yumurtası gibi bu pazara giriyordu. Biz bu konuda tespitler de yapmıştık ama bir türlü engelleyemiyorduk. Ancak 17 Aralık’ta yürürlüğe giren bir yönetmelikle tedbir olarak, hayvansal ürünlerde kuş gribi olan ülkelerden transit geçiş yasaklandı ve bunun üzerine Zonguldak’ta Tarım İl Müdürlüğü’nün talimatıyla 4 gün önce Irak’a transit geçiş yapacak TIR’lar durduruldu."
54 TIR DAHA YOLDA
Bu 4 günlük bekleyiş süresince çeşitli nakliye kuruluşlarının, 18 TIR’ın Zonguldak’ta bekletilmesine tepki gösterdiğini ve yönetmelikten haberdar olmadıklarını, mağdur olduklarını belirttiklerini aktaran Pala, "Gelen bilgilere göre bu 18 TIR’ın dışında Zonguldak’ta olması ve Irak’a geçişine izin verilmesi beklenen 54 TIR daha varmış. Ukrayna’da kuş gribi var gibi görünüyor ve sönüş raporu bildirilmiyor. Türkiye de bu yasağı uyguluyor. Yönetmeliklerin takip edilmesi gerektiğini düşünüyorum" dedi. Pala sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunun yanı sıra bizim endişemiz bu TIR’ların, ısrarlar sonucunda en önemli pazarımız olan Irak’a geçişine izin verilmesi. Eğer kuş gribi olan bir ülkeden gelen hayvansal ürünlerde bu risk gerçekleşirse Irak alım yasağı koyacaktır. Bu da ihracatımızın en az 6 ay durması anlamına gelecektir. Biz yetkililerle irtibata geçtik. Bakanlığın gösterdiği titizliği ve hassasiyeti devam ettirmesini diliyoruz. Bu konuda daha önce mağdur olduk, ihracatımızı rekor seviyelere çıkarmışken tekrarlamasını istemiyoruz."
İRAN İLE GERGİNLİK YUMURTAYA YANSIMADI
Öte yandan İran ile Türkiye arasında enerji piyasasında yaşanan gerginliğin yumurta ihracatına yansıyıp yansımayacağına ilişkin değerlendirme yapan Pala, geçtiğimiz aylarda İran’ın yumurta ithalatı dışında damızlık yumurta da satın alarak kendi üretimine yöneldiğini hatırlattı. Son aylarda İran ile ihracatın çok yüksek seviyelerde seyretmediğini de dile getiren Pala, "Durgunluk sektörün kendi iç dinamiklerinden kaynaklanıyor. Yaşanan siyasi gelişmelerin olumsuz bir etkisi olacaksa bile, bu daha uzun vadede ortaya çıkar" değerlendirmesini yaptı.